Sectoranalyse IT: Toonaangevende deals in complexer wordend ICT-landschap

Vijf punten
• Door verdergaande digitale transformaties richt due diligence zich ook op de potentie van AI- en/of IoT-assets.
• Veranderende wet- en regelgeving maken cloudmigraties nog complexer.
• IT-outsourcing aan steeds meer strenge eisen onderworpen.
• De rol van private equity binnen het deal-landschap is beperkt.
• IT-partijen in comfortabele positie, maar meer realiteitszin op het vlak van M&A wordt verwacht.

Als er tijdens de coronapandemie íéts duidelijk is geworden, is het dat we prima (deels) thuis kunnen werken. Een mooie uitkomst voor veel werkgevers, zeker met oplopende brandstofuitgaven en stijgende energieprijzen. Tegelijkertijd heeft zo’n ontwikkeling ook een enorme impact op de IT-sector, die dit maar moet zien te faciliteren. We moeten allemaal op Skype, Teams, Google Meet of Zoom. We willen daarnaast altijd en overal de beschikking hebben over al onze documenten, zonder dat iedereen daar zomaar bij kan. Kortom; we willen eigenlijk de aloude kantoorervaring, maar dan thuis. Voor iedereen. 
 
Digitale transformatie inmiddels geland
De term ‘digitale transformatie’ is niet bepaald nieuw meer. Inmiddels heeft praktisch iedere organisatie in meer of mindere mate een cloudmigratie doorgevoerd. En zijn digitale evenknieën van eerder analoge oplossingen inmiddels ook gemeengoed.
 
Maar dit verdergaand digitaal transformeren van organisaties, levert bedrijven (en overheden) weer nieuwe uitdagingen op. Waar ook weer digitale innovaties voor nodig zijn, op het vlak van o.a. cybersecurity en privacy. Zoals gezegd: om ervoor te zorgen dat we veilig een online vergadering kunnen inschieten en daar gevoelige informatie met elkaar kunnen delen, zonder dat we bang hoeven te zijn dat deze informatie uitlekt. 
 
Dergelijke zaken hebben de grote organisaties als Google en Microsoft wel op orde. Maar voor kleinere partijen, qua omvang en expertise, dienen deze ontwikkelingen weer als drivers voor fusies en overnames. Wat dealmakers en andere betrokkenen binnen de M&A-praktijk handenvol werk oplevert. 
 
Met drie experts gaan we in gesprek over de belangrijkste trends, thema’s en ontwikkelingen binnen de IT-sector. Waar zien zij dat de IT-sector (en aanverwante branches) mee bezig zijn? En hoe vertaalt dit zich naar fusies en overnames?
 
Opnieuw veel leesplezier en vernieuwende inzichten toegewenst!

1. Thematiek binnen IT: meer flexibiliteit, cloudmigratie kent (lands)grenzen en IT-outsourcing steeds ingewikkelder

Waar de coronacrisis in ieder geval voor heeft gezorgd, is dat IT en de board of directors binnen menig bedrijf op één lijn zijn komen te zitten. Frank Bartels, Partner Consulting M&A Services bij Tata Consultancy Services (TCS): “De coronapandemie heeft voor een enorme push op het vlak van IT gezorgd. Het belang van online samenwerken en de bedrijfsvoering voortzetten werd in één klap duidelijk voor iedereen. En terwijl sommige bedrijven daarin de eerste stappen zetten – waaronder die in de horeca en de retail – liepen bedrijven die er al langer mee bezig waren aan tegen de beperkte schaalbaarheid, flexibiliteit en performance van hun IT-infrastructuur. Doordat plots iedereen, zowel klanten als werknemers, er aanspraak op deden.” Een heuse wake-up call dus. 

Veranderende ecosystemen en due diligence
In die zin hebben veel organisaties die de kat in eerste instantie nog uit de boom keken, uiteindelijk wel de eerste stappen gezet op het vlak van digitalisering. En bedrijven die hier al eerder mee bezig waren, zoeken steeds meer de edge van de mogelijkheden op. Mogelijkheden die even vernieuwend als noodzakelijk zijn voor organisaties. 
 
Girish Sagar, Director M&A Consulting bij TCS: “Ieder maakbedrijf wil met AI (Artificial Intelligence, red.) IoT (Internet of Things, red.) en ML (Machine Learning, red.) aan de slag. Digitaal klaarstaan. Dit verandert het ecosysteem, de ketens waarbinnen deze maakbedrijven zich bevinden, volledig. Er bestaat nog niet echt een precedent voor, maar we weten wel dat de due diligence rondom deze bedrijven die in meer of mindere mate cutting edge bezig zijn steeds complexer worden. Je beoordeelt niet meer of een over te nemen bedrijf valt te integreren binnen jouw organisatie, maar je kijkt bijvoorbeeld ook hoe hun AI- of IoT-assets eruitzien.” 
 
Collega van Sagar en Bartels, Michael Hoekstra, herkent dit. “Innovaties vinden meer tegelijkertijd plaats. Was het voorheen gebruikelijker om eerst naar een IoT-toepassing te kijken en daarin stappen te zetten alvorens een andere technologie te omarmen, nu lopen innovaties juist náást elkaar.”
 
Cloudmigratie belangrijk en gevoelig
Wat de flexibiliteit en schaalbaarheid eveneens moet vergroten zijn de diverse cloudmigraties waar bedrijven mee bezig zijn. “Ieder bedrijf heeft IT-assets en data, en hoewel de cloud als term volledig is ingeburgerd, staat er nog steeds ontzettend veel data níét in de cloud opgeslagen”, omschrijft Herald Jongen, advocaat en shareholder bij Greenberg Traurig Amsterdam. Volgens Statista heeft dit zich wel ontwikkeld: stond in 2015 nog ‘maar’ 30 procent van alle data in de cloud opgeslagen, inmiddels is dat 60 procent. Maar goed, nog steeds bevindt 40 procent van alle bedrijfsdata zich lokaal. 
 
Jongen: “Cloudtrajecten zijn vaak erg ingewikkeld en er komt veel omheen bij kijken. Grote corporates maken gebruik van honderden applicaties en vaak blijkt dat er tientallen helemaal niet naar de cloud kunnen. Daar moet dan dus een oplossing voor komen.” Wat in dat opzicht zaken bemoeilijkt, zijn wetgeving en rechterlijke uitspraken, zoals Schrems II. “Daarin is besloten dat je als land moet kijken of de wetgeving van de landen waar je data potentieel terecht kan komen wel aan de GDPR (General Data Protection Regulation, red.) voldoet. En de wetgeving in Amerika, niet geheel toevallig de thuisbasis van de grootste clouddiensten Google, Microsoft en Amazon, voldoet níét aan de GDPR. Dat levert dus problemen en discussies op.” 
 
Namens Nederland heeft Jongen recent flink onderhandeld met Google en Microsoft om ervoor te zorgen dat zij wél GDPR-compliant zijn. 
 
Datasoevereiniteit een onderwerp
Ontwikkelingen zoals Schrems II en de achterliggende behoefte aan datasoevereiniteit hebben ervoor gezorgd dat Europese landen erover nadenken om een eigen clouddienst te ontwikkelen. “Zoals in Frankrijk met Bleu al is gebeurd”, omschrijft Jongen. “Maar goed, de Amerikaanse clouddienstenleverancier liggen lichtjaren op ons voor. Die hebben alles qua onder andere cybersecurity top notch op orde.” De kans is dus groot dat als Europa zelf een clouddienst gaat ontwikkelen, de veiligheid minder zal zijn. “Ook omdat we dan vanuit de Verenigde Staten geen signalen meer binnenkrijgen, zoals nu gebeurt, wanneer bijvoorbeeld Russische geheime diensten onze netwerken willen binnendringen.”  
 
De hele discussie over Schrems II en datasoevereiniteit is ontstaan vanuit een mix aan thematieken. Jongen: “Privacy-zorgen, de vermeende marktmacht van Amerikaanse aanbieders, een afkeer van de Verenigde Staten, diverse politieke belangen en soms ook extremisme. Alles wordt op een hoop gegooid en eenieder gebruikt daar maar van wat hem of haar uitkomt. Daardoor wordt er nogal wat onzin verkondigd.” 
 
De reacties op het memo over de US CLOUD Act, dat onlangs werd gepubliceerd door het Nationaal Cyber Security Center (NCSC) is daar een goed voorbeeld van. “Menigeen dicht daar weer conclusies aan toe die het tegenovergestelde zijn van wat wij opschreven.”
 
Outsourcing eveneens complexer
Lisa Peperkamp, advocaat Privacy en IT-recht bij HVG Law, herkent de toenemende complexiteit rondom IT(-wetgeving). Vanuit haar praktijk ook zeker op het gebied van outsourcing. Peperkamp: “We werken veel voor financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen. En we zien steeds vaker dat de Nederlandsche Bank en de EBA (European Banking Authority, red.) strenger toezicht houden op IT-uitbestedingen binnen de sector.”
 
Wat de keuze voor organisaties, aan wíé ze deze zaken uitbesteden, beperkt. “Rondom kritische uitbestedingen, dus uitbestedingen die de kritische uitvoering van een financiële instantie aangaan, zoals het uitvoeren van online betalingen, moeten IT-leveranciers aan steeds meer strenge eisen voldoen. Waardoor je als instelling ook steeds vaker bij de gevestigde orde uitkomt. Zij zijn immers wél in staat om de continuïteit van je diensten te waarborgen.”
 
Afspraken over kwaliteit van dienstverlening
Ook bij dergelijke instituten wordt het steeds ingewikkelder, rondom IT-outsourcing en -ontwikkeling, om duidelijke afspraken over de kwaliteit vast te leggen in een software-ontwikkelovereenkomst. Peperkamp: “Ontwikkeling vindt steeds meer agile plaats, dus niet meer door middel van een watervalmethode.” Geen duikbootbenadering, waarbij de ontwikkelaar onderduikt en vervolgens met een kant-en-klaar product weer aan de oppervlakte verschijnt, maar korte ontwikkelcycli met constante verbeteringen. 
 
“Waardoor het lastiger is om vooraf de kwaliteit van de opleveringen vast te leggen. Daarom is het binnen software-overeenkomsten steeds belangrijker om expliciet de te verwachten functionaliteiten, processen en de kwaliteit van key personnel vast te leggen”, ziet Peperkamp. 
 
Vanzelfsprekend heb je als IT-leverancier een zorgplicht te vervullen, maar hoe ver die gaat? Peperkamp: “Verder dan wat je alleen contractueel vastlegt. Ook zaken als beveiliging en privacy vallen daaronder. Vanuit leveranciersperspectief gaat dat best ver: het vergt ongelofelijk veel kennis, kunde en inzet om maar aan al die eisen te voldoen. Voor de grote spelers geen probleem, maar voor de kleinere partijen wordt het wel erg ingewikkeld om kostentechnisch interessant te blijven.”

2. Toonaangevende Nederlandse deals in het kader van IT

Er ontstaat een steeds complexer speelveld voor IT-leveranciers. Of we het nu hebben over cloudmigraties of andere (te outsourcen) diensten; wet- en regelgeving stellen iedereen binnen de sector voor grote uitdagingen. Hoe anticipeert het (Nederlandse) bedrijfsleven hierop?
 
Wij gingen binnen de M&A Database op zoek naar Nederlandse IT-deals die toonaangevend en/of spraakmakend zijn. We pikken er uiteindelijk drie uit die er wat ons betreft bovenuit steken. Niet per se vanwege de dealomvang, maar meer nog vanwege de ontwikkeling die in de regel aan de deal voorafgaat.
 
Accenture koopt Sentia
Het in Dublin gestationeerde Accenture neemt de Nederlandse cloudspecialist Sentia over en voegt Sentia toe aan Accenture Cloud First, zo werd begin augustus 2022 bekend. In het persbericht valt te lezen hoe de aankoop van Sentia past binnen de strategie van Accenture om een end-to-end cloud-infrastructuur-dienstverlening te leveren, wereldwijd. 
 
De overvloed aan beschikbare cloud-opties maakt de mogelijkheden voor het bedrijfsleven namelijk eindeloos, maar tegelijkertijd complex. Dit onder invloed van o.a. veranderende wetgeving en innovaties die continu plaatsvinden. 
 
“Met het Sentia-team voegen we waardevolle ervaring op het vlak van onafhankelijke cloudstrategieën toe, waarmee organisaties tegemoetkomen aan de nationale wet- en regelgeving rondom thema’s als dataprivacy, -toegang en -controle”, omschrijft Roy Ikink, lead Accenture Cloud First Nederland in een persbericht op de website van Accenture. 
 
De exacte waarde van de deal is niet bekendgemaakt, maar ligt tussen de 250 en 500 miljoen euro.  
 
Main Capital Partners koopt BizzDesign
De Nederlandse private equity-firma Main Capital Partners heeft het Nederlandse softwarebedrijf BizzDesign overgenomen. Dit maakte de private equity-firma die zich specialiseert in softwarebedrijven in de zomer van 2022 bekend. De dealwaarde van de acquisitie ligt tussen de 100 en 250 miljoen euro. 
 
Met BizzDesign verzekert Main Capital Partners zich van een toonaangevend bedrijf binnen de Enterprise Architecture, getuige onder meer het feit dat BizzDesign de afgelopen zes jaar steeds door toonaangevend onderzoeksinstituut Gartner als leider binnen haar vakgebied werd aangemerkt.
 
De overname van BizzDesign is niet de enige deal waarmee Main Capital Partners zich de afgelopen periode in de schijnwerpers zette. In een tijdsbestek van een paar weken kocht de private equity-firma ook onder meer (een meerderheid van de aandelen in) Pro4all, HRM- en payroll-softwarebedrijf BCS en Avinity, dat zich richt op softwareoplossingen voor gezondheidsinstellingen en -professionals. 

IT = hot
Main Capital Partners zit allesbehalve stil, en symboliseert het interessante profiel dat softwarebedrijven onveranderd hebben. Girish Sagar (TCS): “Vanuit M&A-perspectief is IT al ontzettend lang hot. Of we het nu hebben over het toevoegen van bedrijven die dicht bij je eigen core liggen, of juist organisaties die juist heel ver uit elkaar liggen: het belang van IT is in zijn geheel fors gegroeid.” 
 
Die laatste ‘kralen rijg’-tactiek komt duidelijk uit de aanpak van Main Capital Partners naar voren.
 
Messagebird haalt 742 miljoen euro op (en koopt SparkPost)
Het in Nederland gestationeerde zakelijke communicatieplatform Messagebird haalde in april 2021 maar liefst 742 miljoen euro op tijdens een Serie C-investeringsronde. De opbrengsten van deze investeringsronde stelden Messagebird in staat om SparkPost over te nemen, een Amerikaans e-mailplatform dat in 2021 maar liefst 4,5 miljard e-mails per jaar verstuurde. 
 
Messagebird stelt bedrijven in staat om via allerlei beschikbare digitale kanalen met hun klanten te communiceren. Op een eenduidige wijze, met behulp van beschikbare applicaties en API’s. 
 
Het is niet alleen vanuit commercieel oogpunt essentieel om in contact blijven met de (eind)klant. Tijdens de coronapandemie bleek het ook een onmisbare manier om als non-profitorganisatie met Nederlanders te communiceren over hun corona-testafspraken. Zoals veel organisaties als gevolg van de coronapandemie werden gedwongen op meer digitale wijze hun klantcontact in te richten. 

3. Fusies en overnames in de sector IT

IT is hot, zoals Girish Sagar van TCS al aanhaalde. En zoals we in de sectoranalyse TMT ook al bespraken: praktisch álles is tegenwoordig IT. Waardoor praktisch iedere organisatie in meer of mindere mate tegen dezelfde (klant)behoeften en (IT-)uitdagingen aanloopt. 
 
Tegelijkertijd ligt de oplossing voor die uitdagingen óók in IT. Bestaan er zorgen om je data en privacy? Cybersecurity to the rescue! Ben je bang dat je achteropraakt ten opzichte van je concurrentie? Dan biedt digitale transformatie je de mogelijkheid om weer in te lopen.
 
Maar goed, wanneer we onze eigen M&A Database als uitgangspunt nemen, welke ontwikkelingen zien we dan? Zoals we eerder al zagen heeft Main Capital Partners als private equity-firma al flinke slagen geslagen de afgelopen periode, maar is dat ook symbolisch voor de gehele IT-praktijk, wanneer we onze database bekijken?
 
Terugblikken: van rust lijkt nog weinig sprake, private equity pakt slechts bescheiden punt van de taart
Kijken we naar de data in onze M&A Database, dan zien we dat het aantal deals in 2021 een flinke vlucht heeft genomen t.o.v. 2020, en dat we 2022 (deals meegenomen tot medio oktober) amper rustiger kunnen noemen. Het niveau van 2019 bleek in oktober 2022 immers al bereikt. 
 
De totale waarde van de deals is fors, zeker wanneer we dit afzetten tegen het totale dealvolume en vergelijken met bijvoorbeeld de sector TMT. Met 250 miljard euro aan deals steekt 2021 er met kop en schouders bovenuit. 

Bron: M&A Database (deals meegenomen tot medio oktober 2022) 
 
Als verkopende partij speelde private equity slechts een beperkte rol. En wanneer we naar private equity als koper kijken, is dat beeld weinig anders. Met zes van de 191 deals was private equity in ‘slechts’ drie procent van de deals de aanschaffer. In 2021 was dit aandeel met zeven procent nog steeds minimaal, maar alsnog meer dan tweemaal zo groot. Deals vonden dus voornamelijk tussen bedrijven onderling plaats, lijkt de enige juiste conclusie te zijn.

Bron: M&A Database (deals meegenomen tot medio oktober 2022) 
 
Vooruitblikken: IT-partijen in comfortabele positie en mogelijk iets meer realisme.
Wanneer we een blik vooruitwerpen, zien de experts dat veel IT-partijen momenteel in een gunstige positie zitten om te verkopen. Los van de vraag of ze dat ook daadwerkelijk willen. 
 
Herald Jongen (Greenberg Traurig): “Het steeds verder groeiend aantal cloudprojecten leidt tot een zoektocht naar gekwalificeerd personeel. Als je die binnen een bedrijf vindt, kun je natuurlijk ook dat hele bedrijf overnemen. Zeker als je een nichebedrijf in de IT hebt en beschikt over de juiste brains en vaardigheden om dergelijke cloudprojecten te leiden, heb je de kans om je bedrijf voor een mooie prijs te verkopen.” En zo mee te groeien met het grotere geheel. 
 
Terwijl er vanuit veel meer kanten interesse is. Michael Hoekstra (TCS): “De basis voor investeringspartijen is een stuk breder geworden; groter dan hun traditionele portfolio. Doordat alle organisaties met vergelijkbare behoeften kampen, zijn er veel meer combinaties van interessante industrieën en assets mogelijk.”

Outsourcing leidt tot fusies en overnames
Wat ook tot meer M&A leidt, is de eerder door Lisa Peperkamp (HVG Law) ontwaarde trend naar steeds meer outsourcing, ziet ook Herald Jongen. “Nederland loopt in Europa voorop wat outsourcing betreft. Als organisatie kun je tegenwoordig álles outsourcen, behalve je kernactiviteit. En terwijl dat vroeger het overgrote deel van je resources opslokte, is het tegenovergestelde tegenwoordig het geval. Je core business was vroeger bij wijze van spreken een strandbal, tegenwoordig is het een pingpongbal qua omvang; de rest eromheen kún je outsourcen. Recruitment, administratie; deze Business Process Outsourcing zal ook tot steeds meer M&A leiden. Want als je outsourcet, verkoop je een deel van je onderneming aan de leverancier”

Mogelijk meer ontspannen markt
Of het aantal IT-deals nog verder oploopt, daar heeft Frank Bartels (TCS) zijn twijfels over. “Hoewel bedrijven wendbaarheid en flexibiliteit steeds belangrijker vinden en IT daarbinnen een cruciale rol speelt, zou het best kunnen dat er nu een moment aanbreekt van wat meer ontspanning. De M&A-markt is echt oververhit geraakt, en nu de rentes stijgen, is het mogelijk dat bedrijven even een pas op de plaats maken.”  
 
Terwijl dat juist ook weer activiteiten kan gaan opleveren. Bartels: “Wil je deals sluiten, dan heb je dus meer eigen cash nodig. Daarvoor zul je ook weer moeten verkopen. Dus wellicht dat het aantal desinvesteringen over een tijdje weer gaat toenemen.” 
 
Zoals de hele M&A-markt een stuk opener en innovatiever te werk gaat. Sagar (TCS): “Het traject van integreren en beginnen verloopt veel sneller. Duurde dat eerst nog drie tot vier maanden, nu is dat dertig dagen. En in de tussentijd wordt ons verzocht om alweer nieuwe technologieën te beoordelen. De snelheid binnen M&A loopt steeds verder op.”

Lees ook: Charly Zwemstra, Main Capital Partners: 'Vinden van targets geen probleem'