Venture capital, de hype voorbij
Online mobiele fotodienst Snapchat heeft naar horen zeggen laatst een bod van $4 mld. van Google afgeslagen vlak nadat het een bod van Facebook voor $3 mld. had gekregen. De ''selfie'' lijkt blijkbaar zó goed dat oprichter Evan Spiegel zijn bedrijf liever nog even bij zich houdt in de hoop nog meer op te kunnen halen.
Bij velen zal dit herinneringen aan vervlogen tijden oproepen. De dot-com koorts dreef verwachtingen hoog de lucht in, waardoor krankzinnige bedrijfsconcepten dito waarderingen kregen. Pets.com is een bekende naam uit die tijd, maar Webvan.com, een online boodschappenbezorgdienst, bleek het grootste delirium. Omgerekend naar nu was dat bedrijf gewaardeerd op bijna $11 mld. Overigens was Microsoft in die tijd meer dan $900 mld. waard in huidige dollars. Meer dan Google en Apple tezamen tegenwoordig! In Nederland deden we trouwens ook aardig mee. Velen zullen zich nog matchmaking-evenementen herinneren waar venture capitalists en bedrijfjes ieder een aparte button opgespeld kregen om in een danceclub-achtige omgeving nader tot elkaar te komen. Menige kater is toen uit zo’n avondje stappen ontstaan, alhoewel sommigen een goede trip gehad zullen hebben.
Maar toch; tempo doeloe ben ik bang. Waarderingen van omzetloze bedrijfjes als Snapchat, maar ook Pinterest, schieten weliswaar omhoog, het is nog lang niet zo gek als 15 jaar geleden. Daarnaast hebben deze bedrijfjes wel degelijk gebruikers en verbranden ze lang zo veel cash niet als destijds. Vooral in Europa is het geld er tegenwoordig ook helemaal niet.
De NVP verzamelt continu data over de Nederlandse private equity en venture capital markt in samenwerking met de EVCA. Ieder voorjaar wordt de dataverzameling geïntensiveerd voor een zo hoog mogelijke respons voor o.a. de publicatie ‘Ondernemend Vermogen’. Maar via een beperktere steekproef wordt ook kwartaaldata gepubliceerd waaruit ook trends te spotten zijn.
Aan de private equity kant zijn deze cijfers relatief bemoedigend. Het aantal exits ligt in de buurt van het niveau van 2012, fondsenwerving had een lichte piek begin dit jaar, vooralsnog lijken de vele afschrijvingen uit 2012 uit te blijven en bovenal lijken de grote overnames weer terug te zijn na een aantal jaren van afwezigheid. Daarnaast zien wij al jaren dat het MKB-segment redelijk door blijft draaien.
Aan de venture kant is het echter minder rooskleurig, ondanks een paar mooie exits. De fondsenwerving blijft ver achter op een aantal jaar geleden, en is volgens de voorlopige cijfers in 2013 lager dan vorig jaar. Institutionele beleggers lijken met een wijde boog om venture capital fondsen heen te lopen. Uitzondering zijn enkele semi-overheidsinstellingen, maar daar lijkt ook niet iedereen blij mee te zijn. Alhoewel wij blij zijn dat de overheid inspringt, is het in essentie een ongewenste situatie. Om Nederland en Europa vooruit te helpen moeten we innovatief zijn. Venture capital helpt start-ups die geen vreemd vermogen, maar goede ondersteuning en eigen vermogen nodig hebben. De vergelijking met de dotcom bubble gaat mank omdat de ICT-sector nu volwassener is en de groene transitie dringend serieuze ideeën nodig heeft om vooruit te komen. Bijvoorbeeld een kleine aanpassing in het toezichtskader van Nederlandse pensioenfondsen zou al een heel verschil maken in de fondsenwerving. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze het al zo ingericht dat een klein gedeelte risicovol belegd kan worden. Daarnaast zouden er bijvoorbeeld meer fonds-in-fondsen voor venture moeten komen.
Gelukkig is er een lichtpuntje te ontwaren. The Economist heeft het over de comeback van venture capital in kleinere fondsen die vooral geleid worden door voormalige entrepreneurs. Deze nieuwe kleine fondsen zijn veel meer hands-on en investeren ook in jongere bedrijfjes. Voor family offices en vermogende privé personen kunnen dit zeer interessante beleggingen zijn, vooral in Europa omdat daar de laatste jaren te weinig is geïnvesteerd. Iemand moet ze wel vinden, het liefst voordat ze als een Snapchatfoto verdwijnen.
