12,4 miljard euro omzetverlies door mislukte bedrijfsovernames in mkb

De schadelijke invloed van mislukte bedrijfsovernames in het midden- en kleinbedrijf (mkb) op de Nederlandse economie is fors toegenomen, schrijft Van Teeffelen. Zo is in vier jaar tijd het werkgelegenheidsverlies door mislukte overnames verdubbeld en de omzetderving en kapitaalvernietiging verviervoudigd. Mislukte bedrijfsovernames dempen op die manier het economisch herstel.

Het Kenniscentrum Innovatie & Business van Hogeschool Utrecht (HU) publiceerde gisteren de onderzoekcijfers van de impact van bedrijfsopvolging op de Nederlandse economie in 2014/2015. Mislukte overnames in het mkb zorgden voor een totale omzetderving van 12,4 miljard euro over de laaste twaalf maanden. Daarnaast gingen er rond de 100.000 fte’s verloren, dat is twee keer zoveel als in 2011, en trad er een kapitaalvernietiging op van ongeveer vier miljard euro.

Overnemerschap
Meer aandacht voor ‘overnemerschap’ in het onderwijs en betere financieringsmogelijkheden vergroten de slagingskans van mkb-bedrijfsovernames aanzienlijk, aldus de Hogeschool Utrecht, die daarbij gelijk – marketingtechnisch slim – vermeld dat studenten een minor ‘Bedrijfsovername en Franchising’ kunnen volgen op de school.

Veel ondernemers onderschatten bovendien de inspanningen die nodig zijn bij een overdrachtsproces. Verkopers maken onnodige fouten, zoals zich onvoldoende te verdiepen in de wensen en motieven van potentiële kopers. Vaak herkennen zij koopsignalen van potentiële kopers niet zoals die van leveranciers, concurrenten en het eigen management/medewerkers.  

Geen adviesmarkt
De kleinere mkb’ers krijgen echter niet altijd de benodigde ondersteuning van adviseurs. "Het is een internationaal publiek geheim dat de adviesmarkt faalt voor het microbedrijf, omdat overnameadviseurs zich met name op het midden- en kleinbedrijf richten," schrijft Van Teeffelen.

Betere financieringsmogelijkheden zouden er ook voor kunnen zorgen dat het het slagingspercentage van overdrachten in het mkb hoger wordt. Het is extreem lastig voor de kopende partij om aan financiering te komen, constateert onderzoeker Van Teeffelen in het rapport. Nederland staat qua financieringsmogelijkheid voor het bedrijfsleven wereldwijd op een beschamende plaats 71 op de lijst van de Wereldbank – ver onder landen als Colombia, Mongolië, Namibië en Servië.

Bovendien worden de kredietvoorwaarden door banken in Nederland nog steeds aangescherpt in tegenstelling tot andere Europese landen. Het MKB kent in Nederland de grootste afwijzingskans op financiering. Vooral het microbedrijf heeft daar veel last van, waardoor er afgelopen jaren aantoonbaar minder overnames plaats vonden dan in de jaren voor de kredietcrisis, aldus de onderzoeker.

Het alternatief
Banken worden echter door toezichthhouders gedwongen om hun uitstaande kredieten af te bouwen. Op evenementen van de M&A Community wordt vaak de rol van alternatieve financiering – oftewel kredietverlening buiten de bank om – besproken. Volgens Van Teeffelen is de rol van alternatieve financieringsbronnen voor overnamefinanciering "zeer beperkt."

Maar wat niet is, kan natuurlijk nog komen. Dragi Dimitrijevic, hoofd structured finance bij ABN AMRO, gaat volgende week woensdag op het Private Equity Summit dieper in op de veranderende rol van banken in overnamefinanciering.