Procesfinanciering biedt financiële zekerheid bij juridisch conflict

Bij procesfinanciering fungeert een procesfinancier als tussenpersoon tussen een ondernemer en de advocaat en bekostigt het totale juridische proces in ruil voor een percentage van de opbrengst als de zaak met succes wordt afgewikkeld. 

Erik Schäfer van Procesfinanciering Amsterdam legt uit hoe het werkt en wat de risico’s zijn.

Hoe ben je in de procesfinanciering terechtgekomen?
Ik heb rechten gestudeerd en ben ruim 25 jaar als bedrijfsjurist aan het werk. In mijn praktijk merkte ik dat procederen bij veel ondernemers angst inboezemt. De gedachte is al snel: liever niet. Ze blijven lang tegen het starten van een procedure aanhikken, mede vanwege de financiële onzekerheid en de onzekere afloop. Procesfinanciering kan daar een oplossing voor bieden.

Zijn ondernemers banger voor de uitkomst van een zaak, of voor de financiële onzekerheden?
Je zou denken dat bij ons vooral ondernemers aankloppen die onvoldoende geld hebben om een zaak te voeren, of hem móeten winnen omdat ze anders financieel aan de grond zitten. In de praktijk is dat meestal niet het geval. Als ik als bedrijfsjurist opdrachtgevers adviseerde om een procedure op te starten, hoorde ik ze denken: ‘Jij hebt makkelijk praten, want jij loopt het risico niet. Jij doet gewoon uurtje factuurtje en krijgt je geld wel.’ En welke advocaat je ook inhuurt: hij kan zeggen dat je een pleitbaar standpunt hebt en dat je een zeer reële kans op succes hebt – maar nooit zegt hij of zij dat je zult winnen. Opdrachtgevers hebben vaak het geld wel, maar geen tijd en zin om zonder enige zekerheid zo’n zaak te voeren. Wat ze zoeken is iemand die in de zaak gelooft en bereid is het financiële risico te dragen. En in die samenwerking zijn ze dan zeker bereid de opbrengst bij succes met je te delen.

Garanderen jullie wel een goede uitkomst?
Nee, dat garanderen wij ook niet. Je kunt nooit met 100 procent zekerheid voorspellen wat een rechter beslist. Wat we wel garanderen is dat als wij een zaak aannemen, het de ondernemer alleen maar geld kan opleveren. Als er wordt verloren hoeft hij ons niks te betalen, en ook in het voorproces waarin we een zaak bekijken rekenen we geen kosten. Wat wij vragen is een deel van de opbrengst, in de meeste gevallen grofweg een derde van het totaal. Je kunt er dus op rekenen dat we een eerlijk advies geven over de winkansen en er alles aan zullen doen om de zaak ook te winnen, want we participeren zelf mee in de rechtszaak. 

Wat is het verschil tussen procesfinanciering en no cure no pay?
Dat is er niet, maar no cure no pay is verboden in de advocatuur. De gedachte daarachter is dat advocaten niet zelf belanghebbende mogen zijn in een zaak, omdat dit van invloed kan zijn op hun advisering. Bijvoorbeeld omdat ze eerder zullen adviseren genoegen te nemen met een schikking opdat ze dan zeker zijn dat ze geld krijgen, terwijl doorprocederen meer kan opleveren maar ook kan betekenen dat ze met lege handen komen te staan. Procesfinanciering Amsterdam is dan ook een tussenpersoon. Wij voeren niet zelf de zaak op basis van no cure no pay, maar zijn een soort financiële dienstverlening met extra’s: wij betalen alle kosten rondom een zaak en krijgen daar een beloning voor als de zaak met succes wordt afgewikkeld. Daarnaast begeleiden we de hele procedure en participeren we dus mee. Advocaten uit ons netwerk die de zaak daadwerkelijk voeren betalen wij, zoals het hoort, op basis van hun uurtarief. 

Voor wat voor zaken leent procesfinanciering zich?
Wij richten ons vooral op het MKB en zijn een commercieel bedrijf dat er uiteindelijk ook aan moet kunnen verdienen. Naast de vraag of je de zaak kunt winnen en of bij succes de vordering te verhalen is, moet er dus ook altijd een geldelijk belang zijn wil een zaak voor procesfinanciering in aanmerking komen. Voor ons geldt dat we zaken aannemen waar het gaat om bedragen vanaf 50.000 euro. Bestuursrecht en strafrecht doen we niet, dat is simpelweg niet ons terrein. Overigens doen we ook zaken waarin we de verweerder bijstaan. Als de vordering die tegen hem is ingesteld dan lager uitvalt of van tafel gaat, ontvangen wij daarover de overeengekomen vergoeding.

Werk je met jullie manier van werken geen claimcultuur in de hand?
Absoluut niet. Om te beginnen is het Nederlandse rechtssysteem heel anders dan het Amerikaanse. Wij zullen hier nooit van zulke toestanden krijgen. Ik zie onszelf als een dienst die een verbeterde toegang tot het rechtssysteem biedt. Een aanvulling op de mogelijkheden die er al zijn. Hoe vaak gebeurt het niet dat wederpartijen erop gokken dat je toch niet gaat procederen? Dat je het niet durft of er geen geld voor hebt? De wederpartij die zich realiseert dat een procesfinancier er vertrouwen in heeft en bereid is het proces financieel te ondersteunen, zal eerder genegen zijn alsnog te schikken. Anders gezegd: er gaat een afschrikkend effect van uit als je een procesfinancier achter je hebt staan. Wij bieden ondernemers de mogelijkheid om zonder een financieel risico toch te procederen. Maar zeker niet om de wederpartij kapot te procederen. Dat is ook niet ons doel want daar wordt niemand beter van.

Is het een kwestie van: draag de zaak over en je hoort wel of we gewonnen hebben? Of wordt er actieve participatie verwacht van de ondernemer in het proces?
Dat laatste. Je kunt niet een dossier over de schutting gooien en verwachten dat je dan op een gegeven moment vanzelf geld op je rekening krijgt gestort. In de voorbereiding van een zaak en gedurende de procedure moet er veel overlegd worden en wij verlangen dan ook dat de ondernemer daarvoor beschikbaar is. Hij moet er ook voor instaan dat er geen informatie, al dan niet bewust, is achtergehouden. Verder kan het ook zijn dat wij hem bijvoorbeeld als getuige nodig hebben. Overigens levert dit alles in de praktijk doorgaans geen enkel probleem op, want het is in ieders belang dat de zaak goed wordt voorbereid en er goed wordt geprocedeerd.