Dit zijn de M&A valkuilen van 2018

Een deal volop in de spotlights: de verkoop van HEMA aan investeringsmaatschappij Ramphastos. Samen met zijn collega Klaas de Vries

adviseerde Arne Grimme,Head M&A en partner bij De Brauw Blackstone Westbroek, Marcel Boekhoorn als koper. Eerder dit jaar ging het mis toen het Belgische Core Equity in de markt was voor datzelfde HEMA. De deal liep spaak vanwege de lastige relatie met franchisenemers en dreigende rechtszaken.

Hoe gaat u om met dilemma's in M&A en private equity? Ontdek het op 21 november tijdens het M&A en PE Forum bij KPMG in Amstelveen.

Tweede kans

“Ik kreeg eigenlijk een tweede kans”, lacht Grimme. “Heel fijn dat HEMA weer in Nederlandse handen komt. Oer-Hollands, prachtig merk, bij iedereen bekend, iconisch bedrijf. En gelukkig nu eens geen private equity partij, maar een echte ondernemer met vermindering van schuldenlast en investeren in de winkels voor ogen.”

Met de Belgen ging het mis, met Boekhoorn kwam het rond. In M&A kan het verkeren. Voor de verkopende partij was het verwerven van de Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam in 2007 voor 1 miljard euro geen successtory. Naar verluidt leverde de verkoop aan Ramphastos de Britse investeerders van Lion Capital eenzelfde bedrag op; 1 miljard euro. Waardecreatie? Nul komma nul!

Hoogleraar Hans Schenk van de Universiteit Utrecht waarschuwde al eens dat het bij 65 tot 85 procent van alle overnames fout gaat, in die zin dat er uiteindelijk geen waarde wordt gecreëerd. En een deal die geen waarde creëert, kan als mislukt worden beschouwd. 

Moeizaam te overbruggen culturele issues en de noodzaak van soft skills gebruik om die verschillen te neutraliseren. Uitdaging bij het doen van overnames en het aangaan van fusies. Want alleen door tegenstellingen te begrijpen, zijn ze te managen. En als het dan uiteindelijk toch fout gaat, blijkt het gebrek aan soft skills vaak de bottleneck.

Skills leer je niet op de universiteit, maar door zaken te doen met mensen uit andere landen

Evert Everaarts, manager fusies en overnames bij Grant Thornton, zei het vorig jaar nog in een interview met FM.NL: “Die skills leer je niet op de universiteit, maar door zaken te doen met mensen uit andere landen.” Stuk voor stuk dodelijk bij M&A deals: gebrek aan waardering voor verschillen in managementstructuur of angst van aandeelhouders dat intellectueel eigendom wordt gestolen. En die vrees dat verschillen in arbeidsethos niet te repareren zijn.

Geopolitieke als spelbreker

Wat anno 2018 steeds belangrijker wordt en waar dealmakers geen vat op hebben: geopolitieke issues. Zorgen om Turkije, om Italië, om China, om de Brexit, om de onvoorspelbaarheid van de Amerikaanse president.

Sleutel tot succes is het verwerven van diepgaande kennis in het over te nemen óf kopende bedrijf. Waarbij naast die Nederlandse partij steeds vaker sprake is van buitenlandse spelers. Waarvan ook sprake is: een race tegen de tijd. Van eerste kennismaking tot closing vergt soms minder dan acht weken. En dat maakt het sluiten van deals er ook al niet gemakkelijker op. M&A Award winnaars van vorig jaar weten er alles van.

Mels Huige, partner bij Active Capital Company: “Wij zitten in mooie branches, zoals food technology. In Madagaskar maken we kinine, we hebben daar een eigen boomplantage. Natuurlijk kijken we ook naar de geopolitieke situatie voor we ‘ergens ver weg’ instappen. In Madagascar is de vanille-branche momenteel enigszins problematisch. Maar de kinine-productie is oké.”

Kater

Arne Grimme van De Brauw Blackstone Westbroek legt uit hoe het dit jaar fout ging met de voorgenomen overname van chipmaker NXP door Qualcomm. Met de geopolitiek als spelbreker. China kon of wilde de transactie niet goedkeuren, mede als gevolg van de spanningen met de Verenigde Staten. “Dat zou met 43 miljard euro één van de grootste Europese technologie-transacties ooit zijn geweest”, zegt Arne Grimme. “Natuurlijk blijf je dan achter met een kater.”

Pieter de Jong, partner en managing director van 3i Benelux speelde met zijn team een sleutelrol bij beursgangen, fusies en overnames als die van Royal Sanders, Basic Fit, Refresco en Action. “Door de schaarste en hoge prijzen wordt het nóg belangrijker te focussen op deals in sectoren waar je diepgaande kennis van en ervaring in hebt.”

Zoektocht naar rendement

Want overnameprocessen gaan vaak sneller dan gedacht. Er is veel geld, er wordt volop gezocht naar rendement, er zijn weinig assets. Remco van Daal maakte deel uit van het adviesteam van PricewaterhouseCooper dat de verkoop van Special Chemicals (AkzoNobel) aan The Carlyle Group (Verenigde Staten) begeleidde.

“Creëren van waarde door strategisch herpositioneren, onderzoek doen naar cost savings, assests anders inzetten, naar de operationele kant kijken”, legt hij uit. “Kwestie dus van heel goed je huiswerk doen. Want eerst kopen en vervolgens eens bekijken hoe verder te opereren, is een no go met het huidige hoge prijsniveau. Je hebt daar door de concurrentie ook gewoon de tijd niet voor.”

Ik weet niet wanneer, maar er komt een reset aan.

Vandaar dat PWC steeds vaker gebruik maakt van big data, analytics en artificial intelligence om voorgenomen overnames minutieus te analyseren, verbanden te leggen, objectieve informatie te verkrijgen. Ook Remco van Daal ziet andere risico’s dan alleen die traditionele cultuurverschillen en financiële valkuilen. “De rente in de Verenigde Staten, de politieke onrust in Turkije, de Chinese beurskoersen… Ik weet niet wanneer, maar er komt een reset aan.”

Tweets van Trump

Of de Trump-politiek daarin een rol speelt? “Ja, indirect wel”, zegt Van Daal, “Want Nederland is afhankelijk van wat er internationaal gebeurt.” Moeizame nachtrust dus, voor de winnaar van de Best Transaction Support Services Mid -Market Advisor 2017 Award, als de Amerikaanse president weer eens één van zijn beruchte tweets lanceert? Lachend: “Nee hoor, ik slaap altijd goed!”