Een bankier denkt in risico’s, een ondernemer in kansen
Hoe financier ik mijn bedrijf? Deze prangende vraag kwam uitgebreid aan bod op de eerste editie van het Corporate Finance, Capital & Cash Summit, waar ruim 240 CFO’s, Corporate Finance Directors, Treasurers en Controllers op af kwamen.
“In Nederland hebben banken altijd het MKB gefaciliteerd,” merkte Marin Boon van de Rabobank in een van de ochtendprogramma’s op. “Nu verandert dat. Dezelfde relatiemanager komt aan zijn klant melden dat het verzoek niet meer past en dat de rente 7 in plaats van 3 procent bedraagt. Voor de ondernemers voelt dat niet zo goed. Het zal nog even duren voordat deze mindset veranderd is. De banken zelf willen meer de intermediair rol gaan vervullen. Er is gigantisch veel liquiditeit in de wereld, maar dat vindt nog niet altijd zijn plek bij ondernemingen.’
Het thema van financiering werd later op de dag meer uitgediept tijdens de sessie Finance follow Strategy, waar ook verschillende leden van de M&A Community bij waren. Daan Bouwman, partner bij Nielen Schuman, gaf een presentatie en liet ziet dat er – zoals Boon eerder al aangaf – inderdaad een verschuiving van bankfinanciering naar andere kredietvormen plaats vindt, zoals schuldfondsen, crowdfunding en private equity. Daarnaast was er een panel bestaande uit Marin Boon, Manager Acquisition Finance Memberbanks Rabobank, Edmund Tenfelde, CFO Riwal Holding Group en Hans Wiebes, Corporate Finance Nestor.
De grootste kredietvormen in Nederland zijn op dit moment nog lease, factoring en bankfinanciering, vertelde Bouwman van Nielen Schuman. “Mijn advies is om niet te vroeg op één financieringsvorm te focussen, houd alle opties open.”
Het brein van de bankier
Wat kan een onderneming doen om de bank toch te verleiden tot een kredietverstrekking? Bouwman legde uit dat ondernemers en bankiers heel anders denken. “Een ondernemer denkt in kansen, een bankier denkt in risico’s. Dat zorgt soms voor onbegrip. Ik schat dat de helft tot tweederde van de bankwerknemers nooit een klant spreekt, zij zijn bezig met zaken als risico’s berekenen.” In die zin kan het best zijn dat een ondernemer een mooi idee heeft, maar als het volgens de maatstaven te risicovol is, zal de risk afdeling er niet gretig op zijn om krediet te verstrekken.
Wat kan een onderneming doen om de bank toch te verleiden tot een kredietverstrekking? Bouwman legde uit dat ondernemers en bankiers heel anders denken. “Een ondernemer denkt in kansen, een bankier denkt in risico’s. Dat zorgt soms voor onbegrip. Ik schat dat de helft tot tweederde van de bankwerknemers nooit een klant spreekt, zij zijn bezig met zaken als risico’s berekenen.” In die zin kan het best zijn dat een ondernemer een mooi idee heeft, maar als het volgens de maatstaven te risicovol is, zal de risk afdeling er niet gretig op zijn om krediet te verstrekken.
Er zijn een aantal zaken waar de bank op let bij het verstrekken van een lening. Belangrijk is bijvoorbeeld de spreiding van een bedrijf. Als een onderneming maar één grote klant heeft, is dat een stuk risicovoller dan als het klantenbestand heel divers is. Daarnaast kijkt de bank naar de aandeelhoudersstructuur. Een familiebedrijf is eerder geneigd om voor de lange termijn te gaan dan bijvoorbeeld een private equity-firma. Het allerbelangrijkst is volgens Bouwman de kwaliteit van het management. Daarmee valt of staat een onderneming. Hoe dan ook, het feit blijft dat financering – door regelgeving en een toenemende druk op de risk afdeling – bij banken niet meer zo soepel zal zijn als de jaren voor 2008.
Shoppen voor een lening
De terugtrekkende rol van bankleningen in het financieringsuniversum roept de vraag op wat de rol van banken gaat worden. Is geld echt alleen een commodity? Of is het nog wel belangrijk om een goede, vertrouwelijke relatie te hebben met een huisbankier? Het merendeel van het publiek gaf aan geld puur als een commodity te zien. Panellid Wiebes, die ook als financieel analist voor Peugeot werkte, reageerde: “Ik heb bij Peugeot aan de andere kant van de onderhandeling gezeten. Soms onderhandelden we met wel twaalf verschillende banken om een lening te krijgen met de aantrekkelijkste rente.”
De terugtrekkende rol van bankleningen in het financieringsuniversum roept de vraag op wat de rol van banken gaat worden. Is geld echt alleen een commodity? Of is het nog wel belangrijk om een goede, vertrouwelijke relatie te hebben met een huisbankier? Het merendeel van het publiek gaf aan geld puur als een commodity te zien. Panellid Wiebes, die ook als financieel analist voor Peugeot werkte, reageerde: “Ik heb bij Peugeot aan de andere kant van de onderhandeling gezeten. Soms onderhandelden we met wel twaalf verschillende banken om een lening te krijgen met de aantrekkelijkste rente.”
Voor zo’n groot bedrijf als Peugeot is geld dus echt een commodity, maar bij kleinere ondernemingen is het toch wel belangrijk om een loyale relatie aan te gaan met de bank. “Ik denk dat voor een mkb-bedrijf nog wel van belang is om een vaste bank te hebben,” aldus Wiebes. Middelgrote tot kleine ondernemingen zijn voor hun financiering immers veel meer afhankelijk van het vertrouwen van een bank en kunnen niet zoals een beursonderneming gaan shoppen bij verschillende kapitaalaanbieders.
Te weinig banken
Bouwman vroeg in een stelling of het Nederlandse bankenlandschap competitief is of dat er juist dringende behoefte is aan nieuwe toetreders. Uiteraard koos het publiek bijna unaniem voor het laatst. Geld is de smeerolie van de economie en het vastgelopen mkb kan zeker wat smeerolie gebruiken. Alternatieve financiering, zoals obligaties en crowdfunding, kunnen een uitkomst bieden. Bij deze vormen is namelijk de belegger de verstrekker in plaats van de bankier. En hoewel ook de belegger rekening houdt met risico’s, zal hij – meer dan de bankier – ook denken aan de rendementskansen die het biedt.
Bouwman vroeg in een stelling of het Nederlandse bankenlandschap competitief is of dat er juist dringende behoefte is aan nieuwe toetreders. Uiteraard koos het publiek bijna unaniem voor het laatst. Geld is de smeerolie van de economie en het vastgelopen mkb kan zeker wat smeerolie gebruiken. Alternatieve financiering, zoals obligaties en crowdfunding, kunnen een uitkomst bieden. Bij deze vormen is namelijk de belegger de verstrekker in plaats van de bankier. En hoewel ook de belegger rekening houdt met risico’s, zal hij – meer dan de bankier – ook denken aan de rendementskansen die het biedt.
Zo kan private equity een uitkomst bieden. Wouter Snoeiers van private equity fonds Levine Leichtman Capital Partners zei eerder op de dag. "Wij – als PE-fonds – denken niet in producten, Wij kijken naar de situatie en bedenken een creatieve oplossing. Wij maken verder geen onderscheid tussen eigen vermogen en vreemd vermogen. Voor een ondernemer kan dat van alles betekenen. Risico wordt ingeprijsd. Ondernemers moeten wennen dat niet hetzelfde voor iedereen geldt. Bij iedere situatie past een ander kostenplaatje."
