Overnames door energietransitie

En nutsbedrijven zetten steeds vaker commerciële activiteiten in de etalage wegens splitsingsregels. Waar Nederland lang in de achterhoede van de Europese transitie-kalender bivakkeerde, is recent een opmerkelijke inhaalrace gemaakt. Max ter Linden, energie-expert en hoofd M&A bij ABN AMRO: “Nu komen ze vanuit omringende landen naar Den Haag. Om te kijken naar de voortvarendheid waarmee hier bijvoorbeeld vergunningen voor nieuwe windparken worden verleend.” 

De energiesector maakt zich op voor overnames. Traditionele partijen willen verduurzamen en meer zijn dan louter die leverancier van elektriciteit, gas en warmte. Klanten worden gebonden met aanverwante diensten. Installatie van infrastructuur, bijvoorbeeld. En soms zelfs telecommunicatie.

Aandeelhouders eisen een duidelijke transitiestrategie van bedrijven en institutionele beleggers helpen mee aan oplossingen. Duidelijk dat die in toenemende mate elektrisch en groen zijn. Ook oliemaatschappijen worden actiever. Zoals Shell, dat recent New Motion overnam en in de race lijkt voor de koop van Eneco. Overnames als die van de Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) door branchegenoot Nuts Groep zullen dit jaar dan ook navolging krijgen. Verwachting is dat vooral kleinere energieleveranciers samengaan of door De Grote Drie – Nuon, Essent, Eneco – worden opgeslokt. Terwijl die laatste zeer waarschijnlijk ook wordt verkocht. Naast Shell wordt het Franse Total als gegadigde genoemd.

Grotere platforms

Goed voor de markt? Max ter Linden van ABN AMRO: “De zogenaamde cost to serve moet naar beneden en grotere platforms zijn daartoe beter in staat.”

Wat betreft de opwek van elektriciteit zal er ook M&A-activiteit zijn. Want de vraag naar elektriciteit groeit. Centrales staan in de wacht tot ze weer nodig zijn. Logisch ook. Duitsland sluit immers zijn kerncentrales en de afbouw van kolencentrales nadert. De groei van zon, wind en opslag zullen dit pas op langere termijn compenseren.

Ter Linden: “Investeerders zijn op zoek naar flexibele gasgestookte centrales om van de resulterende prijsvolatiliteit te profiteren.”

Ook weten institutionele beleggers en Aziatische partijen de Nederlandse energie-infrastructuur steeds vaker te vinden. Voorbeeld is de investering van Partners Groep in het Borssele offshore windproject. Daarnaast: CKI uit Hong Kong, dat investeert in afvalverwerker AVR. Financiële stabiliteit en moderne infrastructuur van Nederland trekken veel partijen aan.

Transitie op stoom

Max ter Linden is al twintig jaar thuis in de wereld van fusies en overnames in de energiesector. Hij ziet dat de veelbesproken transitie hier eindelijk op stoom komt. Daar waar eerst sprake was van Nederlandse achterstand op omringende landen. “Die langzame start is inmiddels omgezet in snellere besluitvorming”, weet de ABN AMRO energie-expert. “Buitenlanders kijken bijvoorbeeld bewonderend naar de snelheid waarmee hier vergunningen voor windparken worden afgegeven. En naar de voortvarendheid waarmee grond of zeebodem ter beschikking worden gesteld. Huur van de site, vergunningen, toegang tot het netwerk. Allemaal in één proces. Zoveel efficiënter. Dat is bijvoorbeeld in Duitsland heel anders. Daar gebeurde het tot nu toe allemaal ‘om de beurt’. Wij zijn toch een beetje benchmark, voorbeeld geworden.”

Subsidies downhill

Daarbij komt: het verlenen van subsidies gaat downhill. En is soms zelfs helemaal gestopt. Die “goede rol van de overheid” zorgt voor een geweldige dynamiek, zeggen analisten.

Vorige week wees het kabinet drie gebieden in de Noordzee aan voor nieuwe windparken. Noordelijk van Schiermonnikoog, bij Petten en voor de kust van IJmuiden. In 2030 moet 40% van het Nederlandse elektriciteitsverbruik uit Noordzee-windparken komen. In totaal 11,5 gigawatt.  

Bemoedigend is daarbij de wereldprimeur die vorige week door minister Eric Wiebes (Economische Zaken) op de werf van HSM Offshore in Schiedam werd verkondigd. Nuon gaat op kavels I en II van Hollandse Kust Zuid het eerste subsidieloze windpark bouwen en exploiteren. Vereiste investering: ruim 1 miljard euro. Topman Gunnar Groebler van Vattenfall, het Zweedse moederbedrijf van Nuon, sprak over een enorme winst voor zijn concern. “Natuurlijk is het bestaan gemakkelijker mét subsidies. Maar je kunt niet altijd van subsidies leven.” En minister Wiebes: “Collega’s van mij grapten weleens dat windmolens draaien op subsidie. Dit park draait niet op subsidie, maar op wind!”

Wind, zon, geothermie

“Prachtig dat subsidies daar niet meer nodig zijn”, zegt Max ter Linden van ABN AMRO. “Partijen die zich traditioneel met conventionele energie bezighouden, investeren nu in wind, in zon en in geothermie. Zo worden technologische stappen gezet. Denk ook aan de laadpalen-branche en de energie-opslag. Niet alleen de commodity, maar ook oplossingen bieden. Zo investeren Shell en Engie in laadinfrastructuur-bedrijven. En groeit Alfen, zojuist naar de beurs gegaan, door samen te werken met een aantal energiebedrijven.”

Vaak onderbelicht; de combinatie van groen en transport. Zowel vrachtverkeer als scheepvaart. In die laatste sector wordt LNG, vloeibaar aardgas, steeds belangrijker. Toch een stuk schoner dan olie. “ABN AMRO financiert graag schepen die op LNG varen. Voor het vrachtverkeer over de weg is elektrisch geen oplossing, zolang de accu-capaciteit beperkt blijft. Maar CNG, aardgas onder druk, is een alternatief voor grote trucks en heeft zich als schone brandstof inmiddels bewezen. Total nam onlangs het Nederlandse PitPoint, een in de exploitatie van CNG-tankstations gespecialiseerd bedrijf uit Nieuwegein, over.”