Einde fiscale eenheid BTW is nog geen einde hoofdelijke aansprakelijkheid

Discussies gaan vaak over de vraag of de (aspirant-) onderdelen voldoen aan de wettelijk vereiste verwevenheid in financieel, organisatorisch en economisch opzicht. De Hoge Raad heeft enige tijd geleden al geoordeeld dat – kort gezegd – de fiscale eenheid uit de wet volgt. Als wordt voldaan aan de vereisten kunnen partijen zich beroepen op het bestaan van de fiscale eenheid. Een beschikking is derhalve niet nodig.

Toch kiezen veel ondernemers er voor het bestaan van de fiscale eenheid btw (en de ingangsdatum daarvan) bij beschikking door de inspecteur te laten vastleggen. Dat biedt uiteraard zekerheid, maar heeft als nadeel dat de onderdelen van de fiscale eenheid hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de btw-schulden van (de onderdelen van) die fiscale eenheid gedurende het bestaan daarvan.

Het einde van de fiscale eenheid (en de wijziging van de samenstelling daarvan) wordt niet automatisch gemarkeerd via een beschikking. Als niet meer wordt voldaan aan de bovengenoemde verwevenheidscriteria, vervalt de fiscale eenheid vanzelf (en herleeft de btw-plicht voor onderlinge prestaties). 

Het venijn zit echter in de aansprakelijkheid. Deze hoofdelijke aansprakelijkheid loopt namelijk door zolang de inspecteur niet schriftelijk (en gemotiveerd) is geïnformeerd dat de fiscale eenheid niet langer bestaat. Alertheid is dus geboden, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf de aandelen van een bestaande BV koopt. Controleer of de verkoper de BV heeft ‘afgemeld’ uit zijn fiscale eenheid. Want zolang dat niet is gebeurd blijft de aangekochte BV verhaalsobject voor btw-schulden van de verkoper. Omdat verkoper ook hoofdelijk aansprakelijk blijft voor de btw-schulden van de verkochte BV is het ook in zijn belang om het einde van de fiscale eenheid te melden.