Meer overnames in 2015 door focus op kernactiviteit en groeiend consumentenvertrouwen

Na jaren van recessie en een moeizame transactiemarkt deed zich in 2014 een scherpe stijging voor in de fusie- en overname (M&A) activiteiten op veel Europese markten. De toegenomen activiteit heeft nog niet geleid tot een grote stijging in het aantal afgesloten transacties, aangezien veel deals voortijdig werden afgebroken. Desondanks was de groei in dealwaarde significant. Dankzij een aantal grote deals steeg de gemiddelde transactie-omvang, wat vertrouwen geeft dat de groei zich in 2015 zal voortzetten.
De belangrijkste factoren voor de versnelling in deal activiteit waren de positieve economische vooruitzichten en marktomstandigheden, die tot een toename van het consumentenvertrouwen leidden. Tegelijkertijd nam de activiteit toe omdat ondernemingen de vruchten konden plukken van hun kostenbesparingsprogramma’s en de liquiditeit die zich op hun balans had opgehoopt gingen investeren. Deze investeringen werden mede gedreven door de lage rentetarieven.
Als we kijken naar 2015, zal deze trend zich naar verwachting voortzetten – deels dankzij de bovengenoemde factoren, maar ook door de tendens van organisaties om zich nog meer op hun kernactiviteiten te concentreren. Die tendens wordt ondersteund door diverse recente aankondigingen van ondernemingen om delen van hun activiteiten af te splitsen of af te stoten om meer focus aan te brengen en liquiditeit vrij te maken. Zo heeft Philips aangekondigd de lichtdivisie af te splitsen van zijn medische en consumentenactiviteiten, wil HP zijn organisatie opdelen in afzonderlijke software- en hardwaredivisies, is eBay van plan PayPal te verkopen en gaat Eon zich richten op duurzame energie, terwijl het de activiteiten op het gebied van fossiele en nucleaire energie gaat afstoten. Deze ontwikkelingen kunnen een nieuwe golf van acquisities ontketenen, waardoor het niveau van M&A-activiteiten in het nieuwe jaar gelijke tred houdt of zelfs verder stijgt in vergelijking met 2014. 
Vanzelfsprekend zijn er verschillen aan te wijzen tussen de bedrijfstakken; de sectoren die in 2014 het meest actief waren, zoals financiële dienstverlening, technologie, media, communicatie en gezondheidszorg, zullen dat in 2015 naar verwachting blijven. Verder wijzen de prognoses erop dat Private equity vaker portfolio bedrijven zullen verkopen als gevolg van de relatief hoge waarderingen van ondernemingen. 
Uit gesprekken met CEO’s en CFO’s blijkt dat de grootste zorg van hen nog steeds zit in het realiseren van het (waarde) potentieel van een deal. De belangrijkste reden waarom het potentieel niet wordt gerealiseerd, is dat een goede integratie van de organisatie– vaak een eerste vereiste voor waarde creatie – mislukt. Ondernemingen schieten tekort, meestal als gevolg van te weinig voorbereiding of  planning. De algemene consensus is dat ondernemingen wel bedreven zijn in activiteiten die voorafgaan aan een transactie, zoals due diligence, maar minder sterk zijn in, of minder aandacht hebben voor, de fase na het sluiten van de deal. Ondernemingen besteden nog steeds te weinig tijd aan het plannen van synergie realisatie en het beantwoorden van vragen als: hoe realiseren wij hogere inkomsten of lagere kosten? Ook denken zij weinig aan elementaire aspecten als: hoe ziet onze organisatie er in de toekomst uit, of: hoe zorgen we ervoor dat personeel blijft en hoe kiezen wij de leiders om onze plannen uit te voeren? Deze vragen worden nog belangrijker als je rekening houdt met de verwachte groei van de M&A-markt en de hogere multiples die worden betaald.
Is een gestructureerde aanpak voor overnames nodig?
Als je bedenkt dat de omvang van de transacties verder zou kunnen toenemen of dat ondernemingen meerdere deals tegelijkertijd gaan uitvoeren, is een gestructureerde M&A-aanpak meer dan ooit nodig om de risico’s te beheersen die samenhangen met het doen van transacties. Dat geldt te meer omdat wij voorzien dat deals complexer worden (bijvoorbeeld carve-out transacties, grote transformatiedeals, distressed transacties of grensoverschrijdende transacties) en al helemaal voor transacties in opkomende en groeiende markten, waar de vraag volatiel kan zijn en de arbeidsmarkt uiterst krap is. Dit soort transacties vereist een robuust plan en duidelijke synergie casus om de deal te kunnen sluiten en waarde te kunnen realiseren. Toch blijft het ontwerpen en implementeren van een integratieplan een van de meest uitdagende onderdelen van het gehele M&A-proces.
In onze ervaring weten de ondernemingen die zich tot ‘serie-overnemers’ hebben ontpopt, dat het belangrijkste element van een overname de combinatie is van zorgvuldige waardering van de transactie en een goed ontworpen integratieplan. Als het gaat om de waardering noemen business leaders de beoordeling van toekomstige opbrengsten en kwesties rond de kwaliteit van de winst als moeilijkste punten. Hoewel zij geloven dat behoud van klanten en expansie de meest uitdagende taken zijn als het gaat om succesvolle integratie van een onderneming, is het realiseren van een culturele klik eveneens een belangrijke opgave.
Realiseren van het potentieel van een transactie – het beheersen van integratie
De eerste stap behelst bewustwording van het doel en het creëren van een strategisch kader om de transactie in alle opzichten te sturen. Tijdens deze stap, die we de integratie blauwdruk noemen, moet een antwoord geformuleerd worden op een aantal vragen, zoals: Waarom doen we dit? Wanneer kunnen we de integratie als een succes beschouwen? Wat is de bestuursstructuur van het integratieproject? Aangezien culturele en HR-kwesties uitdagend zijn, is de vraag relevant welke mensen bij het project betrokken zouden moeten worden en in welke rol. Bijvoorbeeld: wie moeten ondernemingen aanwijzen als integratiemanager en hoe beheersen bedrijven functionele werkstromen zoals IT en transformatie van de financiën? Het algehele doel – realiseren van het deal potentieel – is alleen haalbaar met een krachtige visie en een robuust plan waarin zowel communicatie als verander- en projectmanagement cruciaal zijn.
Ondernemingen moeten hun doelstellingen op lange termijn afwegen tegen de winst op korte termijn en de integratieactiviteiten, zonder de dagelijkse bedrijfsactiviteiten uit het oog te verliezen. Dit vereist een goed gestructureerde strategie met een uitgestippeld plan van aanpak vanaf de eerste dag en een routekaart voor de eerste 100 dagen. Deze strategie dient ook een prioritering in de planning aan te brengen en een basis te leggen voor voortgaande groei in de toekomst.
Dat klinkt ingewikkeld, en dat is het eigenlijk ook. Niet voor niets worden de meeste fusies nog steeds als mislukt beschouwd, aangezien zij niet de verwachte voordelen hebben gebracht. Ook dit jaar blijft integratie na een fusie essentieel, aangezien in het huidige economische landschap de gezondheid van een onderneming of zelfs haar overleving vaak afhangt van een succesvolle fusie. En gezien de toegenomen M&A-activiteit, die dit jaar alleen maar verder zal stijgen, luidt een elementair advies: denk na over de fundamentele beslissingen en begin in een vroeg stadium met de planning.
Dit is een vertaling van een Engelse publicatie welke eerder in Financierworldwide heeft gestaan. 
Over de auteur
Rick van Dommelen is verantwoordelijk voor het Nederlandse Delivering Deal Value-team van PwC dat zich richt op herstructurering van ondernemingen en operationele advisering. Hij adviseert cliënten over operationele en financiële aspecten van transacties, zoals herstructurering van bedrijven, carve-outs, bedrijfsverbeteringen en synergie-evaluaties. Ook geeft hij advies inzake fusies.
Gerelateerde artikelen