Survival of the fitness

Het aantal sportscholen blijft maar groeien, net als de M&A-deals in de fitnesswereld. En Nederlandse spelers tonen hun spierballen steeds vaker in het buitenland. Binnen de nationale grenzen geldt: survival of the fittest. De groten slokken de kleintjes net zo snel op als een bodybuilder vitaminepreparaten achterover slaat. Marktleider Basic-Fit telt nu 156 vestigingen in Nederland en meer dan 400 in Frankrijk, België, Luxemburg en Spanje. Is the sky the limit of dreigt technisch knock-out voor de branche? 

De wereld van de sportscholen is volop in beweging. Overnames en fusies zijn aan de orde van de dag. Ondanks analyses die steeds vaker waarschuwen voor een zeepbeleffect. Want met 1900 Nederlandse  bedrijven zou er sprake zijn van ‘te veel’. En: ‘Óf te duur, óf te goedkoop’. Toch zien durfinvesteerders de sportschool nog steeds zitten. Het Amsterdamse private-equity bedrijf Bencis nam deze maand budgetketen Fit For Free over van Avedon Capital. Motivatie: ”We verwachten verdere groei.”

Want ondanks het nu al wijdvertakte sportschoolnetwerk in Nederland, rukken de budgetreuzen steeds verder op. De zakenpartners en voormalige toptennissers Eric Wilborts en René Moos stonden in 2004 aan de wieg van Basic-Fit. Elf jaar later telde het bedrijf al 1 miljoen abonnees, in 2016 ging Basic-Fit naar de beurs. Volgens Quote maakte de verkoop Wilborts en Moos “gillend rijk”. Feit is dat Basic-Fit onstuimig verder groeide en groeit. Alleen al in de eerste zes maanden van dit jaar kwamen er 44 vestigingen en 148.000 abonnees – nu 1,6 miljoen – bij. Het aandeel ging in die twee jaar met bijna 70% omhoog. 

Beleggers en analisten
Medeoprichter René Moos in M&A Magazine: ”Ik heb ervan genoten. Met de bankiers van Morgan Stanley en ABN AMRO zijn we naar Londen, New York, Parijs en Brussel gegaan. Hebben uitgebreid over het bedrijf kunnen praten met beleggers en analisten.”
Over de toekomst: “Fitness bestaat veertig jaar, maar begint in Europa nu pas volwassen te worden. De papa-en-mama-clubs hebben niet de schaal om grote investeringen te kunnen doen. Wij steken miljoenen in IT en vervangen onze apparatuur iedere 4 á vijf jaar” Eén van de formules tot het nog steeds voortdurende succes: “Voor ons zijn length of stay van de klant én werknemerstevredenheid de belangrijkste KPI’s. Hier sturen we op, hier baseren we onze bonussen op.”  

Lees ook: Basic Fit verovert stad voor stad

Ook concurrent Fit For Free, de nummer 2 in Nederland, stijgt op de ladder. Toen Avedon het bedrijf in 2009 kocht, telde Fit For Free veertig scholen en was de omzet van 50 miljoen euro. Negen jaar later is dat aantal 110 en bedraagt de omzet 90 miljoen euro. Ongeveer driekwart van de sportscholen in Nederland is nog zelfstandig of onderdeel van een kleine groep, zoals David Lloyd. De grote ketens zullen hen – net zoals in de Verenigde Staten gebeurde – verder overnemen. Verwachting is dat van de kleintjes alleen de écht luxe bedrijven – met zwembad en persoonlijke begeleiding – de oorlog in sportschoolland zullen overleven.

Meer inkoopmacht
Prof. Dr. Ard-Pieter de Man, hoogleraar aan de VU en gespecialiseerd  in innovatie, samenwerking en fusies: “Schaalvergroting door fusies is typerend in een markt die volwassen aan het worden is. De onafhankelijke sportscholen en kleine ketens gaan op in grotere ketens. Die hebben meer inkoopmacht en kunnen dus betere prijzen bij leveranciers bedingen. Ook kunnen ze IT-investeringen spreiden over veel meer klanten. Dat laatste is met het oog op de toekomst van groot belang. Hoewel ketens zijn begonnen met apps en dergelijke is hier een wereld te winnen. Want innovatie in de sector staat nog in de kinderschoenen. Ik begrijp wel dat investeerders nog veel mogelijkheden zien.”  

Analisten herleiden de groei tot de maatschappelijke wens om gezond, actief en bewust te leven. Vooral onder jongeren. En op het inspelen van de consumentenwens. Zo groeit ook Anytime fitness, mede dankzij de formule; de 68 filialen zijn 24/7 open. Data-analyse heeft ook al zijn intrede gedaan, waardoor abonnees speciale trainingsschema’s op maat kunnen krijgen. Fit20 richt zich met 124 vestigingen, waarvan meer dan honderd in Nederland, op de al snel afhakende sporter; veertigers met een drukke baan, een gezin. Die 2 januari enthousiast de sportschool binnen hollen om vier weken later in ademnood af te haken. 

Het personeel richt zich met persoonlijke begeleiding op die doelgroep die meer geld, maar minder tijd heeft. Fit20 opende zelfs al ‘incompany-studio’s’ bij Ahold Delhaize en Randstad.
Toch is het niet louter goud wat er in de sportscholen blinkt. Rabobank signaleert in haar meest recente analyse over de Nederlandse fitnessbranche verzadiging, risico op overcapaciteit en onder druk staande marges. “Hoewel de vraag naar fitness groot is, is het aanbod ook dermate groot dat de markt is verzadigd. Door de komst van buitenlandse ketens zal die druk op de marges nog groter worden. “

Gezondheidssector
En: “Onderscheidende concepten in nauwe samenwerking met de gezondheidssector zullen toegevoegde waarde blijven leveren, waardoor deze bedrijven bestaansrecht behouden. Om weg te blijven van de moordende concurrentie met de lowbudget-centra en zeker te zijn van een toekomst is het van belang dat fitnessbedrijven zich ontwikkelen tot gezondheidsexperts. Het centrum worden voor preventieve bewegingsactiviteiten. Fitnessbedrijven concurreren vooral op prijs. Slechts enkele bedrijven zijn in staat om op service onderscheidend te zijn.”

Curves, een speciaal op vrouwen gerichte keten met 51 vestigingen, is zo’n bedrijf dat onderscheidend wil zijn en aan populariteit wint door voor een doelgroep te kiezen. Ondanks het sombere rapport van Rabobank lijkt fitness diepgeworteld in de samenleving. Op de wereldranglijst van sportschoolbezoekers met een abonnement staat Nederland na de Verenigde Staten op de tweede plaats. Een op de zes landgenoten (15,9 procent) doet hier georganiseerd aan fitness. Consolidatie van de branche is dan ook nog lang niet voltooid, de sportschool op de hoek blijft in het vizier van de grote vier.