Maasbert Schouten (MaasInvest): ‘Ik doe het alleen en met eigen centjes’

Het ondernemen zat er al heel jong in. Op de lagere school, de kleine Maasbert moet tien of elf jaar jong geweest zijn, deed hij de onderwijzer en zijn klasgenootjes versteld staan. “Meester, ik ben mede-eigenaar van Shell!”, aldus Maasbert Schouten. Het hoongelach van de andere leerlingen en de gefronste wenkbrauwen van de docent pareerde hij met keihard bewijs. ‘Hier zijn de certificaten, verdiend met frambozen plukken!”

Schouten werd als het ware mét en – letterlijk – boven het geld geboren. Zijn vader werkte destijds als bijkantoorhouder bij de plaatselijke vestiging van de Rabobank in het Gelderse Wilp, het gezin woonde boven het bankfiliaal, en daar werd hij geboren.

Op de middelbare school, toen leeftijdgenoten in de weekends uitgingen en inmiddels verhuisd naar het Betuwse Meteren, behaalde Maasbert zijn Assurantie B-diploma. Dat sociale leven telde voor hem niet. Zijn leven bestond uit werken, werken, werken. Ook ingegeven door zijn ouders, die hem erop wezen dat hij het met zijn twee linkerhanden later niet van klussen moest hebben en dus voor alles in en om huis mensen moest inhuren…

“Ik had geluk dat ik tijdens mijn militaire dienstplicht bij de Koninklijke Luchtmacht, op het Bureau Voorlichting van de vliegbasis Eindhoven, was ingedeeld”, kijkt hij terug. “Ik nam de telefoon op, als omwonenden klaagden over geluidsoverlast door nachtvliegen. ‘Ja, dat moet van minister Relus ter Beek, we doen dat voor úw veiligheid…’ En ik leerde persberichten schrijven, bijvoorbeeld om oefeningen aan te kondigen.”

“Heb ik later allemaal veel voordeel van gehad”, vervolgt Schouten. “Ik hoefde als ondernemer immers geen communicatiebedrijf in te huren voor media-advies, ik kon alles zelf. Bovendien had je in militaire dienst de tijd voor verdere studie. Als mijn kameraden de kroegen van het Stratumseind onveilig maakten, boog ik me over de boeken. Ik had me ingeschreven bij een exclusieve Londense business school, Defensie betaalde destijds voor aanvullende studies van dienstplichtige militairen, en behaalde daar mijn diploma.”

Selfmade man, no-nonsense ondernemer
Selfmade man, no-nonsense ondernemer, met een opmerkelijke loopbaan. Hij werkte als zelfstandige market maker aan de optiebeurs, was welgeteld zes weken field manager bij Budget Polis, in vaste dienst. Om op zijn 21e levensjaar voor zichzelf te beginnen. Met zijn gezin woont hij deels in een landhuis in Elst, onder de rook van Arnhem, deels in een appartement in de Amsterdamse Jordaan. Daar, aan de Bloemgracht, kocht hij zes jaar geleden het voormalige stulpje van glamourpaar Wesley Sneijder en Yolanthe Cabau van Kasbergen. Inclusief de complete, door binnnenhuisarchitect Eric Kuster samengestelde, inrichting. Zakenblad Quote wist te onthullen dat Schouten ‘op slag verliefd werd op die inboedel en dat hij – op wat glitterkussens na – amper iets in de woning veranderde’.

We spreken de CEO van MaasInvest in diens andere huis, in Elst, Gelderland. Aan de muren van zijn kantoor prijken prominent een ingelijst diploma van de Harvard Faculty Club én – eveneens achter glas – het shirt van voetbalclub Vitesse, in de jaren dat de eredivisionist werd gesponsord door AFAB, het door Maasbert Schouten in het leven geroepen Amsterdams Financieel Advies Bureau. Gevleugelde uitlatingen van de ondernemer: ‘Ik heb meer aan mijn gezond verstand dan aan die Harvard-studie’. En: ‘Ik ga altijd voor 100 procent, dat is ook mijn valkuil. Naar bed voor mijn mailbox leeg is? Nooit!’

‘Dat kan ik ook, dat kan ik béter!’
“Ik had AFAB in 1993 opgezet vanuit mijn studentenkamer in Amsterdam, later verhuisde ik naar een kantoortje van twintig vierkante meter in de Staatsliedenbuurt”, vertelt Schouten. “Ja, ik woonde daar ook. Waste me in een teiltje, kookte op een portable gasstel, sliep op de slaapbank. Vriendinnen, uitgaan, kroegen, dansen? Nee, mijn leven bestond uit werken, uit het zoeken naar kansen, naar zakelijke uitdagingen. Het idee voor AFAB werd geboren nadat ik in de zaterdageditie van De Telegraaf in de Speurdersrubriek al die advertenties van aanbieders voor consumentenleningen zag staan. ‘Dat kan ik ook, dat kan ik béter’, dacht ik.”

Zo bleek. AFAB, in eerste instantie gericht op bemiddeling in spaarplannen en later vooral gespecialiseerd in consumentenleningen, groeide uit tot een reus in financiële dienstverlening. Het begon met joviale dagelijkse advertenties, alweer in die Speurdersrubiek van de Telegraaf, die Schouten op zijn kamertje uit zijn pen toverde. Want, aldus zijn strategie, je moet opvallen. Dus je moet het ánders doen.

“Veel grote spelers haalden hun neus op voor consumentenkrediet, omdat je op een lening maar een paar tientjes – toen nog guldens – per maand kon verdienen”, aldus Schouten. “Maar ik was 21 jaar, had geen hypotheek, geen vrouw, geen kinderen. En ik werkte twaalf uur per etmaal, van negen uur ’s ochtends tot negen uur ’s avonds. De telefoon stond al die uren roodgloeiend. Allemaal mensen die geld wilden lenen. Ze vertrouwden mij hun ziel en zaligheid toe. Na drie jaar verdiende ik 50.000 gulden per maand aan provisie, op mijn 24e kreeg ik een bod van 2,5 miljoen gulden op mijn bedrijf en was ik dus op papier al miljonair. Ja, omgerekend óók in euro’s!”

‘Wacht met die dure leaseauto!’
Daarna bleef het supersonisch snel gaan met AFAB én Schouten. Elke verdiende gulden, en later dus euro, vloeide terug naar zijn bedrijf. Ook nu nog is dat zijn tip richting beginnende ondernemers: verkas nog niet naar een exclusief kantoor, wacht met die dure leaseauto, blijf in je bedrijf investeren. AFAB verhuisde naar Amersfoort en zou uiteindelijk meer dan 1.000 werknemers tellen. Funders en banken stonden bij Maasbert Schouten op de stoep, smekend. Of hij geld wilde lenen voor verdere groei, voor nog meer M&A-transacties.

AFAB werd hoofdsponsor van FC Volendam. Toen die club degradeerde werden darter Raymond van Barneveld, het Nederlands Handbal Verbond, de Internationale Schaatsunie en eredivisieclub Vitesse gesponsord. Bekende commissarissen waren Jaap van Duijn en Willem Vermeend.

“We waren heel groot geworden, groter dan Dirk Scheringa en diens DSB Bank”, aldus Schouten. “Ja, ook wij verkochten spaarplannen, later bekend geworden als woekerpolissen. We hadden een eigen bank, de Hollandsche Disconto Voorschotbank. Tot de groep behoorden AFAB Geldservice en Consumer Finance Services Nederland.”

Maar nadat in 2009 de verkooppraktijken en het faillissement van DSB Bank de voorpagina’s frequenteerden, kwam ook AFAB op negatieve wijze in beeld. Er zouden overeenkomsten zijn met het handelen door DSB Bank en de kredietbemiddelaar raakte in financiële problemen, mede door een schuldenlast, opgelopen door overnames. Bitter voor Maasbert Schouten: kort daarvoor had hij zijn bedrijf voor 350 miljoen kunnen verkopen. En in 2007, was er zelfs op een haar na een verkoopovereenkomst met een grote Britse private equity-speler voor een slordige 650 miljoen euro.

Op nummer 80 in Quote 500
“Het mocht niet zo zijn”, vertelt Schouten in zijn werkkamer in Elst. “Maar ik kijk niet terug in wrok, ik kijk liever vóóruit in optimisme en positiviteit. En dat deed ik toen dus ook al. De waarderingen voor AFAB schoten telkens weer omhoog. Al in 2005 had ik het bedrijf aan DSB kunnen verkopen. Voor een hoger bedrag dan waarvoor ik destijds in de Quote 500 (in 2008 prijkte hij met 334 miljoen euro op nummer 80, red.) stond.”

Maar pijn deed de afloop van het grote AFAB-avontuur ook. Zo waren er tv-uitzendingen waarin klanten klaagden over de verkooptechnieken van opdringerige AFAB-adviseurs, die op provisiebasis hun geld verdienden. Samen met zijn kinderen keek Maasbert Schouten op een avond naar zo’n programma, omdat zij er de volgende dag op school mogelijk mee zouden worden geconfronteerd.

Na het einde van het AFAB-avontuur werd Schouten gebeld door Paul van der Kraan, destijds algemeen directeur van voetbalclub Vitesse. “Ik bezat toen twintig procent van de aandelen Vitesse”, legt hij uit. “De club kon door allerlei tegenslag de spelerssalarissen even niet betalen, of ik voor een maand wilde bijspringen. Omdat mijn financiën door de perikelen bij AFAB ook bepaald niet meer top waren, besloot ik onder strikte voorwaarden een paar ton – zo ongeveer mijn laatste eigen geld en bedoeld voor mijn pensioenpotje – aan de club te lenen. ‘Als ik het binnen een maand niet terug krijg, wil ik dat het wordt omgezet in de resterende 80 procent van de aandelen voor mij’, zei ik. En zo gebeurde het dus. Ze konden niet betalen en ik werd voor 100 procent eigenaar van Vitesse.”

‘Zonder mij had Vitesse niet meer bestaan’
Geluk bij een ongeluk, maar het betekende wél de zakelijke herrijzenis van Maasbert Schouten. Hij verkocht de eredivisieclub aan de tot dan toe volstrekt onbekende Georgiër Merab Jordania. Volgens zakenblad Quote leverde dat Schouten zo’n tien miljoen euro op. Zelf zegt hij: “Ik werd gebeld door Marcel Boekhoorn. Hij complimenteerde me met de deal. ‘Jij bent de enige die geld heeft verdiend aan een voetbalclub. Knap!’ Ik was gelukkig, ik had weer lucht, beschikte over fiches om leuke, zakelijke dingen mee te doen. En Vitesse? Als ik niet had bestaan, had die club nu ook niet meer bestaan!”

Na alle verwikkelingen rond AFAB en Vitesse is Schouten onder de naam MaasInvest gaan investeren. En met succes. Ondernemers en vertegenwoordigers van fondsen die nu furore maken, stonden al aan het prille begin van hun succes bij MaasInvest op de stoep. Bijvoorbeeld Charly Zwemstra van Main Capital. Destijds – in 2012 – nog klein, nu een reus in PE-land. “Ik zat opeens in een heel ander vak, ben wat dat betreft autodidact”, vertelt Schouten. “En ik doe het helemaal alleen en met mijn eigen centjes, daar waar bijvoorbeeld family offices met hele teams werken. Ja, daar ben ik best trots op.”

Het geheim van zijn – hernieuwde – succes? “Ik zag en zie heel veel continuïteit en rendementspotentieel in private equity en ben nu actief in 67-PE fondsen, geef als expert commentaar bij BNR, zit in de advisory boards van grote PE-partijen en ben juryvoorzitter van de M&A Awards voor smallcap deals. Positief beslissen over investeren, doe ik als de verhouding tussen risico en rendement optimaal is. Als dat vervolgens goed uitpakt, sla ik mezelf op de borst. Gaat het slecht, dan is het mijn eigen schuld. Ik, en niemand anders, zit immers op de bok. Als mijn onderbuikgevoel zeg dat iets goed is, maar de ratio is fout? Dan haak ik af. En naast die overheersende ratio, moet er een goede mix zijn tussen ondernemer en investeerder. Veel micro, weinig macro. Ik ben als die voetbalscout in een lange regenjas langs het veld, aan de zijlijn. Die wel, die niet, die weer wel. Lessons learned? Alles draait om een goede risico-inschatting, rendementspotentieel en ervaring.”

Een man een man, een woord een woord
Maasbert Schouten wordt omschreven als harde zakenman. “Maar ik ben wel eerlijk”, reageert hij daarop. “Als ik zeg dat ik, na een grondige check, drie miljoen euro in een fonds steek, dan doe ik dat ook. Een man een man, een woord een woord. En iemand met 100 euro op zak is voor mij niet minder dan een ander met 100 miljoen op de bank. IJdel? Nee, ik word vaak gevraagd voor populaire programma’s, maar beperk me tot documentaires als The Next Level In Investing, uitgezonden op RTL Z en Videoland.”

Nog altijd werkt hij 70 uur per week, maar dat kan straks – als Schouten dat zelf écht zou willen – ook minder. “Omdat ik alleen opereer, ik wil geen 1.000 man personeel meer zoals destijds bij AFAB. Mijn doel bij het investeren is netto multiples van drie, in vijf jaar. Eén euro in – pak ‘m beet – twintig jaar laten groeien tot 80 euro. Ik zie enorme opportuniteiten en als ondernemer wil je al die uitdagingen aangaan.”

“Een goede investeerder heeft – in mijn optiek – vanwege die opportuniteiten, weinig cash”, vervolgt hij. “Ik focus op verstrekking van groeikapitaal en participaties in management buy outs. Specifiek in MKB-bedrijven met ambitie. Startups staan voor zo’n anderhalf procent van mijn investeringen. Vanwege de risico’s. Maar soms komt er toch iets interessants voorbij. Ik zit in zo’n 300 bedrijven – heel goed gespreid, geen vastgoed, niet beursgenoteerd – en vrijwel nooit gaat er één failliet.”

Somber over de toekomst – Oekraïne oorlog, gasprijzen, inflatie, supply chain problemen – is de topondernemer bepaald niet. “Toen Covid-19 losbarstte”, zegt hij, “had ook niemand dat snelle herstel voorspeld, maar 2021 zou een topjaar blijken. Natuurlijk heeft de consumentenmarkt te lijden onder de huidige hoge prijzen en het gebrek aan vertrouwen, maar tegelijkertijd zie je dat business to business goed doorloopt, dat enterprise software – de kurk waarop organisaties drijven – juist uitstekend gaat. Ik verwacht voor mijzelf in 2023 een hoger rendement, vergeleken met dit jaar. Herwaarderingen zijn eerder positief dan negatief, de rentestijging stabiliseert, de inflatie zal afnemen, er is veel geld in de markt en onzekerheden, recessies en multiples zijn al ingeprijsd.”

Als juryvoorzitter van de M&A Awards is de discussie over diversiteit Maasbert Schouten zeker niet ontgaan. En, uitgesproken als de topondernemer is, heeft hij ook hier een duidelijke mening over. “Ik vind het een beetje een non-issue, we moeten er voor waken niet door te slaan. Mannen worden echt niet genomineerd, louter omdat ze man zijn. En de onlangs geïntroduceerde Diversity Award geeft aan dat de M&A Community diversiteit echt wel serieus neemt. Waar het uiteindelijk om moet gaan, is die beste kandidaat, of dat nou een man dan wel een vrouw is. Dus, alsjeblieft; laten we met die nomineringen genuanceerd blijven!”

Maasbert Schouten

Functie: CEO MaasInvest
Leeftijd: 51 jaar.
Woonplaats: Villa in Elst, appartement in Amsterdam, penthouse in Playa de Palma, Mallorca.
Gezin: Getrouwd met Elise (“Wij ontmoetten elkaar nota bene bij de M&A Community, daar sloeg de vonk over”), vijf kinderen (23, 22, 18, 3 en 2 jaar).
Hobbies: “Lezen over investeringen, uit eten gaan, een goed glas wijn.”
Sport: Personal trainer, drie keer per week.
Website waarmee de dag begint: FD.
Laatst gelezen boeken: ‘Sywerts miljoenen’, ‘Mastering Private Equity’.
Favoriete film: ‘The Wolf of Wall Street’.
Geïnspireerd door: Marcel Boekhoorn. ”Zó’n groot investeerder!”
Auto: Lamborghini Urus.