Rendementsperspectief investeerders blijft te vaak onbenut

Door Mark Jolink

Zelfs met een revolutionair en baanbrekend idee zal een tech startup alleen slagen met een gemotiveerd team dat het waarmaakt. Kan het team de technologie succesvol ontwikkelen en aansluiten op de marktvraag? De eerste belangrijke stap voor een tech startup is het bouwen van een sterk team en business model. Daarnaast vormt Intellectual Property (IP) in de meeste gevallen een cruciale business asset van tech startups. Een goede IP bescherming kan langdurig concurrentievoordeel geven, financiële risico’s beperken en externe financiering aantrekken. Een goede beoordeling van de IP portfolio is daarom cruciaal voor investeerders en potentiële partners. Ook moet in een vroeg stadium worden verkend of er geen IP rechten van derden zijn die de startup ervan zouden kunnen weerhouden de markt te betreden.

Investeerders kennen het belang van IP, maar het is niet eenvoudig om een IP portfolio op waarde te schatten. Bovendien kan een verkeerde inschatting betekenen dat er onvoldoende basis is voor de beslissing om wel of niet te investeren en er kunnen kansen worden gemist om de IP portfolio te versterken Zeker in de cruciale vroege fase (Angel, “Series A”) wordt te weinig doorgevraagd aan startups: hoe breed is het patent, in welke landen is er bescherming, wat is de looptijd van het patent, zijn er alternatieven in de markt, is er gekeken naar rechten van derden? De gevolgen van een verkeerde inschatting van de IP situatie is dat in zee wordt gegaan met bedrijven waarvan de IP niet op orde is en kan de technologie bijvoorbeeld worden gekopieerd door Chinese bedrijven of multinationals met betere distributie- en marketingkanalen. Die gaan er dan vandoor met de buit en de startup staat buitenspel. Daarnaast is er het risico dat wanneer je geld investeert in een startup zonder goede IP strategie, je aldoor kansen blijft missen. Je raakt aan het einde van de rit op een doodlopende weg en succes blijft uit.

Om een weldoordachte investering te kunnen doen is informatie over de IP strategie en de kwaliteit van de huidige IP portfolio cruciaal. Zo breng je (verborgen) kansen en bedreigingen aan het licht.

Criteria IP beoordeling

Verdiep je als investeerder in de rol van IP in de betreffende sector en het belang van IP in de context van de transactie. Investeerders zien uiteraard graag unieke innovaties die afgeschermd zijn met IP en die te gelde kunnen worden gemaakt via een gedegen en liefst bewezen business plan. Het is onze ervaring dat in een vroeg stadium de IP situatie van een tech startup het best aan de hand van de volgende criteria kan worden beoordeeld.

1. Een solide IP strategie

Een solide IP strategie is afgestemd op de business strategie en omvat een toekomstgericht plan voor het vastleggen van waardevolle IP in de betreffende sector. De startup moet kunnen uitleggen hoe de huidige IP past in de business strategie en hoe er concurrentievoordeel en inkomsten mee kunnen worden gegenereerd. Kunnen copy-cats worden gedwarsboomd? Wordt IP in licentie gegeven aan andere bedrijven? En als de technologie internationaal relevant is – wat meestal zo is – moet er vooruit worden gepland. Er is namelijk een beperkte tijdlijn voor het verkrijgen van internationale patentbescherming. Verder moet er nagedacht zijn over mogelijk relevante IP rechten van derden.

Het inschakelen van een gerenommeerd octrooibureau om de IP strategie uit te voeren is uiteraard sterk aan te raden. Een vakkundig opgestelde octrooiaanvraag biedt veel meer kans van slagen in een verleningsprocedure en in een eventuele gerechtelijke inbreukprocedure.

Het bepalen van de sterkte van de IP strategie kan beginnen met het stellen van de volgende vragen aan de tech startup:

– Welke technologie is nu beschermd en hoe past dat in de business strategie?

– Welke technologie zal in de toekomst mogelijk ontwikkeld en beschermd kunnen worden?

– Is er een gerenommeerd octrooibureau betrokken?
 

2. Sterke eigen IP

Uiteraard ben je als investeerder gefocust op de kracht en waarde van de eigen IP van de tech startup. Om te beoordelen of de IP portfolio zinvolle bescherming biedt, moeten de patent(aanvrag)en onder de loep worden genomen.

Zijn er opvallende problemen met de patentaanvragen die zijn ingediend? Als de patentclaims bijvoorbeeld te breed zijn, kan de aanvraag kwetsbaar zijn voor irrelevante stand van de techniek. Maar als de patentclaims te beperkt zijn, kunnen concurrenten gemakkelijk om het patent heen werken.

Soms laten investeerders een eigen octrooibureau een onafhankelijke beoordeling van de IP portfolio uitvoeren. Dit kan een korte en voorlopige review zijn, maar voor een grote financieringsronde is een gedetailleerde “IP due diligence” aan te raden.

Het bepalen van de kracht en waarde van de eigen IP kan in het geval van een patent beginnen met het evalueren van de claims van het patent. Vragen die je kunt stellen:

– Hoe smal of breed is de realistisch te verkrijgen beschermingsomvang?

– Dekt deze beschermingsomvang de commerciële producten en diensten van de tech startup?

– In welke landen of regio's zijn de patenten ingediend en welke geografische dekking is nog mogelijk?

Daarnaast is het belangrijk dat het eigenaarschap van de IP goed is uitgezocht. Dit moet niet (gedeeltelijk) bij vorige werkgevers, vervreemde founders of andere derden liggen. Ook is van belang dat er goede afspraken met betrekking tot IP zijn gemaakt met de founders en medewerkers.

3. Concurrentie is in beeld

Als investeerder wil je ook graag weten waar de tech startup in de markt staat ten opzichte van bestaande en potentiële concurrenten. Het nastreven van IP bescherming toont aan dat de tech startup heeft nagedacht over de vraag hoe hun product zich onderscheidt van de concurrentie.

Zelfs als ze het zelf niet weten kan een IP portfolio voor de startup werken, doordat IP de concurrentie in de sector kan verminderen of afschrikken: potentiële concurrenten zullen een dure en moeilijke beslissing moeten nemen of ze het risico willen lopen de IP te schenden door de markt te betreden. Omgekeerd, als een concurrent de startup beschuldigt van inbreuk, kan de startup haar IP gebruiken als leverage om het probleem op te lossen. In plaats van kostbare rechtszaken te voeren, is het soms mogelijk om afspraken te maken over een cross-license voor elkaars technologie.

Je wil als investeerder weten of de startup deze scenario's heeft doordacht en hoe ze van plan zijn de IP te gebruiken in het licht van de concurrentie. Ook moet een startup patenten en patentaanvragen van derden hebben onderzocht, oftewel een Freedom-to-Operate (FTO) analyse. Al in de vroege startup fase is het van belang te verkennen of er geen grote wegversperringen zijn die de startup ervan kunnen weerhouden de markt te betreden.

Het bepalen van de positie ten opzichte van (patent)rechten van concurrenten kan beginnen met het stellen van de volgende vragen:

– Is er een (voorlopige) Freedom-to-Operate analyse uitgevoerd?

– Zijn er patentrechten van derden die relevant zijn voor de technologie van de tech startup?

– Zo ja, hoe is de startup van plan om te gaan met deze patentrechten van derden?

Wanneer je tech startups al in een vroege fase (Angel, “Series A”) bevraagt over hun IP strategie, eigen IP en de (voorlopige) bevindingen met betrekking tot IP van derden, krijg je als potentiële investeerder een goed idee of de tech startup een doordachte aanpak heeft en of er aandachtspunten zijn die in een volgende fase aan de orde moeten komen. Deze tips kun je de tech startup meegeven in de voorbereiding.

Mark Jolink is octrooigemachtigde bij EP&C Patent Attorneys