Hoe een M&A-advocaat, notaris en fiscalist samen werken aan één deal

Deals zijn de afgelopen twintig jaar juridisch complexer geworden. Enerzijds dijt het wetboek uit – met al zijn regels, uitzonderingen en interpretaties. Anderzijds doen partijen ook steeds vaker beroep op het rechtssysteem. Een koper verlangt bijvoorbeeld allerlei zekerheden en wil doorgaans een fiscaal optimale acquisitiestructuur, terwijl verkopers zo min mogelijk zekerheid willen afgeven. Al die belangen, al die rechtsgebieden, dat maakt deals ingewikkeld. 

"Tegenwoordig kun je het juridische advies van een deal niet meer in je eentje draaien, wat voor een veelzijdige M&A advocaat je ook bent," zegt M&A advocaat Antoinette van der Hauw. "Daar zijn huidige deals te complex voor. Kleinere, lokale transacties kunnen nog wel worden gedaan door een all round M&A advocaat maar bij meer complexe deals is specialistische kennis vereist." 

Spin in het web
Van der Hauw is als advocaat de spin in het juridische web van een deal. Zij is er vanaf het begin tot het eind bij, onderhoudt het contact met de cliënt, zit aan tafel bij de onderhandelingen en zorgt dat alle betrokken specialisten goed samen werken. Bij het begin van de transactie wordt er een Loyens & Loeff deal team samengesteld, waarin over het algemeen alle disciplines vertegenwoordigd zijn. Het deal team houdt op de hoogte van de ontwikkelingen in een transactie en werkt nauw samen.

Regelmatig buurt Van der Hauw bij fiscalist en kantoorgenoot Louis Lutz. "Vaak al in de opstartfase van een deal ga ik langs bij Louis om te informeren hoe dingen fiscaal in elkaar zitten. Ik ben erg blij dat dat kan, want veel van deze kennis heb ik zelf niet op voorhand," aldus Van der Hauw.

Het komt ook voor – als een transactie complex wordt – dat Lutz en zijn team door een koper apart worden ingehuurd als fiscale architect van de deal. Als zij dan hun werk goed doen, kan dat de koper een groot financieel voordeel opleveren. Maar het werkt ook andersom. Als de fiscale constructie aan alle kanten rammelt, kan een van de partijen daar veel nadeel van ondervinden. 

Final Checks
Freek Hilberdink behandelt als kandidaat-notaris in ondernemingsrecht bij Loyens & Loeff ook veel M&A deals. Vanaf het begin is het notariaat betrokken bij de deal en vindt er regelmatig overleg met de advocatuur plaats. Die betrokkenheid duurt voort tot het einde van de deal, aangezien de laatste handeling vanzelfsprekend bij het notariaat ligt. De finale checks worden in dat kader ook door het notariaat gedaan. Door het intensieve contact binnen het deal team verloopt de closing van de transactie in de meeste gevallen soepel. Na de krabbel van de notaris, kan de champagne uit de fles. 

"Wij zorgen ervoor dat formaliteiten voor de overdracht zijn nageleefd en sturen – zo nodig – tijdig en in samenspraak met het deal team dingen terug als het niet in orde is," zegt Hilberdink. "Ook is het onze taak om er zeker van te zijn dat alle betrokkenen in een deal – de koper, verkoper en het object – weten wat ze hebben gekocht of verkocht en wat de deal voor de betrokken partijen specifiek inhoudt."  

 

Louis Lutz, Freek Hilberdink en Antoinette van der Hauw 

Paar deuren verderop
Bij Loyens & Loeff zitten al dat soort specialismen onder één dak. Het drietal ziet daar de voordelen van. "Ik kan nu makkelijk even bij Freek, Louis of iemand anders van een andere afdeling naar binnenlopen om dingen te vragen die ik niet weet. Zij zitten nu letterlijk een paar deuren verder op," aldus Van der Hauw. "Dat zijn dan vaak geen declarabele uurtjes maar het versterkt mijn advies en werkzaamheden als M&A advocaat. Ik adviseer veel private equity huizen voor wie overnametransacties core business zijn. Zij kiezen echt voor Loyens & Loeff vanwege onze geïntegreerde aanpak." 

Hilberdink voegt daar aan toe: "De activiteiten gaan bij een groot kantoor, dat meerdere disciplines in huis heeft, natuurlijker in elkaar over dan wanneer heel veel verschillende kantoren ieder een stukje afhandelen." 

Ruud Gullit
Dat interne beroep doen op elkaars specialisme gaat soms ver. Lutz herinnert zich nog goed dat hij – verkleed als Ruud Gullit – op een huwelijksfeest aan de champagne zat. "Het thema van het huwelijksfeest was jaren 80. Terwijl ik in een Gronings dorpje in mijn EK ’88 oranjeoutfit aan een glas champagne nipte, werd ik gebeld door Antoinette. De Amerikaanse investeerder, die wij adviseerden, bleek plotseling toch wel te willen kopen. Daar leek eerst geen sprake meer van te zijn," vertelt hij breed glimlachend.  

Lutz moest aanvankelijk linea recta in zijn feestoutfit het vliegtuig in om naar de cliënt in Londen te vliegen. "Hmm,” dacht ik, “hoe kan ik me zo vertonen?" Uiteindelijk werd toch besloten dat Lutz zijn gedeelte van de deal – vlak voor de closing –  kon afronden via de telefoon.

Het is een uitzonderlijke situatie maar de anekdote geeft volgens Lutz wel aan dat de verschillende teams van Loyens & Loeff altijd voor elkaar klaar staan. "Antoinette mag mij altijd bellen. Ook ’s nachts of als ik op mijn vrije dag op een huwelijksfeestje ben.” 

Fiscale meevaller
Korte lijntjes met elkaar houden, is belangrijk want ieder juridisch aspect van de deal heeft zijn doorslag op het eindresultaat. "Ik behandelde een keer deal waarbij een manager zijn belang moest verkopen," aldus Hilberdink. "Het fiscale team zag dat er dan onmiddellijk een fiscale claim op de andere participerende managers zou ontstaan doordat hun belang boven een bepaald percentage zou komen. Loyens & Loeff heeft toen geadviseerd dat de investeerder het belang van de vertrekkende manager zou overnemen, zodat de rest niet opeens veel meer belasting zou gaan betalen. Dat scheelde tonnen euro’s belasting voor de managers." 

Ondanks de betrokkenheid gedurende de gehele deal, is de rol van het notariaat vaak kleiner omdat deze meerdere deals en cliënten tegelijk helpt. Toch is het belang van een goede notaris bij een deal evident. "Deals kunnen erg ingewikkeld van aard zijn," aldus Hilberdink. "Als bijvoorbeeld de koper niet helemaal goed begrijpt wat hij heeft gekocht, kan dat naderhand claims opleveren. Om dit te voorkomen is de notaris vanaf het begin betrokken bij de deal. Bovendien loopt het geldverkeer bij een deal vaak via de notarisrekening, waarbij de notaris ervoor zorgt dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft. De notaris moet er zeker van zijn dat iedereen begrijpt wat de transactie inhoudt, maar wordt daarin uiteraard – bij dergelijke grote deals – bijgestaan door de adviseurs die de betrokken partijen bijstaan. Ondanks dat het notariaat ook als partij-adviseur kan optreden, houdt de notaris bij de closing van een M&A-transactie rekening met de belangen van alle betrokken partijen. " 

Niet verzanden in details
Samenwerken betekent ook elkaar scherp houden. Soms hebben specialisten namelijk andere prioriteiten. "Fiscalisten kunnen zich in hun enthousiasme verliezen in de fiscale structurering," aldus Van der Hauw. "De meeste specialisten zijn vakidioten. Dat maakt ze  goed op hun vakgebied. Maar het is wel belangrijk dat het totale plaatje niet uit het oog wordt verloren. Het team moet niet verzanden in details. Soms weegt bijvoorbeeld dat ene procentpunt meer of minder belasting niet op, als daarvoor andere aspecten van een deal moeten wijken. Uiteindelijk gaat het om het eindresultaat. Als M&A advocaat ben ik van het begin tot het eind van de deal aanwezig. Het is mijn taak om het eindresultaat niet uit het oog te verliezen."

Die verschillende rolverdelingen brengen allemaal een andere dynamiek met zich mee. Van der Hauw is vaak heel lang met één deal bezig. "Zij wordt – denk ik – meer geleefd," merkt Lutz op. "Hoewel wij ook wel onze uren maken, zijn de dagen van Antoinette als zij bijvoorbeeld in een complexe closing zit wel echt veruit het langste." Hilberdink leg uit: "Louis en ik zijn bij een M&A-transactie in principe niet het eerste aanspreekpunt van de cliënt. Dat is Antoinette. In de hectiek van een deal betekent dat wel dat zij 24/7 beschikbaar moet zijn. Ik vind het knap hoe zij daar mee omgaat."

Als aan het drietal tot slot wordt gevraagd of ze wel eens een maandje het werk van de ander zouden 

kunnen overnemen, klinkt het volmondig ‘nee’. "Door alle keren dat ik met Louis en zijn team heb samengewerkt, kan ik inmiddels wel basis belastingadvies geven bij een M&A deal," aldus Van der Hauw. Het is volgens de dealmaker belangrijk om genoeg van elkaars bezigheden en jargon te weten. Dat maakt de samenwerking vloeiender. Maar als het gaat over een fiscale structurering of details over een notariële akte, is zij blij dat zij haar collega’s aan haar zijde heeft.