Venture capital in Nederland, de basisprincipes van de term sheet

Het instorten van de SVB had niet op een slechter moment kunnen komen. We staan momenteel voor grote veranderingen op het gebied van energie, gezondheidszorg, voeding, landbouw en deeptech waarvoor financiering hard nodig is. Het Van Doorne private equity en venture capital (VC) team biedt juridische ondersteuning bij de financiering van (onder meer) innovatieve bedrijven in deze sectoren. In onze blogserie zullen wij veelvoorkomende termen en voorwaarden uit een VC term sheet behandelen. Op deze manier hopen we een leidraad te kunnen bieden voor groeifinancieringen in Nederland die innovatie ondersteunen.

Het merendeel van de terminologie en overeengekomen voorwaarden in VC-transacties komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten (VS). Aangezien de Amerikaanse VC-markt de grootste en meest ontwikkelde ter wereld is, is deze meer gestandaardiseerd dan het Europese VC-ecosysteem. Nederland is echter steeds meer in trek bij Amerikaanse VC-investeerders. Dit komt voornamelijk door het groeiende aantal succesvolle innovatieve bedrijven, het vermogen om toptalent aan te trekken en het feit dat Nederland een van de belangrijkste Europese technologiehubs is. 

In onze blogserie richten wij ons specifiek op de verschillen tussen de VS en Nederland. Wij zullen hierbij onder meer aandacht besteden aan de basisprincipes en de veelvoorkomende voorwaarden die worden overeengekomen, zoals liquidatiepreferenties, anti-verwateringsclausules, leaver-bepalingen en drag- en tag-alongrechten. In deze eerste blogpost bespreken wij de (juridische) basisprincipes die relevant zijn voor groeifinancieringen in Nederland.

Voor (jonge) Nederlandse bedrijven is VC steeds vaker een cruciale bron van kapitaal. In 2022 ontvingen Nederlandse bedrijven ongeveer 2,6 miljard euro aan VC-financiering, wat de helft is van het bedrag dat in 2021 werd opgehaald. Ondanks deze afname is het nog steeds een recordbedrag in vergelijking met voorgaande jaren. Het bedrag dat elke individuele investeerder inbrengt in de verschillende financieringsrondes in Nederland, is in de afgelopen jaren ook toegenomen. Het merendeel van de financiering komt van investeerders buiten Nederland, waarvan ongeveer 70-80 procent afkomstig is uit de VS. Dit betekent dat de voorwaarden die worden overeengekomen in Nederlandse VC-transacties in hoge mate worden beïnvloed door de in het buitenland gebruikelijke voorwaarden en terminologie. 

In de afgelopen jaren bevatte VC-transacties in Nederland vanwege de enorme groei van VC-financiering, over het algemeen company-vriendelijke voorwaarden (in lijn met de wereldwijde tendens). Als gevolg van de huidige economische marktomstandigheden, zijn er sinds het vierde kwartaal van 2022 meer down-rounds geweest. De voorwaarden van VC-financieringen lijken nu meer investeerder-vriendelijk te worden. Met het recente omvallen van de SVB en de impact hiervan op de VC-markt, verwachten wij dat deze trend zal voortzetten.

Vrijwel alle Nederlandse VC-transacties beginnen in principe, net zoals in de VS of andere jurisdicties, met het opstellen van een term sheet. Dit document zet de fundamentele voorwaarden en condities waaronder investeerders kunnen investeren uiteen. De term sheet beschrijft onder andere het soort investering (bijvoorbeeld middels het uitgegeven van preferente aandelen of via converteerbare instrumenten), de waardering, de omvang van de investering, stemrechten en investeerder-beschermende bepalingen. Ook de datum en voorwaarden voor closing en de tijdslijn voor het due diligence onderzoek worden vaak opgenomen in VC-term sheets. Over het algemeen zijn term sheets bij VC-financieringen niet-bindend. Vaak zijn slechts enkele bepalingen, zoals die met betrekking tot exclusiviteit en vertrouwelijkheid, bindend. Daarom heeft een term sheet min of meer dezelfde functie als een intentieverklaring (welke vaak wordt gebruikt in meer traditionele M&A-transacties). Na het onderhandelen en afronden van de term sheet, beginnen meestal het due diligence onderzoek en de onderhandelingen over de transactiedocumentatie.

In de VS en het Verenigd Koninkrijk kent men een VC-vereniging die model VC term sheets en andere juridische transactiedocumentatie publiceert; de National Venture Capital Association (NVCA), respectievelijk de British Venture Capital Association (BVCA). In Nederland kennen we een dergelijke vereniging niet. Enkele VC-investeerders die actief zijn op de Nederlandse markt hebben echter hun term sheet voor investeringen (in een vroege fase) openbaar gemaakt om de markt een idee te geven van hun standaardvoorwaarden. Daarnaast is er de Nederlandse Capital Waters Foundation. Zij publiceren open source documentatie voor investeringen in een vroege (start-up) fase, waaronder een model term sheet. De Capital Waters Foundation is een initiatief afkomstig van een boutique advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in start-ups en VC-financiering en wordt ondersteund door partners en experts uit de markt. Hoewel hun documenten over het algemeen worden gebruikt door start-ups die de leiding hebben bij het opstellen van de transactiedocumentatie, zien wij dat investeerders vaak liever hun eigen modellen gebruiken. Wanneer de investeerder Amerikaans is, is de term sheet vaak gebaseerd op het NVCA Model. Britse investeerders gebruiken meestal het BVCA-model als basis.

Hoewel Nederland de Amerikaanse normen voor VC-financiering steeds meer omarmt en de meerderheid van de investeerders die in Nederlandse bedrijven investeren afkomstig is uit de VS, bestaan er nog steeds belangrijke verschillen tussen Amerikaanse en Nederlandse VC-transacties. Dit zien we onder andere terug in de stijl van de documentatie, de gebruikte terminologie, verschillen in vennootschapsrecht (zoals de rechtsvorm en de uitgegeven aandelen), garanties (inclusief uitzonderingen of ‘disclosures’ hiertegen) en bepaalde investeerdersbeschermingsmechanismen. De verschillen tussen het Amerikaanse NVCA-model en de belangrijkste termen en trends in Nederlandse VC-financieringen zullen in onze blogserie verder aan bod komen.

Het belang van het zorgvuldig opstellen en uitonderhandelen van de term sheet mag niet onbesproken blijven. Voor zowel de company als de investeerder werkt het prettig wanneer men volledig begrijpt welke rechten en verplichtingen over en weer zijn vastgelegd. Hoewel term sheets niet bindend zijn, worden de voorwaarden die hierin zijn opgenomen als overeengekomen beschouwd en zullen in de verdere onderhandelingen leidend zijn. De komende vier weken zullen wij veelvoorkomende clausules in term sheets bij Nederlandse VC-financieringen bespreken. Volgende week zullen we ons richten op de liquidatiepreferentie.

Als u vragen heeft over de onderwerpen die wij hebben behandeld, of wanneer u hulp nodig heeft bij groeifinancieringen, neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen u graag verder en bieden uitleg over elk (juridisch) aspect van groeifinancieringen.

Auteurs
Meltem Koning-Gungormez, Partner, Advocaat Van Doorne
Hanne van 't Klooster, Advocaat Van Doorne
Frederiek Maessen, Advocaat Van Doorne
Mathijs van der Kroon, Advocaat Van Doorne