14% van vermogen pensioenfondsen wordt in Nederland belegd

De cijfers zijn van belang voor de maatschappelijke discussie die momenteel gaande is over de rol van pensioenfondsen bij de kredietverlening aan bedrijven en huishoudens in Nederland. DNB heeft vanuit haar toezichthoudende rol overigens geen direct aangrijpingspunt bij de keuze van pensioenfondsen voor de (geografische) bestemming van hun beleggingen. Binnen de gestelde toezichtkaders is dat aan de pensioenfondsen zelf, waarbij DNB er in de eerste plaats op toeziet dat de beleggingen in het belang van de deelnemers zijn en dat de risico’s van de beleggingen voldoende beheerst worden. In het vereist eigen vermogen, de kapitaalvereiste voor pensioenfondsen, wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen beleggingen in Nederland en daarbuiten.  

Beleggingen pensioenfondsen in Nederland 
Een groot deel van de 134,9 miljard euro aan Nederlandse investeringen betreft vastrentende waarden. Het totaal van 87,1 miljard aan Nederlandse vastrentende waarden bestaat uit Nederlandse staatsobligaties (43,5 miljard euro), hypotheken (12,7 miljard euro), bedrijfsobligaties (14,0 miljard euro) en cash en kortlopende vorderingen (16,9 miljard). Van de totale vastgoedbeleggingen van 91,3 miljard beleggen pensioenfondsen 21,7 miljard in Nederlands vastgoed. 

  

Uitsplitsing belegd vermogen Nederlandse pensioenfondsen

De resultaten zijn gebaseerd op een onderzoek onder 30 grote pensioenfondsen die gezamenlijk 81 procent van het vermogen van de Nederlandse pensioensector beheren. Deze resultaten zijn opgeschaald tot totalen van de gehele sector. Er wordt soms ook gesproken over een totaal vermogen van de pensioensector van ongeveer €1050 miljard. Ten opzichte van deze €1050 miljard zijn derivaten en vorderingen in de resultaten gesaldeerd.

Nederlandse pensioenfondsen beleggen voor 12,7 miljard euro in hypotheken. Beleggingen in hypotheken kunnen worden opgesplitst in woninghypotheken en commerciële hypotheken op bijvoorbeeld bedrijfspanden. Verder beleggen pensioenfondsen direct in hypotheken of indirect door middel van securitisaties, waarbij belegd wordt in waardepapieren met hypotheken als onderpand. Pensioenfondsen verstrekken zelf geen hypotheken; directe hypotheken betreffen de beleggingen in niet-herverpakte hypotheken. Wanneer het bij securitisaties gaat om woninghypotheken is er sprake van Residential Mortgage Backed Securities (RMBS), bij commerciële hypotheken betreft het Commercial Mortgage Backed Securities (CMBS).

Van de 30,6 miljard euro aan hypotheekbeleggingen wordt 17,8 miljard euro in RMBS belegd. Hiervan wordt 1,4 miljard aangehouden in Nederlandse RMBS. Verder wordt een aanzienlijk deel (9,1 miljard euro) van de totale hypotheekportefeuille direct belegd in Nederlandse woninghypotheken. 

 

Uitsplitsing totale hypotheekportefeuille MKB 

Uit het onderzoek van DNB blijkt dat pensioenfondsen ongeveer €1 miljard (0,1 procent van de totale beleggingen) direct in Nederlands MKB hebben geïnvesteerd. Het is voor pensioenfondsen echter niet altijd zichtbaar wanneer er in MKB wordt geïnvesteerd. In veel gevallen wordt namelijk indirect in MKB geïnvesteerd, bijvoorbeeld door te beleggen in vastgoed als kantoren en winkeloppervlak. Het is bijvoorbeeld in het geval van winkels echter vaak niet duidelijk of de huurder een MKB-winkelier betreft of onderdeel is van een grote keten. Verder bevatten ook beleggingen in commerciële hypotheken MKB. De daadwerkelijke investeringen in Nederlands MKB zullen dus meer bedragen dan de genoemde € 1 miljard. 

Bron: DNB