Van aartsrivalen tot strategische partners

Het is op Koningsdag, amper een jaar geleden, dat Frank Verbeek, managing partner van Drake Star Partners Amsterdam, een telefoontje krijgt. Of hij mee wil doen aan een pitch voor de verkoop van of fundraising voor New Motion, Europees marktleider laadmogelijkheden voor thuis en op kantoor voor hybride en elektrische auto’s. Er moet een plan komen, want New Motion is versneld toe aan een volgende beslissende stap.

Op twaalf oktober van datzefde jaar, is de verkoop van New Motion aan Shell helemaal afgerond. Opvallend, omdat New Motion Shell in de beginjaren vaak zag als ‘aartsrivaal’. "Als ze mij in de beginjaren hadden gezegd dat Shell New Motion ooit over zou nemen, dan zou ik het nooit geloofd hebben", zegt Friedwart Barfod terugkijkend. Hij richtte in 2009 New Motion op samen met zijn zakenpartners Ruud Koornstra en Ritsaart van Montfrans.

Barfod bleef tot aan de verkoop bij het bedrijf betrokken. "Shell behoorde in onze ogen tot de gevestigde orde, waar we ons zeker in het begin op een bepaalde manier tegen afzetten", legt Barfod uit. Hij kan een glimlach niet onderdrukken als hij zich het promotiemateriaal van het eerste uur herinnert. "Rompertjes voor baby's met de opdruk "Daddy what is fuel?"

Er is er voor de grap nog een romper rond gegaan tijdens het closing diner. Kort na het koningsdag-telefoontje startte Verbeek gesprekken met belangstellenden; energiebedrijven, olieconcerns en grote autoproducenten.  "Het was een interessant rondje, we hebben ze allemaal gesproken", zegt Verbeek. Hij was de eerste die, in het begin van het verkoopproces, met het idee kwam om Shell zo snel mogelijk te benaderen. Dat idee moest destijds wel even rijpen, "en dat is ook niet zo raar als je ziet waar we vandaan komen", zegt Barfod lachend.

Toen het contact eenmaal gelegd was, groeiden de partijen snel naar elkaar toe. "Het was een goed team, dat vol enthousiasme Shell aan ons presenteerde, alsof zij aan ons moesten verkopen dat dit een goed idee was", zegt Verbeek. Barfod zag al snel dat deze mensen een duidelijke visie hadden, maar "wij wilden wel echt het gevoel hebben dat ze wilden doorpakken in deze markt, dat ze door zouden bouwen aan New Motion en niet zouden afbreken wat wij hadden opgebouwd."

Eerste Proefrit

Barfod herinnert zich nog een moment op de AutoRai. Zakenpartner Koornstra was druk om met toenmalig minister-president Balkenende, een groot fan van auto’s, zijn eerste proefrit te laten maken in een elektrische auto. Barfod: "Een elektrische auto, dat was echt iets toen; daar waren camera’s bij." Tegelijkertijd vertelde elders op de RAI Jeroen van der Veer, destijds bestuursvoorzitter van Shell, dat hij niks zag in elektrisch rijden. Barfod: "Hij zei echt dat het wat hem betreft de  komende twintig jaar zeker niks zou gaan worden met elektrisch rijden. Het kon niet en het mocht niet. Zo werd er gedacht in die tijd. Althans, zo herinner ik het me." Barfod heeft die anekdote nog aangehaald op het closing diner dat gehouden werd na afronding van de verkoop aan Shell. Ook de Shell-mensen konden er achteraf hartelijk om lachen, zeggen Barfod en Verbeek.

New Motion werd in 2009 opgericht door Tendris, het bedrijf van Barfod en zijn zakenpartner Ruud Koornstra, samen met Ritsaart van Montfrans. Barfod en Koornstra waren eerder samen als tv-producenten verantwoordelijk voor populaire tv-programma’s als Lingo en Villa Felderhof. Na de verkoop van hun productiebedrijf aan VNU, besloten zij alleen nog maar te ondernemen vanuit het thema duurzaamheid, vooral om te laten zien dat duurzaamheid en ondernemerschap goed samen kunnen gaan. Zij waren toen al met meerdere duurzame projecten bezig, zoals met LED-lampen en Oxxio, leverancier van groene stroom. Barfod: "We zijn geen visionairs, maar wij zagen wel dat de ‘oude’ wereld om moest." Het was de tijd dat er op het gebied van elektrische auto’s nog vrijwel niets te doen, was. Barfod: "Er was een Tesla Roadster en dat was het wel zo’n beetje."

Een omslagpunt voor de oprichters van New Motion kwam toen Koornstra de elektrische Tesla van een vriend kocht en ermee naar de studio van het tv-programma Pauw en Witteman reed. Barfod: "Hij zou daar over onze duurzame LED-lampen praten, maar toen kwam het gesprek al snel op deze elektrische sportauto die harder accelereerde dan een Porsche. Dat sprak tot de verbeelding en iedereen kon zien dat elektrisch vervoer belangrijk zou worden."

Door de jaren heen bouwden Barfod en zijn partners New Motion verder uit, eigenlijk zonder dat ze daarbij een duidelijk financieel model voor ogen hadden. Barfod: "Wij groeiden en richtten ons op het zo goed mogelijk ‘ontzorgen’ van de berijder en het zo snel mogelijk uitrollen van onze activiteiten. Maar het hele concept dat we nu hebben met pasjes en zo, dat is in de loop van de tijd pas uitgekristalliseerd."

Geen Standaard Stekker

Er waren in de beginjaren bovendien veel praktische problemen waar geen oplossingen voor waren. Zo was er bijvoorbeeld geen standaard stekker. "Het was echt pionieren, legt Barfod uit. "We hielden in het begin The New Motion-parties, bij de nieuwe laadunten, waar mensen konden ervaren hoe een elektrische auto rijdt. Twee Tesla’s hadden we en een omgebouwde VW-bus, zo’n hippie-ding. Het was underground-achtig nog toen."

Dat veranderde toen na het eerste jaar Stichting Doen instapte en later kwam ook Alliander als aandeelhouder aan boord. Barfod: "Zij wilden leren van ons en zien wat het bijvoorbeeld voor het netwerk zou betekenen als veel mensen tegelijk zouden gaan laden." Door de crisis in de economie kwam de boel in een stroomversnelling en werd het ook voor Barfod duidelijk dat de beweging in de markt onomkeerbaar was. De autoindustrie ging versneld naar elektrische modellen kijken. Barfod: "Dat was belangrijk want elektrische auto’s moeten betaalbaarder zijn."

Zo werd uiteindelijk ruim een jaar geleden het moment bereikt waarop de onderneming klaar was voor de volgende fase. Barfod: "Het was duidelijk dat de markt volwassen aan het worden was. Grote spelers begonnen zich te richten op deze markt met veel kapitaal en distributiekracht. Wij stonden voor de keuze; of veel geld ophalen om de top3-positie in Europa te kunnen blijven houden of op zoek gaan naar strategische partners."

Dus werden er plannen gemaakt. De voorkeur ging uit naar een partij met power, legt Verbeek uit. "En vooral met dezelfde visie en ambitie." Het lijstje potentiële kandidaten leek in eerste instantie misschien niet zo lang, maar de belangstelling bleek groot. Vanuit  de hoek van de automerken, de elektriciteitsmaatschappijen, en dus ook van Shell. Verbeek, het management en Barfod maakten er uit op dat New Motion als koploper gezien werd en dus best wat te vertellen zou krijgen in de onderhandelingen. Verbeek: "We zagen duidelijk dat grote ondernemingen op zoek zijn naar niche-spelers die al een marktpositie hebben opgebouwd."

New Motion heeft dan al een netwerk in Nederland, honderd man in dienst en voet aan de grond in België, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Dat ze vaart wilden maken in het proces stond vooraf al vast. Barfod: "Deze markt groeit zo hard dat je niet te lang afgeleid wil zijn door overnameperikelen." Toen het ijs eenmaal gebroken was, konden partijen snel de diepte in. "Gezamenlijk een businesscase ontwikkelen, dat was het mooiste om te doen", herinnert Verbeek zich. "Maar ook lastig om al aan de voorkant van een proces zoveel openheid te geven, van beide kanten."

Loslaten van het mede door hem opgerichte bedrijf viel Barfod uiteindelijk niet zwaar. Barfod: "We wisten dat we New Motion versneld zouden moeten loslaten. Op het moment dat je zo’n acceleratiefase in gaat met een bedrijf, dan zie je dat al aankomen. Dan moet je ook die stap zetten, zeker als je in de top3 mee wil blijven doen. Want doe je dat niet, dan word je zelf een target." 

Duurzaam rijden

New Motion is vooral de laatste jaren snel is gegroeid, van 10.000 laadpalen in 2014 tot meer dan 30.000 laadpunten in 2017 in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk vooral bij woningen, kantoren en parkeerplaatsen. 

Voor New Motion, dat vorig jaar een omzet had van bijna 13 miljoen euro, maar nog wel verlieslatend was, moet de overname leiden tot snellere expansie. Het Amsterdamse bedrijf heeft vooral in Nederland veel laadpunten en klanten, maar het bedrijf wil ook in het buitenland voet aan de grond krijgen. Zo’n 100.000 klanten hebben bij New Motion een pas om hun auto te kunnen opladen. Wat Shell betaald heeft voor de overname is niet bekendgemaakt. 

Het is de tweede keer in korte tijd dat een oliegigant annex energiebedrijf een overname doet voor duurzaam rijden. Eerder dit jaar kocht het Franse Total het Nederlandse bedrijf PitPoint. De verwachting is dat er de komende maanden en jaren meer acquisities zullen volgen.