KLM’s jacht op Alitalia

Een daarvan is Alitalia. En als de geruchten kloppen, vaak het geval in de burgerluchtvaart, lijkt Air France-KLM de belangrijkste kandidaat om de failliete voormalige trots van de Azzurri in te lijven. Met in de voetsporen en als bondgenoot tegen-wil-en-dank prijsvechter Easyjet, dat een aantal routes wil gaan gebruiken. 

Bod op tafel

In de week van 15 januari zou al zijn gesproken tussen vertegenwoordigers van de Frans-Nederlandse fusiemaatschappij en bewindvoerders van Alitalia, melden gezaghebbende bronnen. Er zou zelfs al een bod op tafel liggen, al wordt dat in zowel Parijs als Amstelveen – respectievelijke hoofdkwartieren van de twee maatschappijen – ontkend. Dat er belangstelling is, mag duidelijk zijn. Ook Group Controller David van Mechelen laat in een interview met FM weten dat het bij de Italianen om een van de laatst overgebleven spelers gaat die interessant zijn voor overname. 

‘Blijf weg van Alitalia’

“Het zijn de routes en bestemmingen die het hem doen”, weet luchtvaarteconoom Hans Heerkens van de Universiteit Twente. “Instinctief zou ik zeggen ‘blijf zo ver als mogelijk weg van Alitalia’, maar bestemmingen als Milaan Malpensa en Rome Fiumicino zijn gewild en vormen samen de poort naar de rest van Italië. Ook routes richting Zuid-oost Europa zijn veel waard. Daar is voor een vliegmaatschappij simpelweg gewoon geld te verdienen. Alitalia is failliet. Dat maakt de situatie ook heel anders dan een paar jaar geleden, toen KLM zich nog brandde aan die maatschappij uit de laars.” 

Kapers op de kust

Er zijn inmiddels meer kapers op de kust. Want ook Amerikaanse gigant Delta en Lufthansa- eerder lijfden die Duitsers al het eveneens failliete Air Berlin in – zouden zich voor de Italianen hebben gemeld. En dan is er nog een handjevol investeerders, op zoek naar weinig moeite, naar snel geld. Maar volgens de Financial Times zijn vertegenwoordigers van Air France-KLM na het gesprek van 15 januari met de Italiaanse curatoren overeengekomen dat de Frans-Nederlandse alliantie na de Italiaanse verkiezingen van 4 maart verder praten. Exclusief. Waarmee het duo de beste kansen zou hebben. Air France-KLM wil officieel niet reageren, vaste strategie bij voorgenomen fusies en overnames. 

Lucratieve routes

“Laat het dan toch vooral om die landingsrechten en de lucratieve routes gaan”, is de mening van Hans Heerkens. “En alsjeblieft niet over de 12500 personeelsleden, die zich gesteund weten door de Italiaanse vakbonden. Om over de top van Alitalia dan nog maar te zwijgen. Die wil je gewoon niet overnemen.”

Wespennest, het semi-staatsbedrijf. En financieel-economisch zeker geen hoogvliegers. Want nog nooit maakte Alitalia winst. De waarde van de vloot, met voornamelijk verouderde Boeings en MD’s, mag geen naam hebben. Want: al jaren geleden afgeschreven. Ondersteunend, technisch en vliegend personeel geldt meer als actiebereid dan dat het ooit het vuur uit de sloffen heeft gelopen voor die werkgever met de groene bedrijfskleur. Bezettingsgraad van de vliegtuigen? Wereldrecord, telkens weer. Maar alleen als het lege passagiersstoelen betreft. En dus weer slechtere financiële cijfers dan het jaar daarvoor.  

Spaghetti western

Een slechte spaghetti western, en dat al sinds 1947, sinds de oprichting. Louter met noodkredieten van de regering in Rome werd de vloot in de lucht gehouden. Al sinds 1996 balanceert het bedrijf op de rand van de afgrond. Een astronomische 7 miljard euro overheidsgeld stroomde naar Alitalia. Maar zelfs voor de Italiaanse minister van Verkeer zijn er grenzen. Mei vorig jaar werd de stekker uit Alitalia getrokken, 12500 woedende werknemers ten spijt.
“Het routenet is wel degelijk aantrekkelijk”, aldus Hans Heerkens van Universiteit Twente. “En dat sluit weer heel goed aan op dat van Air France-KLM. Omdat Alitalia lid is geweest van luchtvaartalliantie SkyTeam. Waarin naast Air France-KLM ook wereldspelers als Delta Airlines, China Eastern en anderen samenwerken. Italië is en blijft een lucratief land voor intercontinentaal vliegverkeer. Toeristen uit Amerika en China hebben Rome, Milaan, Napels en Florence hoog op hun wenslijstjes. En er is geld te halen bij het zakelijke verkeer, vooral van en naar het rijke Noord-Italië.”

Rijke Arabieren

Bizar genoeg betaalde Air France-KLM negen jaar geleden nog 300 miljoen euro voor 25% van de aandelen Alitalia. Maar dat belang verdampte snel, omdat het bedrijf steeds maar weer nieuwe aandelen moest uitgeven vanwege aanhoudende verliezen. Air France-KLM stond niet alleen in die misère. Ook het puissant rijke Arabische staatsbedrijf Etihad Airways uit Abu Dhabi beet zijn tanden stuk op de Italianen. De oliesjeiks uit de Golfregio kochten voor een half miljard euro 49 procent belang in Alitalia en verloren louter op die investering. Vorig jaar besloten de Arabieren dat het genoeg was en haalden de airliner uit de lucht. Die probeerde het nog heel even, maar bleek kansloos tegen goedkope concurrenten als Ryanair, Easyjet, Vueling en Transavia. Enige prijspakker, de route tussen rijk Milaan en de belangrijke hoofdstad Rome, ging verloren door de nieuwe hogesnelheidstrein.

Stammenstrijd

Luchtvaarteconoom Hans Heerkens weet dat cultuurverschillen bij fusies en overnames cruciaal zijn. Zowel in negatieve als positieve zin. De tegenstellingen tussen Parijs en Amstelveen spreken wat dat betreft boekdelen. Maar nu de stammenstrijd tussen Air France en KLM geluwd lijkt?

“Als Delta de grootste concurrent blijkt voor overname van Alitalia, dan gok ik toch op Air France-KLM”, zegt de expert van Universiteit Twente. “Tussen Hollanders en Fransen klikt het misschien niet altijd. Maar vergeleken met Amerikanen moeten wij dat toch kunnen winnen!”

Belangrijkste airlines

1. American Airlines
2. Delta Air Lines
3. United Continental
4. Air France-KLM/AlItalia
5. Emirates
6. Lufthansa
7. Air France-KLM (zonder AlItalia)
8. IAG
9. China Southern Airlines
10. Southwest Airlines
11. Air China

Liefdesbaby Niki Lauda

De brokken zijn door de grote honden opgeslokt, een handjevol kruimels rest. Niki, voortgekomen uit Lauda Air, is er daar tot vorige week een van. Begeerd door reuzen als Ryanair, Lufthansa en IAG (British Airways/Iberia). Maar de oprichter van de kleine Oostenrijkse speler, Formule 1 legende Niki Lauda, zet de grote jongens buitenspel en gaat met de vliegmaatschappij aan de haal. Zijn maatschappij, in 1979 door hemzelf opgericht. De 68-jarige veteraan is dan ook bepaald geen nieuweling in dit wereldje. Noemt de maatschappij eerst Lauda Air, daarna prijkt Niki groot op de staarten van de Boeings. Kansloos lijkt de 68-jarige als zijn oude bedrijf eind vorig jaar in de uitverkoop gaat. Totdat een Duitse rechter pal voor het sluiten van de doorverkoop-markt besluit dat de transactie in Oostenrijk moet plaatsvinden. Niki Lauda ruikt zijn kansen, aarzelt geen moment en is vervolgens herenigd met zijn liefdesbaby. Al was er van liefde lang niet altijd sprake. Op 26 mei 1991 stort een Boeing 767 van Lauda Air neer in Thailand. Alle 223 passagiers en bemanningsleden vinden de dood. Lauda is er kapot van, bezoekt de site, de fabriek in Seattle, doet diepgaand onderzoek. En dan blijkt de fout bij vliegtuigfabrikant Boeing te liggen. De zogenoemde straalomkering heeft gefaald. Nu maken zowel Niki als Niki Lauda een doorstart. Happy skies, zeggen de trotse Oostenrijkers.