“Activistische aandeelhouder trappelt van ongeduld”

Elliott Management, Cat Rock Capital Management, Jana, The Children Investments Fund. Menig bestuurder schrikt nog badend in het zweet wakker als hij terugdenkt aan zijn confrontaties met deze activistische aandeelhouders. Grote gemene deler is dat bedrijven en hun bestuurders verrast werden door de harde toon van de aandeelhouder en soms ook de aanvallen op de CEO of de president-commissaris. Hoe wapen je je als bedrijf en bestuurder, en wanneer begint de voorbereiding eigenlijk?

Voor bestuurders van bedrijven is nadenken over een mogelijke activist aan de poort zeer raadzaam. Activistische aandeelhouders werden in 2018 een recordaantal van 226 keer vocaal. Een kwart daarvan was in Europa, aldus een onderzoek van zakenbank Lazard. De grootste boeman voor veel bestuurders was en is Paul Singer van Elliott Management, dat in 2018 liefst 22 keer in het openbaar actie eiste van bedrijven.

Ariën Stuijt
Financial practice lead Hill+Knowlton Strategies Amsterdam

Heroïsch

Het in het publieke domein uitgevochten gevecht tussen Elliott en AkzoNobel in 2018 was een heroïsch gevecht. De als een leeuw vechtende president-commissaris Antony Burgmans wist Elliott via de ondernemingskamer tegen te houden. Een grote overwinning leek het. Om Elliott verder van het lijf te houden, werd echter alsnog de chemietak verkocht.

Wat had AkzoNobel en de andere bedrijven anders kunnen doen én wat zijn de lessen die kunnen worden getrokken uit de strategie en acties van de activistische aandeelhouders?

Wellicht de grootste fout die bedrijven en bestuurders kunnen maken, is het onderschatten van de activistische aandeelhouders nadat deze zich hebben gemeld. Dat is niet handig om het zacht te zeggen, want één ding is zeker als deze aandeelhouders in actie komen: ze zijn altijd tot in de puntjes voorbereid. Voor de meesten is het bijna dagelijkse kost. Dat betekent serieus het gesprek aangaan, weten wat de inzet is en welke acties moeten worden genomen om de regie over het proces niet te verliezen.

De activisten hebben zelf namelijk hun aanvalsplan klaar en ook de scenario’s voorbereid om de eerste negatieve reactie van bedrijven en bestuurders te counteren. Onderschat ook niet hun vermogen om de zwakke plekken van bedrijven te raken. En voor je het weet, zit je in het scenario waarin de activistische aandeelhouder het bedrijf in de hoek heeft gezet. En als het spel op de wagen is, is het lastig om het tij nog te keren.

Voorbereiding

Een goede voorbereiding op een mogelijk verzoek van een activistische aandeelhouder, is kritisch naar het eigen bedrijf kijken. Wat is de strategie, wat zijn de resultaten daarvan en is de strategie nog wel houdbaar in deze snel veranderende wereld? Cruciaal is ook de steun voor de strategie van (groot)aandeelhouders en belangrijke stakeholders zoals werknemers, klanten en opinieleiders.

Kijk als een forensisch onderzoeker naar de zwaktes van het bedrijf. Een achterblijvende beurskoers is vaak een eerste duidelijk signaal, maar het gaat om de oorzaken die hieraan ten grondslag liggen. Denk aan zaken als te hoge kosten – en te weinig daadkracht deze terug te brengen -, mislukte investeringen, achterblijvende groei en recente problemen in de governance. Om maar niet te spreken van de klassieker: geen synergie tussen de onderdelen.

Activistische aandeelhouders weten deze zwaktes meedogenloos te vinden, én publicitair in te zetten. Gebleken is dat dit soort gevechten in de media plaatshebben. Als bestuurders onvoorbereid de degens kruisen, stuiten ze dan ook al snel op een goed geöliede campagne, en is het moeilijk om je eigen argumenten geloofwaardig over te brengen. Vooral omdat het zeer lastig is de publieke opinie nog te beïnvloeden als de mening al is gevormd.

De belangrijkste les is dan ook om al je stakeholders aan je te binden, om vrienden te maken voordat je ze nodig hebt. Zonder deze steun is het bijzonder lastig opereren in een kritische en soms zelfs vijandelijke buitenwereld. Een grondige voorbereiding en het verwerven van (publieke) steun geven daaraan tegenwicht. Maar het goede nieuws is dat het wel degelijk mogelijk is om tegenwicht te bieden aan activistische aandeelhouders, mits grondig voorbereid. En met deze voorbereiding kun je niet vroeg genoeg beginnen.