China laat oog vallen op Nederlandse markt

Door Dennis Mensink 

 

“Er zijn grofweg drie factoren die ervoor zorgen dat de M&A markt aantrekt”, zegt Jeroen Hoekstra, partner ondernemingsrecht bij Baker & McKenzie in Amsterdam. "Allereerst hebben veel grote ondernemingen, met name Amerikaanse bedrijven  enkele jaren geleden hun investeringen teruggeschroefd, waardoor ze nu weer een gezonde balans hebben. Daarnaast zijn de financieringsvoorwaarden goed. Lenen is goedkoop door de lage rente.  Ten slotte hebben veel bedrijven in de VS en Europa te kampen met een relatieve lage autonome groei. Om hun doelstellingen te halen, kijken ze dus naar overnames.”

 

Uit cijfers van Bureau van Dijk blijkt dat het aantal transacties in de bank- en verzekeringswereld de afgelopen jaren is toegenomen. Het aantal deals in de bankensector steeg van 5 in 2012 tot 28 vorig jaar en dit jaar staat de teller al op 14. In de verzekeringssector is een toename te zien van 5 transacties in 2012 tot 12 vorig jaar en 7 dit jaar tot nu toe. “Dit is opvallend”, zegt Mark Wessels, countrymanager bij Bureau van Dijk. “De transacties in de financiële sector zijn internationaal nagenoeg gelijk gebleven. Nederland wijkt hierin dus af.”

 

Volgens Hoekstra is de stijging in het aantal transacties in de Nederlandse financiële sector ingeluid door  de financiële crisis. "Vanwege de toegenomen regeldruk voor banken in de nasleep van de crisis, hebben financiële instellingen moeten reorganiseren en activa moeten afstoten. ING moest na de ontvangst van staatssteun in 2008 en 2009, onder andere de bank en de verzekeraar uit elkaar halen. Zo ook heeft de Europese Commissie goedkeuring verleend aan het ingediende herstructureringsplan voor SNS REAAL, wat voorziet in de splitsing van de bank- en verzekeringsactiviteiten. Financiële instellingen focussen zich thans op hun core business. Ook dat betekent dat ze onderdelen  afstoten.”

 

Tegelijkertijd ziet Hoekstra dat er ruimte komt voor nieuwe spelers in de financiële sector, als gevolg van de technologisering. “Je ziet steeds meer innovatieve bedrijfjes die zich storten op deelgebieden in de financiële sector, zoals crowdfunding. Neem bijvoorbeeld Geldvoorelkaar.nl, een platform dat bemiddelt tussen individuele geldschieters en MKB-bedrijven die geld zoeken, dat onlangs is overgenomen door het Zweedse Trustbuddy.” Overigens verwacht Hoekstra niet dat de  grootbanken en verzekeraars deze kleine, innovatieve bedrijven zullen overnemen in de toekomst. “Daarvoor zijn ze te veel gebonden aan regelgeving. Ik verwacht wel dat ze steeds meer zullen samenwerken met deze partijen, om zo gebruik te maken van hun innovatiekracht.”

Opvallend is de enorm toegenomen activiteit vanuit China de laatste jaren. Deden Chinese bedrijven in 2009, 2010 en 2011 nog 1 tot 3 transacties per jaar, dat aantal staat dit jaar al op 11. Dat blijkt uit cijfers van Bureau van Dijk. “Waar ze in eerste instantie naar Duitsland keken, als grootste economie van Europa, zie je nu een toenemende belangstelling voor Nederland”, zegt Hoekstra. “Chinezen zijn geïnteresseerd in technologische bedrijven, maar kijken ook naar de voedselindustrie en luxemerken. China is bekend vanwege haar maakindustrie. De Chinese overheid wil echter dat China een prominente rol krijgt als uitvinder en ontwerper. Als gevolg daarvan wordt er ingezet op gerichte investeringen in het buitenland waarbij toegang tot technologie een belangrijke factor is. Ook is China is bezig met een opmars op de wereldwijde markten voor landbouwproducten. Als voorbeeld hiervan noemt Hoekstra de overname eerder dit jaar door het Chinese staatsbedrijf Cofco, leverancier van agrarische producten, van een controlerend belang van 51% in Nidera, een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in landbouwproducten.

 

Hoekstra denkt dat de investeringen van Chinese bedrijven in Europa de aankomende jaren nog verder zullen aantrekken. “Ik verwacht met name een toename van het aantal transacties in de eerder beschreven sectoren. Er worden op dit moment in China veel fondsen opgezet die zwaar zullen investeren in Europa.” Ook in Nederland, verwacht Hoekstra een toename van de Chinese investeringen. “Op het gebied van voedingsmiddelentechnologie lopen wij voorop in Europa en we hebben een hoogwaardige technische industrie. Daar kijken de Chinezen met interesse naar. Chinezen leren snel en begrijpen steeds beter hoe je internationale transacties moet doen en internationale bedrijven moet managen. Als het opportuun is blijkt dat ze snel kunnen handelen." Volgens Hoekstra biedt de Chinese belangstelling in Nederlandse bedrijven eerder kansen dan dat het een bedreiging is. “Het biedt de mogelijkheid voor Nederlandse ondernemingen om hun vleugels uit te slaan naar China; er gaat een gigantische markt voor hen open."

 

De trend van de laatste maanden is volgens Wessels het verschil in multiplier tussen grote corporates en mid—corporates. “De investeringsbereidheid in grote, bekende bedrijven is groter dan die in de wat kleinere bedrijven.” 

 

Hoekstra ziet nog een aantal trends in de fusie- en overnamemarkt. Als het om Nederland gaat, ziet hij een toename van beleggers in vastgoed. “Duitsers en beleggers uit andere landen om ons heen, kijken met belangstelling naar vastgoed in Nederland. De rentes zijn laag en de return op aandelen is matig. Op vastgoed, mits in de grote steden, is nog een aardig rendement te maken.” Daarnaast ziet Hoekstra toenemende activiteiten in de gezondheidszorg. “Door de vergrijzing, dus grote vraag naar zorg, aan de ene kant en de technologische ontwikkeling aan de andere kant, is dit een aantrekkelijke markt voor investeerders.” Een andere grote trend, tot slot, is het groeiend aantal transacties in de olie- en gasmarkt. Deze branche is veel in beweging. Er is al geruime tijd een tendens waar te nemen waarbij upstream oil & gas assets van eigenaar wisselen. Deze toename in overnames gaat gepaard met een grote technologische ontwikkeling in de sector. Hierdoor vinden er ook veel transacties en investeringen plaats in de betreffende technologiebedrijven. Zo zien we een toename in de overnames van zogenaamde ‘nearly depleted fields’ waar moeilijk bereikbare olie en gas wordt gewonnen met moderne technieken, zoals ‘directional drilling”, aldus Hoekstra. Nederland kent een groot aantal, internationaal hoog aangeschreven, toeleveringsbedrijven voor de olie en gas industrie.  Deze zijn aantrekkelijke overnameprooien voor buitenlandse bedrijven en investeerders. Maar ook voor Nederlandse bedrijven zelf in deze sector zijn er veel kansen.

Mexico stelde in augustus dit jaar definitief zijn olie- en gasmarkt open voor buitenlandse investeerders. Deze hervorming biedt grote kansen voor Nederlandse bedrijven. Nederland is momenteel al de derde investeerder in Mexico, dat de vierde plaats ter wereld bezet als het gaat om olie- en gasreserves. Op 11 augustus van dit jaar ondertekende president Pena Nieto van Mexico de energiehervormingswet. Onderdeel van deze hervormingen is dat buitenlandse bedrijven kunnen bieden op het uit de grond halen van Mexicaanse oliereserves, al dan niet in samenwerking met staatsoliebedrijf PEMEX. 

 

Uit de analyse van Baker & McKenzie van de Mexicaanse olie- en gasmarkt blijkt dat de energiehervormingswet veel kansen biedt voor Nederlandse bedrijven: 

• Tot 2018 zullen energiehervormingen 500.000 banen opleveren en tot 2025 2,5 miljoen banen. 
• Het doel voor 2025 is dat van het totale bedrag aan oliecontracten 35% uit eigen land komt.
• De aardgasvoorziening zal naar schatting groeien van 160 miljoen kubieke meter per dag tot 230 miljoen in 2018 en 290 miljoen in 2025.
• Onder het aardoppervlak in Mexico ligt meer dan 4000 miljard kubieke meter aan onontgonnen aardgas, meer dan twee keer de totale gasvoorraad in het land. 
• Mexico heeft het equivalent van ten minste 26 miljard vaten olie in velden in de diepzee die nog niet zijn ontgonnen.