‘Toetsing van techdeals op nationale veiligheid moet strenger’
Het kabinet wil meer buitenlandse overnames van Nederlandse techbedrijven kunnen toetsen op risico’s voor de nationale veiligheid. Het wil hiervoor meer technologieën aanwijzen als ‘zeer sensitief’. Door die uitbreiding zouden meer overnames van en investeringen in techbedrijven moeten worden gemeld dan nu het geval is. In het uiterste geval kunnen overnames na toetsing worden afgekeurd.
Hierover schrijft het FD, dat zich baseert op een brief die minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken (EZ) dinsdag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De minister wil nieuwe technologieën onder bereik brengen van de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Wet Vifo). Nu al moeten transacties van bedrijven in onder meer de chipsector en op het gebied van kwantumtechnologie en fotonica worden gemeld.
Lijst met gevoelige technologieën
Welke technologieën aan de lijst worden toegevoegd is nog niet bekend. Volgens het FD wordt de lijst nog dit jaar voorgelegd in een internetconsultatie, alvorens die definitief wordt vastgesteld. De Vifo-wet is vorig jaar van kracht geworden. De wet is bedoeld om te voorkomen dat veelbelovende bedrijven die werken aan vernieuwende technologie vroegtijdig worden overgenomen door buitenlandse partijen. Dit om te voorkomen dat Nederland voor deze technologie afhankelijk wordt van buitenlandse mogendheden.
Vrees niet gegrond
De komst van de wet Vifo heeft geleid tot onrust bij bedrijven en investeerders, die vreesden voor aantasting van het investeringsklimaat voor technologiebedrijven. Ook was er de vrees dat de overheid de tijd zou nemen om deals te toetsen. Tot nu toe zijn deze angsten nog niet gegrond gebleken, aldus het FD. De krant verwijst naar advocaten die lovend zijn over de benaderbaarheid en snelheid van de toetsingsafdeling van de overheid, het BTI (Bureau Toetsing Investeringen).
Slechte ervaringen met de Vifo
Maar het FD heeft ook gesproken met advocaten die juist wel slechte ervaringen hebben met de Vifo. Advocaat Bas Braeken van Bureau Brandeis rept van een procedure van negen maanden. De desbetreffende deal werd pas goedgekeurd na een informele toezegging van de koper dat bepaalde bedrijfsactiviteiten in Nederland zouden blijven. “Voor een scale-up die snel geld nodig heeft, is negen maanden echt te lang.”
Procedure behapbaar houden
Om deze lange procedure behapbaar te houden, verstrekken investeerders nu vaker een lening aan start-ups en scale-ups, zo schetst het FD. De overdracht van aandelen volgt dan later, als het Bureau Toetsing Investeringen goedkeuring heeft gegeven.
Uit het dinsdag verschenen jaarverslag van het BTI over 2023 blijkt dat er 46 overnames bij het bureau zijn gemeld in het eerste halfjaar dat Wet Vifo van kracht was, allemaal van Amerikaanse of Europese kopers. Daarvan zijn er 34 in hetzelfde jaar afgehandeld. Geen enkele deal werd geblokkeerd, maar soms liep een toetsing uit tot in 2024.
