Industrial mash-ups als alternatief voor fusies en overnames

Opel Zafira van Peugeot-Citroen 
Industrial mash-ups zijn samenwerkingsvormen tussen bedrijven met als doel een efficiënter gebruik van productiefactoren of het gezamenlijk benaderen van de markt. Vaak beogen industrial mash-ups synergie – net zoals fusies en overnames. Ik geef een paar voorbeelden. De Opel Zafira wordt al vier jaar door PSA (Peugeot-Citroen) geproduceerd. De automobielindustrie kampt met overcapaciteit en voor beide concurrenten bleek het delen van productiemiddelen een praktische oplossing. Een ander voorbeeld is de samenwerking tussen wegvervoerders om laadcapaciteit te delen. Het digitale platform van startup Quicargo biedt transportbedrijven de mogelijkheid gezamenlijk (half)lege laadruimte van vrachtwagens te verkopen en zo extra omzet en reductie van kilometers te realiseren. Op deze manier wordt synergie gerealiseerd zonder de moeite die gepaard gaat met een consolidatieslag. Ook in de wereld van de containerrederijen ontstaan industrial mash-ups. Maersk Line, Mediterranean Shipping Company en Hyundai Merchant Marine vormen samen de 2M Alliance. Deze samenwerking is gebaseerd op een vessel sharing agreement die zorgt voor een verbetering van het operationele netwerk door te focussen op schaalvergroting, efficiency en betrouwbaarheid. 

Tips om de voordelen te benutten
Uit mash-ups vloeien verschillende voordelen voort. Zowel in het geval van de automobielfabrikanten als de containerrederijen leidt de samenwerking tot extra omzet en een groter marktaandeel. Betrokken partijen hadden dat ieder voor zich niet, of niet zo makkelijk, kunnen bereiken. Het delen van productiemiddelen leidt bovendien tot relatief lagere kosten door economies of scale. 

Hoewel ik in onze eigen M&A-praktijk enkele veelbelovende voorbeelden van industrial mash-ups voorbij heb zien komen, is succes niet op voorhand gegarandeerd. Een paar tips die kunnen helpen:

• Stem de verwachtingen ten aanzien van het beoogde resultaat en de benodigde inspanningen van beide partijen goed af. ‘Meeting of minds’ in een vroeg stadium zal geschillen in latere stadia wellicht kunnen voorkomen. 
• Definieer een effectieve governance met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden.
• Hanteer een open communicatie en de flexibiliteit om tussentijds aanpassingen te maken. Niemand heeft immers een glazen bol, zeker niet als industrial mash-ups worden ingezet in (voor beide partijen) nieuwe situaties. 
• Controle is goed, maar vertrouwen is beter. Het werkt vaak beter om een proefperiode af te spreken dan vooraf alle denkbare scenario’s dicht te timmeren.

Traditionele M&A overbodig?
De industrial mash-ups zijn zonder meer van toegevoegde waarde in het M&A-instrumentarium. Door de flexibiliteit en laagdrempeligheid past deze aanpak goed in een wereld waar de (technologische) veranderingen steeds sneller gaan en bedrijven zich telkens opnieuw moeten uitvinden. We gaan het verschijnsel in de toekomst zeker meer zien. Is het daarmee een vervanging van traditionele M&A? In sommige gevallen wel, maar vaker zal het als aanvullend instrument worden gehanteerd. In een aantal gevallen zal het de opmaat zijn voor verdere stappen, zoals blijkt uit de overname van Opel door PSA. Ik wens u een prettige samenwerking! 

Arjan Groen is Partner bij EY en specialist in M&A en Integratie en blogt voor MenA.nl