Heeft het uitzendbureau nog toekomst?

Covebo Group neemt technisch bemiddelingsbureau VNOM over, SD Worx doet hetzelfde met Flexpoint Group en eerder al met VIO Interim. Brisker Group lijft Nextpayroll in en Cavim Staffing Participations legt de hand op Partytime Uitzendbureau. Het rommelt in de uitzendbranche en van verhoogde overname activiteit is zeker niet alleen bij de kleintjes sprake.

Zo kondigde USG People, met merken als Unique en Start People na Randstad de grootste in de Nederlandse branche, vorige week een ingrijpende verandering in de organisatiestructuur aan. Er komt één gezamenlijke directie en ‘een duidelijkere focus op sectoren om nog beter de rol van regisseur van werk te vervullen'.

Lees ook: M&A prijsschieten in uitzendbranche (overnames)

Onrust onder medewerkers, maar naar eigen zeggen van USG kost de nieuwe koers in de front-office geen arbeidsplaatsen, medewerkers in de veldorganisatie worden door de veranderende organisatiestructuur ondersteund door een gebundeld hoofdkwartier. USG People is actief in acht Europese landen op het gebied van uitzending, detachering en HR-diensten en bestaat uit verschillende werkmaatschappijen die altijd afzonderlijk opereerden. In 2013 verkoopt het concern de activiteiten in onder andere Spanje, Italië en Luxemburg. Twee jaar later wordt het bedrijf door het Japanse Recruit voor 1,4 miljard euro gekocht en komt er een einde aan de beursnotering.

“Bij schaarste stijgt de prijs, maar in de uitzendbranche gebeurt dat nog niet."

“Ik heb geen goed inzicht in wat er bij USG People precies gebeurt sinds de Japanners daar de scepter zwaaien”, zegt Han Mesters, sector banker bij ABN AMRO en binnen Sector Advisory verantwoordelijk voor zakelijke dienstverlening. “Door de overname is USG People niet meer genoteerd en is de transparantie afgekomen.” Mesters schreef tal van rapporten over human capital. “Bij schaarste stijgt de prijs, maar in de uitzendbranche gebeurt dat nog niet. Vooral grote bedrijven hanteren hun marge-discipline en zetten personeel elders weg. De consolidatieslag gaat door. Want zoals bij alle grote organisaties is het voor bijvoorbeeld Randstad moeilijk organisch te groeien.”

Nieuwe arbeidswetgeving

De vorige maand aangekondigde nieuwe arbeidswetgeving maakt de situatie er voor de branche ook al niet eenvoudiger op. Vaste banen zijn voor ondernemers duurder dan flex, maar flex wordt duurder gemaakt. “Die wetgeving en de schaarste van werknemers zorgt dat in de uitzendmarkt zo ongeveer alles te koop is. Je ziet veel deals, relatief hoge multiples, consolidatie uit verschillende hoeken, private equity met buy & build strategie, zo ongeveer iedereen heeft alles in de etalage staan.”

Ook omdat juist veel van die minder grote ondernemers tijdens de vorige crisis achter het net visten, hebben ze nu hun exit-strategie klaar. “Bedrijven waren flink wat waard tijdens de hausse, maar toen werd het 2008 en ging het mis”, vertelt bankier Han Mesters. “Zij die overleefden, willen dat natuurlijk niet nog eens zien gebeuren. Vandaar ook die wens te verkopen. Ook wij bij ABN AMRO weten niet wat er gaat komen. Onze economen zijn best positief, maar bij Risk hoor je weer andere geluiden. Maar goed, dat hoor je bij Risk altijd.”

Internationale affaires

Die onzekerheid over de vernieuwde arbeidswetgeving en het gebrek aan personeel dat tot die war on talent heeft geleid, worden nog eens aangevuld met internationale affaires. Turkije, Italië, Brexit, de onvoorspelbare Trump-politiek. Bovendien is daar de schaarste. Hebben werkzoekenden nog wel een uitzendorganisatie nodig met een kwart miljoen moeilijk te vervullen vacatures? Door de schaarste wordt de rol van werving en selectie belangrijker. Daar zullen en uitzendbureaus volgens Han Mesters hun marges verhogen en dit meer loskoppelen van de backoffice. En het is gelukkig niet louter kommer en kwel in de bedrijfstak, zo constateert de bankier. 

“Randstad doet het van de grote drie het beste”, aldus de bankier. “Vroeger werkten ze via hun vestigingen overal in het land, nu gaan ze steeds vaker naar de klanten toe en opereren als het ware ‘in house’. Dan is er een kantoor bij Tata Steel in IJmuiden, waar de HR-afdeling op eigen terrein kan shoppen naar personeel. Voor Randstad goedkoper en sneller, voor Tata idem dito. En nog eens toegankelijker ook. Slimme zet.” 

Soort impresario

Uitzendbureaus moeten volgens hem meer investeren in relaties met kandidaten, vindt hij. “Word een soort impresario. Veel werkgevers doen dat al, personeel begeleiden, persoonlijke ontwikkeling begeleiden, mensen faciliteren als ze een sabbatical willen. Dat zou in deze bedrijfstak ook meer moeten gebeuren.”

Ook op het gebied van innovatie ligt er nog veel terrein braak. Want doordat het afgelopen jaren goed ging met de old school werving en selectie, bijvoorbeeld bij het plaatsen van uitzendkrachten in het MKB, staat de noodzaak tot innoveren bij veel bedrijven niet op pole position. Innovatie zit toch al niet in het DNA van de branche, stelt Mesters. “Maar de disruptie is wel degelijk gaande”, aldus de bankier van ABN AMRO.

“Het is een illusie om te denken dat de menselijke tussenkomst overbodig wordt in de arbeidsbemiddeling.”

Gebruik van big data, machine learning en semantic search is het devies, ook in de uitzendwereld. Bij de Nederlandse marktleider en de mondiale runner up, hebben ze dat begrepen. Randstad nam voor 500 miljoen euro Monster – wereldwijd, niet alleen het Nederlandse Monsterboard – over. Critici melden dat die investering tot op heden meer geld kostte dan het opleverde. 

De dit jaar afgezwaaide CFO van Randstad, Robert Jan van de Kraats, daarover onlangs in een interview met CFO Magazine: “Dat is misschien zo, maar met Monster hebben we voor de lange termijn gekozen. Uiteindelijk zal blijken dat die investering, daarvan ben ik overtuigd, het waard was. Wij willen straks de man of de vrouw die bijvoorbeeld een opleiding in big data volgt maar nog niet naar een baan zoekt, samenbrengen met een werkgever die expliciet naar hem of haar speurt. Dankzij de digitalisering kan dat. Verbinden van mensen. Zijn ze job fit, boss fit, company fit? Daar ligt de toekomst.”

Uber en LinkedIn

Volgens een recent rapport van ING liggen de Ubers en LinkedIns op de loer en krijgen uitzendbureaus het ook daarom moeilijk. Han Mesters van ABN AMRO adviseert old school uitzendbureaus – waar termen als analytics, robotisering, artificial intelligence en big data meer vragen oproepen dan antwoorden geven – ‘het dak te repareren, nu de zon nog schijnt.” En, zegt de bankier: “Het is overigens een illusie om te denken dat de menselijke tussenkomst overbodig wordt in de arbeidsbemiddeling.” 

De voormalig CFO van Randstad denkt dat wie bij de les blijft juist baat heeft bij de digitalisering. “Ik verwacht juist enorme impulsen door al die nieuwe technologie. Ja, er zullen banen verdwijnen als vrachtwagens automatisch worden bestuurd. Nee, dat is geen reden tot paniek. Want er zullen omgekeerd veel banen – denk aan de zorg, aan de catering – bijkomen.”