Tips Belastingdienst voor overnameadviseurs

Bij een gemiddelde multinational stroomt meer dan vijf miljard euro aan indirecte belastingen door de boeken. Een kleine vergissing van één procent kan het verschil zijn tussen winst of verlies en kan dus een materieel belastingrisico zijn bij een due diligence onderzoek indien er sprake is van overname in de vorm van een aandelentransactie.

De Big4 audit organisaties maken in hun indirect tax surveys melding van de stijgende risico’s van naheffing, boetes en reputatieschade, doordat de indirecte belasting bedragen groter worden en KPI’s en controles op indirecte belastingen ontbreken. Het gaat om buitengewoon veel geld waar geen deugdelijke controle op is.

De interne indirect tax functie binnen bedrijven – indien al aanwezig – is in de regel onderbemand en heeft geen budget om de indirect tax positie wereldwijd effectief te managen. Bij een due diligence onderzoek dienen niet alleen de materiële belastingrisico’s in kaart te worden gebracht maar is het essentieel dat deze risico’s ook worden gekwantificeerd. 

Een traditioneel due diligence onderzoek vindt normaliter plaats in de vorm van het invullen van standaard questionnaires en het opvragen van standaardinformatie welke vervolgens door de verkoper ter beschikking wordt gesteld via een daartoe ingerichte data room. Op basis van omzet- en inkoopcijfers wordt bij constatering van mogelijke foutieve btw behandeling een ruwe inschatting gemaakt van de hoogte van de btw- risico’s. Dit is voor zowel verkoper als koper bij een overname niet altijd optimaal, aangezien het veel natte vingerwerk betreft en dus vaak onvoldoende munitie verstrekt voor prijsonderhandelingen.

De vraag is of er  een methode is om op een efficiënte en effectieve manier exact de potentiële naheffingsaanslag vast te stellen.

Allereerst moet worden opgemerkt dat het startpunt altijd de identificatie en onderkenning van materiële indirect tax risico’s is. Elke industrie heeft zijn eigen specifieke risico’s en daarnaast is verdere differentiatie noodzakelijk vanwege de complexiteit van het geïmplementeerde bedrijfsmodel en de risico’s die daar vanuit een indirect tax perspectief uit voortvloeien. 

In hoofdlijnen zijn de grootste btw-risico’s op de volgende gebieden:

• grensoverschrijdende transacties: terecht toepassen van het 0% tarief
• inter-company transacties: juiste toepassing van de btw-behandeling in de keten
• voorbelasting: is aftrek van voorbelasting gegrond?

Om snel inzicht te krijgen in de hoogte van de belastingrisico’s – het berekenen van een potentiële naheffingsaanslag – kan gebruik worden gemaakt van een statistische steekproef. Op basis van selectie van enkele elementen (euro’s) kan met een hoge mate van zekerheid worden bepaald of belastingposten betrouwbaar zijn samengesteld en kan op basis van geconstateerde fouten in de steekproef exact het bedrag van een naheffingsaanslag worden berekend.  

De kracht is dat de statistische steekproef de boekenonderzoekmethode is van de Nederlandse Belastingdienst en dat de berekening plaatsvindt op basis van de door de Belastingdienst zelf gehanteerde parameters alsof een boekenonderzoek was ingesteld. Deze methodiek is expliciet door de hoogste Nederlandse rechter goedgekeurd.

Een statistische steekproef vergt een andere werkwijze en een ander proces van informatie opvragen vergeleken met de traditionele werkwijze. In de praktijk betekent dit dat de volgende stappen moeten worden doorlopen:

• Definiëren van de scope (zie kern risico’s hierboven);
• Definiëren van de benodigde data uit de systemen;
• Definiëren van de steekproefomvang op basis van parameters van de belastingdienst;
• Verkrijgen van de data file verstrekt door de verkoper op basis van instructie;
• Trekken van de steekproef;
• Verkrijgen van de geselecteerde (fysieke) facturen, declaraties, bewijsstukken of andere documentatie verstrekt door de verkoper op basis van instructie;
• Fiscale beoordeling van de posten;
• Berekenen van het bedrag van de potentiële naheffingsaanslag op basis van gesignaleerde fouten.

Voor het vaststellen van de scope en het correct opzetten en uitvoeren van de steekproef is multidisciplinaire expertise noodzakelijk. Naast indirect tax kennis moet tevens deskundigheid op het gebied van statistische steekproeven worden ingebracht.

 

Belastingdienst 

Een steekproef is niet alleen relevant voor due diligence van de koper. Ook de verkopende partij kan voordeel hebben bij een steekproef in het kader van voorbereiding op een toekomstige overname. Indien een statistische steekproef wordt getrokken en de uitkomst aanvaardbaar is kunnen de bevindingen proactief in een data room worden opgenomen. Dit kan als extra bewijs dienen dat een effectief control framework is geïmplementeerd en wordt onderhouden. 

 

In Nederland bestaat daarnaast nog de mogelijkheid om de resultaten van de bevindingen met de Belastingdienst af te stemmen, waardoor meer zekerheid kan worden verkregen over de ingenomen belastingpositie. Dit alles kan een positieve bijdrage leveren aan de verkooponderhandelingen, waaronder de hoogte van garanties en/of kortingen die moeten verstrekt. Een goede voorbereiding is het halve werk en kan tot aanzienlijke kostenbesparing in de toekomst leiden.

 

                    

 

Over de auteurs 

Richard Cornelisse (foto links), Robbert Hoogeveen (foto midden) en Ferry Geertman (foto rechts). Eigenaren van de KEY Group, redacteuren van Global Indirect Tax Management en gespecialiseerd in Indirect Tax Performance, Information Technology en Business Control.