Behind the Deal: de val en herrijzenis van D-reizen (deel 2)

De strategie van Jan Henne De Dijn om D-rt te laten uitgroeien tot een volwaardige ‘‘omnichannel reisorganisatie’’ oogt veelbelovend. Immers: een bedrijf dat z'n data goed weet te interpreteren en z'n klanten zodoende goed kent en hun gedrag goed kan voorspellen, heeft commercieel goud in handen. Ook als het veel personeel in dienst heeft, en honderden winkelpanden huurt: het kan zo goed inspelen op de wensen van klanten, en daar zo veel aan verdienen dat alle vaste lasten daarbij in het niet vallen.

Sterker nog, personeel en winkelpanden zijn noodzakelijk. Want niet alle klanten willen hun reis en verblijf via internet boeken of in overleg met een zelfstandige reisadviseur afhandelen. Sommige klanten willen nog altijd juist naar een reisbureau – een groep die minder talrijk is dan binnen de D-rt Groep in de afgelopen jaren werd verondersteld, maar dat soort klanten bestaat wel. En via zorgvuldige data-analyse weet je welke klanten dat zijn – en wanneer je die moet benaderen, via welk kanaal en met welke boodschap. Een online aanbieder kan niet al die sporen tegelijk bewandelen, een reisadviseur evenmin, een ‘omnichannel reisorganisatie’ wel. Niet zo gek gedacht. Alleen is het De Dijn niet gegund om zo'n omnichannel reisorganisatie op te zetten, en is hij niet veel verder gekomen dan de sluiting van 100 reiswinkels. Ook zou BEBR al de ‘datastructuur’ hebben ‘gezuiverd’ en zijn begonnen ‘conclusies te trekken om een betere klantenservice te garanderen’, meldt De Dijn in het vakblad Travmagazine van juni 2020.

Het mag niet baten. In november 2020 is het zo erg gesteld met de D-rt Groep dat het bedrijf de advocaten Ton Tekstra en Karel Willemse als ‘stille bewindvoerders’ aanstelt. In die rol ‘kijken ze mee’ bij een WHOA-akkoord dat D-rt Groep probeert te treffen met de belangrijkste financiers en schuldeisers van het bedrijf, de Raiffeisen Touristik Group (dat 15 miljoen euro tegoed heeft) en Stichting Uniconsult, een beleggingsvehikel van de familie Van den Broek (tegoed: 5,6 miljoen). Dat loopt op niets uit. Uniconsult ziet niets in de voorgestelde regeling, verzet zich en krijgt gelijk van de rechter. In februari 2021 zal de Raiffeisen Touristik Group alsnog de vordering van 5,6 miljoen euro van Uniconsult op de D-rt Groep grotendeels overnemen. Het verkrijgt daarmee ook het recht op de merknaam en de logo's van D-reizen.

Op de bok

D-rt is dan in handen van De Dijn en Haeck gekomen. D-rt wil in december 2020 zo snel mogelijk van de Nederlandse tak af, om zich in het thuisland te kunnen verzekeren van staatssteun. Het liefst op een elegante manier. De Dijn en Haeck bieden die mogelijkheid. Zij willen het vrijwel failliete bedrijf wel overnemen. Zelf formuleren ze het iets anders: ze zien 'geen andere mogelijkheid dan nu zelf op de bok te springen om D-reizen te redden van de ondergang', zeggen ze later in een interview in NRC Handelsblad van 21 mei 2021. Ze nemen de D-rt Groep over voor 9,5 miljoen euro. Al dat geld lenen ze van het Duitse moederbedrijf. Met een verse kapitaalinjectie van 7,5 miljoen euro, ook van de Raiffeisen Touristik Group, en kwijtschelding van meer dan 17 miljoen aan leningen wordt de balans opgeschoond. Het bedrijf kan verder met een positief eigen vermogen. De Dijnen en Haeck hopen het bedrijf weer op de been te krijgen. Waarom ook niet? Tenslotte was het zonder alle rentebetalingen en aflossingen vanwege de schuld die het sinds de overname van Globe als een molensteen om de nek had gehangen volgens hen operationeel winstgevend geweest. Dan moet het als de pandemie eenmaal voorbij is toch lukken zonder die schulden?

Daarbij rekenen ze erop dat de reizigers vanaf maart wel weer zullen toestromen – een vergissing, pas in mei leeft de reissector weer op, als Nederland eindelijk van het slot gaat. Tot overmaat van ramp blijkt bovendien dat het zogeheten voucherfonds veel minder geld wil voorschieten aan D-rt dan De Dijn en Haeck hadden verwacht. De Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR), de beheerder van dit fonds waar reisbureaus geld kunnen lenen om hun klanten te betalen van wie de reis vorig jaar door corona geannuleerd werd wil slechts 10 miljoen euro aan D-rt lenen: het bedrag waarvoor klanten rechtstreeks een reis bij D-reizen hebben geboekt en niet de gewenste 19 miljoen (óók voor vouchers die zijn uitgegeven voor reizen die via D-Reizen bij touroperators zoals TUI en Corendon zijn geboekt – zoals in Denemarken ook gebruikelijk is). Samen met andere reisorganisaties, die ook in geldnood verkeren, stapt De Dijn naar de rechter en begint een zaak tegen SGR en het ministerie van EZK, omdat ze zich benadeeld voelen. De Dijn en Haeck wijzen er ook op dat de SGR aan hun accountant, Willem Huizinga van Baker Tilly, heeft bevestigd dat Nederland volgens het Deense model zou gaan werken. Toch verliezen ze deze rechtszaak.

Kort geding

De 10 miljoen die ze mogen lenen is net iets meer dan een kwart van de 38 miljoen die D-rt vanaf maart 2020 heeft binnengehaald, zowel van consumenten via uitgedeelde vouchers als van touroperators en andere partijen die D-reizen geld hebben overgemaakt voor uitgestelde en geannuleerde reizen. In plaats van de miljoenen die ze de consument verschuldigd zijn geheel uit te betalen – zoals ze verplicht zijn – wenden De Dijn en Haeck deze naar hun zeggen grotendeels aan om de huur van panden te voldoen, om de salarissen van het personeel over te maken en om adviseurs te betalen.

Allemaal niet voor eigen gewin, aldus De Dijn en Haeck, ze willen hun bedrijf redden. In NRC Handelsblad laat Haeck weten slechts 40.000 aan management fees te hebben ontvangen sinds december 2020. “Hier ben ik echt niet rijk van geworden.” Ze vergeet kennelijk dat ze enkele miljoenen per jaar heeft bedongen voor de verdere ontwikkeling van de IT-toepassingen. En dat het eigendom van IT-toepassingen ter waarde van – volgens TAT’s Travelpodcast– wel 2,6 miljoen naar de BV van Haeck is overgemaakt. Eerlijkheidshalve moet hierbij worden vermeld dat dit volgens andere bronnen dan weer wel tot een besparing van twee miljoen zou hebben geleid. Bovendien heeft Haeck die opdracht al in april 2020 gekregen, dus toen D-rt nog deel uitmaakte van de Raiffeisen Touristik Group en het er wellicht op leek dat een snelle digitaliseringsslag het bedrijf zou kunnen redden.

TUI – dat in april rond de 9 miljoen euro tegoed heeft, en inmiddels weigert nog reizen te verkopen via D-reizen – probeert al sinds december inzicht te krijgen in de boeken. Begin april probeert het D-rt hiertoe via een kort geding te dwingen. Het zal er niet meer van komen: op 6 april – medewerkers van TUI en hun advocaten zijn al op weg naar de rechtbank in Haarlem – wordt D-reizen failliet verklaard. Ton Tekstra en Karel Willemse – de eerdere stille bewindvoerders – worden als curatoren aangesteld. De huuroverenkomsten worden opgezegd en het personeel ontslagen.

Zie ook: 

Deel 1: Het voorspel
Deel 3: De herrijzenis