Nederlandse private equity markt volop in beweging

In het afgelopen jaar hebben we in Nederland een aantal aansprekende private equity transacties gezien. Zo is voedingsmiddelenproducent CSM Bakery Products verkocht aan Rhône Capital voor €1,1 miljard en een consortium rondom Cheung Kong Infrastructure Holdings heeft afvalverwerker AVR voor €944 miljoen overgenomen van KKR en CVC. In het Nederlandse mid-market segment is USG Energy, de HR dienstverlener voor de offshore industrie, verkocht aan Rabo Capital voor €80 miljoen en heeft IK Investment Partners een aanzienlijk belang in het Delftse offshore bedrijf Ampelmann genomen.

Dit neemt niet weg dat de private equity markt aanzienlijk is veranderd over de afgelopen jaren. In de afgelopen tijd hebben we een aantal belangrijke trends waargenomen: (1) private equity partijen doen er langer over om hun portefeuillebedrijven te ‘exiten’, (2) bij het te gelde maken van een Nederlandse investering kiest private equity bijna altijd voor een verkoop aan een strategische koper of andere private equity partij, een beursgang komt zelden voor in de Nederlandse context, en (3) investeerders in private equity fondsen zijn kritischer geworden, hetgeen heeft geleid tot een polariserende fundraising markt, waar het gemiddeld langer duurt om een nieuw fonds op te halen.

Het grote aantal investeringen dat voor het begin van de crisis in 2007/2008 door private equity is gedaan, zou gegeven een beoogde investeringshorizon van ongeveer 5 jaar, moeten leiden tot veel exit activiteit op dit moment. Dit blijkt echter niet het geval. Private equity partijen weten hun portfolio bedrijven minder snel te verkopen of besluiten om hun investeringen langer vast te houden, omdat de huidige marktomstandigheden ertoe leiden dat de gewenste verkoopprijs niet wordt behaald. Kijkend naar het aantal exits in Nederland door private equity blijkt dat we in 2012, met 32 verkochte ondernemingen, bijna 50% lager zaten dan voor de crisis (in het topjaar 2007). Om dat in perspectief te plaatsen: private equity partijen hebben gedurende de periode 2003 – 2007 497 investeringen gedaan in Nederlandse bedrijven, terwijl er slechts 166 exits zijn gerealiseerd in de periode tussen 2008 en 2012.

De gemiddelde periode dat een Nederlandse onderneming in eigendom was van een private equity partij alvorens weer verkocht te worden was tussen 2004 – 2013YTD ruim 52 maanden (oftewel ongeveer 4,5 jaar). Recente ontwikkelingen laten zien dat dit in 2013 is opgelopen tot gemiddeld bijna 6 jaar, ongeveer 18 maanden langer dan het 10-jaars gemiddelde. Deze langere investeringsperiode heeft ook weer zijn weerslag op het jaarlijks rendement dat private equity investeerders weten te behalen. 

Nederlandse portefeuillebedrijven die door private equity partijen zijn verkocht maken veelal gebruik van de geijkte exit-kanalen: verkoop aan een strategische koper of een andere private equity partij. Een beursgang – op Euronext Amsterdam of een buitenlandse beurs – wordt door private equity maar zelden ingezet bij het verkopen van hun Nederlandse portfolio bedrijven. Een recent voorbeeld waarbij dit wel gebeurde was de beursnotering van Ziggo aan Euronext Amsterdam. In 90 – 95% van de private equity exits in Nederland over de afgelopen 10 jaar is sprake van een verkoop aan een strateeg of andere private equity partij (gebaseerd op data van MergerMarket en Dealogic). Enerzijds heeft dit te maken met een aantal zeer actieve Nederlandse mid-market private equity partijen. Anderzijds heeft dit ook te maken met het feit dat alleen de grotere buy-outs, die traditioneel in de minderheid zijn in de Nederlandse markt, geschikt zijn voor een exit door middel van een beursgang.

Het tweede kwartaal van dit jaar was een van de sterkste private equity fundraising kwartalen van de afgelopen jaren. Wereldwijd werd er door 164 fondsen gezamenlijk bijna €95 miljard kapitaal opgehaald (bron: Preqin), een niveau dat niet is gehaald sinds 2008. Ongeveer een kwart daarvan is door Europese fondsen opgehaald. De keerzijde is echter dat de benodigde tijd om de fondsen te closen gemiddeld genomen nog nooit zo lang is geweest: in het tweede kwartaal van 2013 lag het gemiddelde op meer dan anderhalf jaar (19,2 maanden), ten opzichte van minder dan één jaar in 2006 (11,3 maanden).

Wat verder opvalt is dat er een gepolariseerde situatie lijkt te zijn ontstaan. Enerzijds zijn er fondsen die in een record tijd kapitaal weten op te halen, zoals CVC Capital Partners die recentelijk €10,5 miljard ophaalde in een periode van slechts 6 maanden, of H.I.G. Capital die in juli dit jaar nog zijn H.I.G. European Capital Partners II fonds op €825m (boven de initiële doelstelling van ongeveer €760m) binnen drie maanden heeft geclosed.

Anderzijds zijn er private equity partijen die met veel moeite hun target halen en genoodzaakt zijn tussentijds hun doelstelling naar beneden bij te stellen. Er is zelfs een (nog) beperkte groep private equity fondsen die het überhaupt niet lukt om een nieuw fonds op te halen en hun “zombie” fonds aan het uitmanagen is buiten de normale levensduur van 10 a 12 jaar. 

Hoe gaat de Nederlandse private equity markt er de komende 18 maanden uit zien?
Er is een gezonde pijplijn wat betreft geplande exits van Nederlandse private equity ondernemingen voor de rest van het jaar, die na de zomerperiode op de markt zullen komen. Daarnaast heeft een groot aantal Nederlandse en buitenlandse private equity partijen genoeg ‘dry powder’ – nog niet geïnvesteerd opgehaald kapitaal – om aanzienlijke investeringen te kunnen doen in de Nederlandse markt. Bovendien zijn banken, met name gedreven door de lage rentestand op de kapitaalmarkten, ook weer volop open voor acquisitie financiering. In combinatie met het verbeterde investeringssentiment geeft dit de private equity markt nog een extra duw in de rug. We zien de komende 18 maanden dan ook met vertrouwen tegemoet.

Robert-Jan Vijverberg (e-mail) is Director Financial Sponsors Coverage Rabobank International M&A