Verduurzaming vraagt om beter management

Duurzaamheid is steeds meer een realiteit binnen organisaties en steeds minder een onderwerp dat voor de bühne wordt behandeld. Een bekend voorbeeld is de Urgenda-klimaatzaak waarin door de Hoge Raad is geoordeeld dat de overheid minder broeikasgassen moet uitstoten. Niet alleen in Nederland zien we een ontwikkeling waarin duurzaamheid steeds serieuzer wordt genomen, maar ook breder in Europa. Zo heeft op 1 februari 2023 de Europese Commissie het Green Deal-plan gepresenteerd dat erop gericht is onder meer een snelle transitie naar klimaatneutraliteit te ondersteunen.

Dat bedrijven worstelen met het vraagstuk met betrekking tot duurzaamheid blijkt uit het vragenrondje aan het begin van de presentatie. In het mkb zijn mensen er minder mee bezig, wellicht ook omdat het gepaard gaat met bepaalde kosten. Dat duurzaamheid belangrijker wordt in het bedrijfsleven wordt erkend, maar een gebrek aan kennis vormt een drempel, aldus Sjoerd Harderman van de Rabobank tijdens het Private Equity Summit. Sjoerd Hardeman werkt als senior-econoom bij RaboResearch Nederland. Hij richt zich primair op de doorvertaling van macro- en sectorontwikkelingen naar implicaties voor bedrijven.

Gebrek aan prikkels

Moeten bedrijven wel bijdragen aan een duurzamere samenleving? Is dat een verantwoordelijkheid van bedrijven? Bedrijven zijn niet zozeer op de aarde om direct een bijdrage te leveren aan die duurzame economie. In theorie wordt wel besproken om een bijdrage te leveren, maar in de praktijk komt er weinig van terecht. Bedrijven die sterker groeien in omzet scoren iets beter in de transitie. Echter, zijn er weinig verschillen tussen de stabiele groeiers en de bedrijven die niet groeien of juist in omzet dalen. In de praktijk zijn er dus weinig prikkels.

De vraag is niet of we wel of niet duurzaam moeten zijn. Dat is de verkeerde vraag, aldus Harderman. De vraag is veel meer of bedrijven toekomstgericht en op een levensvatbare manier kunnen verduurzamen. Er zijn genoeg bedrijven die wel zouden kunnen verduurzamen, maar momenteel niet voldoende prikkels ervaren om dat te doen. Die prikkels zouden kunnen komen vanuit de overheid, consumenten of pressiegroepen. Het is niet een kwestie van wel of niet verduurzamen, maar eerder welke bedrijven juist wel in staat zijn om te verduurzamen.

Hoe haal je die bedrijven eruit? Bedrijven die beschikken over een goed management dragen bij aan zowel een omzetgroei als duurzaamheid. Juist bedrijven die ook in staat zijn om te verduurzamen beschikken over betere managementkwaliteiten. De opdracht aan investeerders is om goed te letten op het management binnen bedrijven. Daarmee wordt niet per definitie het individueel management bedoeld, maar eerder de structuur binnen een bedrijf. Hoe kan je meten of een management goed is? Door in gesprek te gaan met het management. Daarbij moeten er vooral open vragen worden gesteld en afhankelijk van de sector gekeken worden naar een aantal criteria. 

Initiatief nemen

Het gaat niet erom of bedrijven willen verduurzamen, maar of de marktomstandigheden bedrijven voldoende prikkelen om een andere kant op te gaan. Echter, er zijn ook aspecten die tegen kunnen werken. Een voorbeeld daarvan is concurrentie die weerhoudt om andere (wellicht onorthodoxe) keuzes te nemen. De wendbaarheid is er, volgens Harderman, maar het is een kwestie van timing: de markomstandigheden moeten er wel zijn. Die marktomstandigheden zijn er momenteel niet voldoende.

Verduurzaming is cruciaal voor de economie van de 21e eeuw, maar het ontbreekt vooralsnog aan duidelijke voorwaarden. Vandaag de dag zijn bedrijven zich bewust van het feit dat verduurzaming onderdeel moet zijn van de bedrijfsvoering. Echter, het gebrek aan kennis en de (hoge) kosten vormen nog een drempel. Wat is de gemene deler van verduurzaming en financieel succes? Een goed management.