Vier Goldman Sachs alternatieven voor de Volksbank

Zakenbank Goldman Sachs adviseerde SNS Reaal (nu Volksbank) ten tijde van de nationalisatie door de Nederlandse staat. Nu is de bank weer opgetrommeld om de Volksbank te adviseren bij de verzelfstandiging. Maar de bank staat “symbool voor alles wat mis is met de financiële sector”, aldus PvdA-kamerlid Henk Nijboer. Om die reden zou Goldman Sachs geen geschikte adviseur zijn voor de Volksbank. De Volksbank overweegt een beursgang, maar wil niet streven naar winstmaximalisatie. Het maatschappelijk belang staat centraal. Welke zakenbank heeft verstand van kapitaalmarkten, maatschappelijk ondernemen én een onberispelijk sociaal imago? Een zoektocht naar de ideale schoonzoon.

Banken met kennis van Nederlandse kapitaalmarkt
Banken met ervaring met de Nederlandse kapitaalmarkt staan in de database van MenA.nl. Halen we daar de (Nederlandse) concurrenten van de Volksbank uit (je vraagt je concurrent niet om advies) dan blijven onderstaande banken over:

• Aperghis & Co (privaat)
• Banco Santander
• Bank of America Merrill Lynch
• Barclays
• BNP Paribas
• Citigroup
• Deutsche Bank
• HSBC
• J.P. Morgan
• KBC Securities
• Lazard
• Morgan Stanley
• Oaklins (privaat)
• Rothschild (meerderheid privaat)
• UBS Group

Sociale banken
Welke banken hebben een onberispelijk blazoen en een sociaal profiel? Vermogensbeheerder RobecoSAM rekent al jaren beursfondsen door op duurzaamheidscriteria, waaronder banken. Ze scoren de banken op verschillende criteria, zoals goed bestuur, impact op het milieu en sociaal beleid. De scores worden gepubliceerd in de Dow Jones Sustainability Index (DJSI). Rothschild, Oaklins en Aperghis zijn niet meegenomen in de index.

De koplopers in de bancaire sector in 2018 zijn de Zuid-Koreaanse KB Financial Group en de Australische Westpac Banking Corp. Deze hebben geen of weinig ervaring op de Nederlandse kapitaalmarkt. Dalen we iets verder op de ladder van beursgenoteerde duurzaamheidskampioenen, dan zien we Banco Santander, Bank of America, BNP Paribas en Citigroup.

Overname ABN AMRO
Zijn deze vier banken politiek beter te verkopen als adviseur van de ‘bank met de menselijke maat’? Twee kandidaten hebben een potentieel imagoprobleem. Bank of America en Santander speelden een belangrijke rol in een politiek beladen bankdossier: de overname van ABN AMRO. Merrill Lynch (nu onderdeel van Bank of America), was de architect van het bankenconsortium dat ‘de prooi’ heeft overgenomen. Santander was destijds één van de drie kopers. Dan blijven van de beursgenoteerde banken BNP Paribas en Citigroup over met een – voor zover bekend – ongehavend imago.

Van de private partijen Rothschild, Aperghis en Oaklins is weinig bekend over hun sociale beleid. Rothschild doet wel inspanningen op maatschappelijk vlak. Zo heeft het een programma om jongeren met sociaal-economisch achtergestelde achtergrond te ondersteunen.  De zakenbank heeft ook veel ervaring met privatiseringen, want het was de adviseur van staatsfonds NLFI bij de verzelfstandiging van ABN AMRO en a.s.r. Ondanks deze inspanningen is het gezien het huidige politieke klimaat twijfelachtig of het imago van de adellijke (en steenrijke) familie Rothschild (meerderheidsaandeelhouder in Rothschild & Co) goed strookt met de ‘menselijke maat’ van de Volksbank.

BNP Paribas, Citigroup, Aperghis en Oaklins
Aperghis & Co is een relatief klein kantoor, opgericht door Nicholas Aperghis uit Amsterdam. Aperghis werkte eerder bij J.P.Morgan en Deutsche Bank. Als klein en jong kantoor heeft het nog geen (goede of slechte) reputatie op sociaal vlak, dus kan het bedrijf zonder al te veel risico's op de shortlist van Oostendorp. Of het kantoor beschikbaar is voor de klus is onzeker. De boutique adviseerde eerder het ministerie van financiële zaken bij de beursgangen ASR, dus er is een kans dat het gestrikt is bij de verzelfstandiging van de Volksbank. 

Oaklins is net als Aperghis relatief nieuw op de kapitaalmarkten. Het corporate-financekantoor adviseerde chemiebedrijf Avantium bij beursgang in 2017 en in 2018 bij de beursgang van special acquisition vehicle Dutch Star Companies.

Aan het eind van de rit prijken er vier namen op de shortlist van Oostendorp: BNP Paribas, Citigroup, Aperghis en Oaklins. Deze partijen scoren goed (of neutraal) op sociaal maatschappelijk vlak én hebben ervaring op de Nederlandse kapitaalmarkt. Haal het pitchbook maar tevoorschijn.

Wat is er aan de hand bij De Volksbank?

De Volksbank brengt de mogelijkheden in kaart om op eigen benen te staan. De opvolger van de in 2013 genationaliseerde SNS Bank praat met de overheid, nu nog de enige aandeelhouder, over de beste manier om zelfstandig door te gaan.

Half augustus doken berichten op dat de organisatie achter ASN Bank, BLG Wonen, RegioBank en SNS bezig is met een beursgang. Daarbij zou de organisatie met een sterk duurzaamheidsprofiel kijken naar mogelijkheden om de macht van aandeelhouders in te perken. De Volksbank heeft Goldman Sachs in de arm genomen die daarover advies moet geven en de opties voor een privatisering in kaart moet brengen.

Topman Maurice Oostendorp benadrukt in een toelichting dat alle opties voor een verzelfstandiging nog worden onderzocht. In het regeerakkoord staat overigens wel dat de Staat via beheerorganisatie NLFI op termijn van zijn deelneming in de Volksbank af wil. ,,In 2019 verwachten we een nieuw advies van NLFI. Over de vorm en privatisering is nog geen besluit genomen."

Over de eerste helft van het jaar zag de Volksbank zijn nettowinst dalen tot 149 miljoen euro, van 187 miljoen euro een jaar eerder. Dat kwam voornamelijk doordat er minder geld in het laatje kwam. De inkomsten daalden met 49 miljoen euro tot 480 miljoen euro, door lagere beleggingsresultaten in vergelijking met de zeer sterke periode een jaar eerder en door teruggelopen rente-inkomsten. De Volksbank rekent door de lagere rente-inkomsten ook op een winstdaling over het hele jaar.

In de eerste zes maanden van het jaar kwamen er per saldo 32.000 klanten bij. Volgens de Volksbank komt dat onder meer door de sterke merkontwikkeling van onder meer ASN en RegioBank. Die merken profiteerden van ontevreden overstappers van andere banken.

Update 27-8-2018: Oaklins was in eerste versie niet meegenomen als partij met ervaring op Nederlandse kapitaalmarkten, ondanks twee beursgangen.