Verzekeringsbranche staat voor noodzakelijke metamorfose

De beperkte huidige groei in verzekeringsland én de opkomst van nieuwe – louter digitale – spelers die slagvaardiger én goedkoper de markt bestormen, zorgen voor een metamorfose. Klassieke verdienmodellen kalven af en bij de levensverzekeringen heeft de woekerpolis-affaire ervoor gezorgd dat lucratieve beleggingspolissen plaats hebben gemaakt voor veel eenvoudiger producten. Met navenant lagere winstmarges.  

De uitkomsten van het internationale KPMG onderzoek Accelerated evolution onder ruim 200 bestuurders van verzekeringsmaatschappijen getuigen van zelfkennis in de branche. De conclusie van Ton Reijns, partner bij KPMG en deskundige in de verzekeringswereld is glashelder. “De ondernemingen realiseren zich dat groei op eigen kracht niet de transformatie gaat brengen die noodzakelijk is om winstgevend te blijven en op de lange termijn te kunnen overleven.”

Sluipschutters op de loer

Niets doen is volgens hem geen optie. Want nieuwkomers, in combinatie met de veranderende behoeften van klanten, liggen als sluipschutters op de loer. De noodzaak om te innoveren wordt ook steeds nijpender. “En bedrijven voelen de pijn van de voortdurende lage rentetarieven, de volatiliteit in de verliezen als gevolg van underwriting en de druk op de winstgevendheid. Dat terwijl het rendement van de beleggingsportefeuille blijft dalen.”

Landsgrenzen vervagen in de strijd om te overleven. Voorbeeld van die blik op internationaal is de overname door ASR van de Nederlandse activiteiten van de Italiaanse branchegenoot Generali. Prijskaartje: 200 miljoen euro. Het inlijven van Generali kostte ASR 143 miljoen euro, het resterende bedrag gaat op aan versterking van de kapitaalbuffer van het dochterbedrijf. In de reeks van echt grote deals past ook de overname door NN Group (Nationale-Nederlanden) van Delta Lloyd.  

Dat ook ASR de kosten scherp in de gaten houdt, blijkt uit de sluiting, nog dit jaar, van het Generali hoofdkantoor in Diemen. De integratie moet in 2020 zijn afgerond, waarbij verlies aan arbeidsplaatsen niet is uit te sluiten, zo meldt de verzekeraar.  Keerzijde is dat ASR met de overname rekent op een bijdrage van Generali Nederland aan het operationeel resultaat van ongeveer 30 miljoen euro. Ook de solvabiliteit zou door de overname ruim boven het minimaal vereiste niveau blijven.

Gang naar de beurs

ASR werd tijdens het dieptepunt van de kredietcrisis als onderdeel van de toenmalige bankverzekeraar Fortis genationaliseerd. Twee jaar geleden werd de gang naar de beurs gemaakt, de Nederlandse staat bezit nog 20 procent van de aandelen ASR. 
Ook zorgverzekeraars zoeken aansluiting om de kosten te drukken; met name in dit segment staat het rendement onder druk. En overnames zijn niet per definitie de sleutel tot succes. Achmea werd ’s lands grootste verzekeraar door achtereenvolgende fusies met Zilveren Kruis, Interpolis, Agis en De Friesland. Het leidde in 2016 tot een verlies van bijna 400 miljoen euro, maar vervolgens werd – na een fors kostenbesparingsprogramma – de weg omhoog hervonden.  En door de fusies en overnames heeft Achmea een marktaandeel van 30%. 

Het KPMG onderzoek wijst uit dat meer dan 80% van de bedrijven de komende tijd meerdere acquisities wil doen. Bijna 40% hoopt zo het businessmodel te transformeren. Ton Reijns: “Verzekeraars in Europa kijken op dit moment vooral naar manieren om risico’s te spreiden en zien verwante markten als een goede mogelijkheid. Qua segmenten verwachten de bestuurders dat verzekeraars zich vooral gaan storten op bedrijven in de ‘niet leven’ sector.”

Geen gelopen koers

Negen op de tien onderzochte bedrijven voorziet hier de meeste activiteit. Die groei is het gevolg van de drang van ondernemingen naar het verzekeren van winstgevende, bijzondere risico’s bij kleine en middelgrote bedrijven, concludeert KPMG. Maar een gelopen koers is het vinden van een geschikte overname-partner allerminst, blijkt ook uit het onderzoek. Slechts 10% van bestuurders in de branche geeft aan de kans zeer groot te achten uiteindelijk een partner te vinden die past bij de strategische bedrijfsdoelstellingen. 
“Cruciaal daarbij is dat verzekeraars zich bij hun zoektocht niet blind staren op de huidige kenmerken van een bedrijf”, aldus Ton Reijns van KPMG. “Zoals de verwachte combined ratio voor de komende twee jaar of de nettowinst. Van belang is veel meer in ogenschouw te nemen welke bijdrage de transactie over tien tot vijftien jaar gaat leveren aan de winst.”