Private equity van 30 miljoen gulden naar 30 miljard euro

Samen hebben de participatiemaatschappijen ongeveer 30 miljard euro onder beheer. Dat maakt onze sector een volwassen en belangrijke pijler van de Nederlandse economie. Dit geheel in tegenstelling tot het beeld van 30 jaar geleden.  

 

Particuliere Participatiemaatschappij-regeling 

"Participatiemijen traag op gang" [sic] meldde de Telegraaf op 22 oktober 1983. De 25 bij de overheid geregistreerde participatiemaatschappijen die Nederland toen telde hadden namelijk nog maar 30,5 miljoen gulden geïnvesteerd. Niet het daverende begin van de ‘’Particuliere Participatiemaatschappij-regeling’’ (PPM-Regeling) uit 1981 waar men op gehoopt had. Zwaarmoedig vertelt prof. Dr. Arie van der Zwan van de Nationale Investeringsbank, NIB, thans NIBC, dat hij niet gelooft dat via participatiemaatschappijen veel jonge innovatieve ondernemingen van de grond kunnen komen. ‘’Geen enkele door banken ondersteunde  participatiemaatschappij kan het zich permitteren dit soort risico’s te nemen’’ aldus van der Zwan. Gelukkig weet Ellard Blaauboer, directeur van NESBIC en later de eerste NVP-voorzitter, te vertellen dat je ‘’als venture capitalist niet moet wachten op wat zich aan de deur meldt’’, maar ’’actief zijn in de markt en op potentiële gegadigden toestappen’’ een "veel beter recept is voor succesvol risico-kapitaalmanagement". 

In de V.S. lijkt men dat al lang begrepen te hebben. Daar is al sinds de jaren ‘50 de overheid actief met het stimuleren van venture capital via de Small of Minority Business Investment Act (SBIC of MESBIC) en begin jaren 80 is daar echt een boom te zien in venture capital investeringen. Bijvoorbeeld Tandem Computers, opgericht in 1975 door Jimmy Treybig met een investering van Kleiner, Perkins, Caufield & Byers, Compaq dat in 1982 een startfinanciering krijgt van Sevin Rosen, Federal Express dat dankzij een VC zijn eerste vrachtvliegtuigen kan kopen en laten we niet vergeten Apple Computer dat dankzij minimaal 7 venture capitalists naar de beurs kon in december 1980 terwijl het pas in 1976 officieel opgericht was. Ook de leveraged buyouts waren daar al goed ingeburgerd, net als in het Verenigd Koninkrijk waar er zelfs al een oververhitting valt waar te nemen. Nederlandse managers die hun bedrijf wilden overnemen, zoals bij sigarenfabrikant Willem II in 1982, hadden echter weinig opties op een enkele participatiemaatschappij na die ze in dit geval ook uit de brand hielp.   

 

Verschrikkelijk snelle groei 

Een jaar later lijkt de stemming ook in Nederland omgeslagen. "De markt waarop de particuliere participatiemaatschappijen (PPM’s) hun risicodragend kapitaal aanbieden, is fundamenteel willig" klinkt het nog voorzichtig uit de mond van Minister van Economische Zaken van Aardenne op de oprichtingsvergadering van de NVP in 1984, maar NVP-secretaris Elbertse zegt in de Telegraaf: "de PPM’s die risicodragend kapitaal aan ondernemingen verschaffen, zijn dit jaar aan een verschrikkelijk snelle groei begonnen. Eind vorig jaar was er voor 36 miljoen gulden deelgenomen, in juli was dat 50 miljoen gulden en nu zitten we al op zo’n 60 miljoen gulden. Een verdubbeling dit jaar lijkt er dus duidelijk in te zitten."

Op dit moment hebben Nederlandse PPMs ongeveer  30 miljard euro onder beheer. Nemen we even aan dat de waarde in guldens van toen, die in euro’s plus een beetje nu is dan komen we grofweg op een stijging van 1.916% van het vermogen onder beheer in 30 jaar tijd. Uiteraard zegt dit niet alles, en zijn we nog lang niet waar participatiemaatschappijen zouden kunnen zijn  Maar ik stel graag vast  dat dit mogelijk is geworden doordat onze leden gedurende die jaren meer dan 6.000 bedrijven beter en succesvoller hebben gemaakt en ook hun beleggers tevreden hebben gesteld.