Goodwill
Over goodwill is al veel geschreven en dan met name hoe je deze post kan of moet waarderen. Ik ga daar in deze column niet nog eens een methode aan toevoegen. Wat ik veel belangrijker vind, is hoe je grip krijgt op deze toch wel mysterieuze post, waar we in al die jaren nog steeds geen goed Nederlands woord voor gevonden hebben.
Goodwill kun je op verschillende manieren beschouwen. Vanuit een verkoper, die roept dat zijn bedrijf veel meer waard is dan zichtbaar is op zijn balans. Of vanuit de koper, die bereid is meer te betalen voor een bedrijf dan de zichtbare intrinsieke waarde. En het leuke is, dat die verkoper de post goodwill, die meerwaarde waar hij zo lang voor heeft gewerkt, niet op zijn balans mag zetten, maar die koper die er voor betaald heeft weer wel. De bank echter maakt vaak in zijn solvabiliteitseisen geen onderscheid. Als je het niet op de balans hebt staan, “OK, goed”, maar als je het er wel op hebt staan dan mag je die post eerst wegstrepen voordat je aan je rekensommetjes voor je solvabiliteit mag beginnen.
Grip op dat actief houden, zoals je ook de materiële vaste activa onderhoudt, inventariseert en zo af en toe nog eens (her)waardeert, is bij een koper eenvoudiger dan bij de verkoper, die deze post helemaal niet in de boeken heeft staan. De koper bekijkt nog een keer zijn toekomstige kasstromen, die er extra bijgekomen zijn als gevolg van de koop en vergelijkt die nog eens met zijn totale koopprijs (de onderneming die hij kocht plus de goodwill). Maar dat is dan alleen maar kijken of die goodwill nog steeds waarde heeft. Zo niet dan volgt een correctie op die waarde of een impairment zo u wilt. Zouden we dit ook accepteren van andere vaste activa? Moeten bedrijven niet veel meer en veel actiever de extra waarde die ze kochten, koesteren, goed in kaart brengen, in stukjes delen en uitermate goed volgen? Het gaat vaak om substantiële bedragen! Sweat those assets! is een veel gehoorde term, maar vaak schijnt de post goodwill buiten de boot te vallen.
De (potentiële) verkoper weet als geen ander waarom hij het beter doet dan zijn peers. Waarom hij een veel hoger rendement op zijn vermogen weet te maken. Maar hoe link je deze goodwill nu aan je bedrijf dat je van plan bent te verkopen? Vaak hangt een groot stuk van de goodwill aan het zittende management of aan die marktimperfectie die het bedrijf vandaag toevallig weet uit te nutten (en zo kan ik nog duizend andere redenen bedenken). Hoe krijg je die goodwill dus het bedrijf in en wel zodanig dat het onlosmakelijk eraan verbonden wordt? Er is geen pasklaar recept hiervoor, maar het belangrijkste aspect zijn de medewerkers van het bedrijf. De totale organisatie van mensen en middelen – en dus niet alleen het topmanagement – moet bijdragen aan die goodwill. Alleen op die manier kun je het verankeren. En dat is voor kleine ondernemingen, waar goodwill aan de directeur-groot aandeelhouder kleeft, nog wel eens moeilijk. Die DGA wil zijn geheimen voor zich houden, maar zo lang hij dat doet kan hij ze nooit te gelde maken.
Goodwill is niet te koop of te huur, maar ontstaat door hard werken en het slim inzetten van mensen en middelen. Soms te waarderen, soms niet. Soms al aanwezig en soms ineens daar als gevolg van synergie (1+1=3 verhaal). Maar hoe dan ook, denk ik dat het veel meer aandacht verdient en daardoor beter kan renderen.
Peter van Dongen is CFO bij Toby Orthopaedics LLC
