M&A Forum: Nationalisatie enige manier om bedrijven te beschermen
Nederland is geen fort en wordt dat niet. Als je bedrijven echt wil beschermen moet je ze nationaliseren. Dat blijkt tijdens het M&A Forum van woensdag over de bescherming van vitale sectoren tegen buitenlandse overnames. Managing director Martijn Arlman van ABN AMRO deelde kersverse cijfers uit een onderzoek naar cross border deals en ging in discussie met M&A directors Marc Koster van Heineken, Rudy van der Linden van Achmea en M&A advocaat Justin Steer van Allen & Overy.
Een ingesteld Comité Nationale Veiligheid heeft twaalf vitale sectoren aangewezen. Arlman: “Door deze bedrijven als vitaal aan te merken wil het comité continuiteit, betrouwbaarheid, integriteit en exclusiviteit waarborgen bij een dreigende buitenlandse investering. Hiervoor beschikt de overheid over meerdere instrumenten en daarnaast kunnen bedrijven zichzelf beschermen, bijvoorbeeld door middel van preferente aandelen.”
Uit het onderzoek van ABN AMRO blijkt dat circa 30 procent van alle M&A deals vallen binnen één van de twaalf ‘vitale’ sectoren, waarvan 45 procent van de investeringen uit het buitenland komen. Over de afgelopen vijf jaar zijn de meeste buitenlandse investeringen gedaan in de telecomsector.
Deze zomer is het ministerie van Economische Zaken gestart met voorbereidingen voor aanvullende regels ten aanzien van de telecom sector. In deze nieuwe regelgeving wordt KPN genoemd als rechtspersoon die beschikt over ‘vitale telecommunicatie-infrastructuur’. In het voorstel wordt onder meer als eis gesteld dat er een verklaring van geen bezwaar moet worden afgegeven als een bedrijf ‘overwegende zeggenschap in de aangewezen rechtpersoon’ wil krijgen.
Arlman constateert dat de verplichting om een verklaring van geen bezwaar af te geven geen garantie is om problemen te voorkomen. Publieke opinie speelt ook een grote rol. Bij een overname van financiële instellingen bestaat al langer de eis van een verklaring van geen bezwaar. “Zoals jullie je misschien herinneren werd bij de overname van ABN AMRO in 2007 ook een verklaring van geen bezwaar afgegeven. We weten allemaal hoe dat gelopen is." Hij erkent dat het niet eenvoudig is om goede regels op te stellen om een verklaring van geen bezwaar te weigeren. "Je moet wel een hele goede gedachte hebben om een verklaring van geen bezwaar te weigeren. Waarom zou Nederland bezwaar maken dat KPN wordt overgenomen door een Mexicaans bedrijf? Daarnaast moeten we ook het open karakter van de Nederlandse economie en het goede investeringsklimaat in de gaten houden.”
Overheid komt afspraken niet na
Business development manager Rudy van der Lynden van Achmea heeft zelf ervaren hoe overheidsoptreden roet in het eten kan gooien tijdens een M&A proces. “Wij wilden een Poolse verzekeraar kopen van de overheid en hadden de eerste 30 procent gekocht met de garantie dat we de overige aandelen later mochten kopen. Die afspraak is nooit nagekomen, want de overheid weigerde het bedrijf in buitenlandse handen te laten komen. Die ommezwaai kwam voor ons volledig uit de lucht vallen.”
M&A director Marc Koster van Heineken erkent dat het vaak moeilijk is om in te schatten wat een overheid gaat doen. “Je moet er altijd rekening mee houden dat een overheid haar beleid kan veranderen ten aanzien van een overname. In onze markt zie je bijvoorbeeld dat als wij een overname doen van een grote brouwer in een andere land, de overheid na de overname de accijnzen omhoog gooit. Want dan komt dat geld niet meer uit eigen portemonnee.”
M&A advocaat Justin Steer van Allen & Overy: “Ik was betrokken bij een deal in Turkije. Daar speelden geen regels om buitenlandse overnames tegen te gaan. Uiteindelijk is de deal niet doorgegaan omdat het bedrijf banden had met de familie Erdogan. Die waren het niet eens met de deal.”
Maak het een staatsbedrijf
Koster ziet niet veel heil in het opstellen van aangescherpte regels tegen buitenlandse overnames. “Regelgeving werkt vaak niet goed en je ziet het vaak mis gaan bij toezichthouders. Als je echt vind dat een bedrijf beschermd moet worden moet je er een staatsbedrijf van maken. In ieder geval moet je een bedrijf geen commerciële beperkingen opleggen.”
Uit de paneldiscussie kwam sterk naar voren dat het niet eenvoudig is om een eenduidend beleid te formuleren aangaande de bescherming van Nederlandse bedrijven. Er werd nog verder gediscussieerd en het gesprek werd voortgezet tijdens het daaropvolgende M&A Café.
Best Young Talents
Tijdens het M&A Café sloten ook de genomineerden voor de M&A Award voor Best Young Talent aan. Zij gingen gelijktijdig aan de masterclass in een roundtable met elkaar in gesprek. Tijdens het M&A Café werden zij voorgesteld aan de aanwezigen en kreeg ieder de kans om zichzelf in één zin te voor te stellen om daarmee de laatste zwevende kiezers over de streep te trekken.
Op 11 december in de Beurs van Berlage wordt bekend gemaakt wie er uiteindelijk met de felbegeerde M&A Awards naar huis gaan. Wilt u er ook bij zijn? Reserveer dan snel uw tafel.
