Thomas Wals, MKB Fonds: ‘We voelen ons soms net een chef-kok’

Écht iets voor de bedrijven in onze portefeuille betekenen. En: sámen met de directies van die mkb-ondernemingen grote stappen zetten. Bijvoorbeeld door te voorzien in gefaseerde bedrijfsopvolging én groei door aanvullende overnames.

Met dat doel voor ogen begon Thomas Wals in 2011 zijn MKB Fonds. Eind 2012 volgde de eerste participatie; door te investeren in een groothandel in kippenvlees, was de toekomst van dat familiebedrijf verzekerd. Sindsdien volgden een slordige 66 andere overnames en ligt het tempo nu op circa tien transacties per jaar.

“Daarmee zijn wij – zeker afgezet tegen ons relatief kleine team – één van de meest actieve PE-partijen in Nederland”, zegt Wals. “En, waar we vooral erg trots op zijn, van die 67 transacties is het uiteindelijk maar met één participatie misgegaan, daar kwam het vanwege externe factoren helaas tot een faillissement. Alle andere participaties zijn gegroeid, waarbij vele ook substantieel.”

Pas 27 jaar was hij, toen zijn MKB Fonds het levenslicht zag. Daarvoor werkte hij zes jaar bij een Nederlandse vermogensbeheerder, direct na zijn gecombineerde studie bedrijfskunde en informatica.

“Op mijn 17e wist ik – na het lezen van een boek over private equity – dat ik in de PE- markt actief wilde zijn”, vertelt Thomas Wals. “Bij mijn functie als vermogensbeheerder kwam ik in contact met vele (ex-)ondernemers en vanuit mijn interesse vroeg ik vaak aan hen ‘Waarom heeft u verkocht?’, ‘aan wie heeft u verkocht?’, en ‘hoe gaat het nu?’’ Ondanks dat de achtergronden van die personen heel divers waren, waren de beweegredenen vaak overeenkomstig. Men wilde een deel van het vermogen – dat vast zat in de waarde van de aandelen van de onderneming – veilig stellen en er was vaak geen opvolger in zicht.”

‘Hoe verder te professionaliseren?’
Toen werd voor Wals duidelijk dat er een enorme behoefte bestond aan een PE-fonds dat daarin voorzag. “Dus kozen we met MKB Fonds voor een segment waarin de grote professionele investeerders minder snel inspringen. Volwassen en stabiel winstgevende familiebedrijven met een bewezen marktpositie in de sectoren groothandel en zakelijke dienstverlening, met name ICT. Waarbij wij ondernemers actief ondersteunen in vraagstukken als die al genoemde bedrijfsopvolging, hoe verder te professionaliseren en het realiseren van groei door bijvoorbeeld overnames.”

Als Thomas Wals over ‘we’ spreekt, refereert hij aan zijn zeven collega’s: investment directors, operational partners, investment analysts en fundcontrollers. Hij vergelijkt MKB Fonds met een sterrenrestaurant. “Wij staan als team hard te zwoegen in de keuken om een geweldig gerecht te serveren en weten exact welke ingrediënten nodig zijn om dit te bereiken. Daarbij streven we altijd naar de hoogste kwaliteit. We doen heel veel zelf en hebben wekelijks contact met onze portfoliobedrijven. Een succesformule, want in die tien jaar van ons bestaan hebben we meer geld ontvangen dan we investeerden. En de helft van dat geld is afkomstig van bedrijven waarin we nog steeds participeren.”

Lange termijn relatie koesteren
Die lange termijn relatie koesteren ze bij MKB Fonds. “Wij kennen geen vaste investeringstermijn of harde exit-datum”, vertelt de oprichter/managing partner. “Dat geeft rust bij de onderneming én de mogelijkheid die lange termijn groeistrategie te verwezenlijken. Een focus die naadloos aansluit bij de visie binnen veel familiebedrijven en bedrijven die duurzame groei middels overnames tot doel hebben.”

MKB Fonds vraagt zo’n ondernemer een aantal jaren aan boord te blijven. “Veel investeerders zetten direct na een participatie een heel nieuw management neer, dat gaat vaak faliekant fout”, meent Thomas Wals. “Wij zoeken juist ondernemers die ten minste nog een paar jaar aan het roer willen blijven staan, ondersteund door ons. Vanwege de continuïteit van de onderneming, vanwege het vertrouwen dat werknemers in ‘de oprichter’ hebben, vanwege bestaande netwerken. Die continuïteit levert immers een veel lager risicoprofiel op. Je moet het wiel niet opnieuw proberen uit te vinden, je moet er wél voor zorgen dat dat wiel sneller gaat draaien, dat die ondernemer ‘doorrolt’.”

Thomas Wals en zijn collega’s richten zich om die redenen op ondernemers zonder opvolging. “Met het idee dat ze niet het eeuwige leven hebben, en hun financiële toekomst veilig willen stellen. En die het bedrijf, dat immers door hem of haar zelf opgericht is en al die jaren gekoesterd, eigenlijk helemaal nog niet willen verlaten. Er wordt gefaseerd naar een volledige overdracht toegewerkt en de organisatie en werknemers kunnen zich op de nieuwe situatie van dat échte uittreden voorbereiden. Want let wel; je mensen vormen je kapitaal. Als zíj weglopen, lopen je klanten weg en daarmee je omzet. Noem het pre-exit, of zoals wij zeggen een gefaseerde overdracht.”

Buy and build, een delicaat proces
Het team van MKB Fonds ondersteunt de ondernemingen waarin is geparticipeerd bij verdere professionalisering. Zodra er voldoende fundament is om door te groeien, wordt vaak een buy and build-strategie gevoerd door actief op zoek te gaan naar vergelijkbare of complementaire ondernemingen.

“Buy and build, dat is meestal de logische evolutionaire stap om verdere groei te realiseren”, zegt Wals. “Dat is trouwens gemakkelijker gezegd, dan gedaan. Want bij zo’n potentiële acquisitie moet je een delicaat proces voeren. Hoe is de strategische fit? Passen de culturen? Eén naam, één pand kan kostenbesparend zijn. Echter, als het vervolgens tot cultuurbotsingen leidt, kunnen de problemen onoverkoombaar blijken. Maar duidelijk is dat zo’n strategie tot tal van synergie- en schaalvoordelen leidt, waardoor winstgevendheid en waarde van de ondernemingen substantieel kunnen toenemen.”

‘Ons doel is een bedrijf een paar maten groter te maken, zodat zij in de volgende league komen’
“Bedrijven die bij ons in het vizier komen, hebben een EBITDA van tussen de vijf ton en 2,5 miljoen euro”, vervolgt Thomas Wals. “Veel groter willen we niet. Ajax koopt ook geen spelers van 100 miljoen euro plus. Maar door hun goede training trachten ze daar spelers wel te verkopen voor zo’n prijs… Uiteindelijk willen we de ondernemingen naar dat volgende niveau laten evolueren.

Thomas Wals noemt een voorbeeld van een participatie in de ICT-dienstverlening: “In 2013 zijn wij, na de overname van Joheco Automatisering, een buy and build-strategie gestart in deze sector. Daarvoor hebben we het overkoepelende Futureproof Group opgericht, waartoe – naast Joheco – ook Computerwacht toetrad. Vervolgens verwierven we nog eens ruim vijftien ICT-dienstverleners. De meeste van die ondernemingen zijn onder hun eigen naam en eigen directie blijven opereren, maar profiteren binnen de groep wél van kennisdeling, synergiën en schaalvoordelen. Dit IT-cluster is hierdoor van de oorspronkelijke twintig medewerkers naar meer dan 425 anno 2022 gegroeid. Wij als MKB Fonds zijn, nu negen jaar later, nog steeds aan boord en het einde van de groei in nog niet in zicht.”

Achterban van zo’n 800 investeerders
“Wij beschikken over een groot netwerk en een achterban van zo’n 800 investeerders – waarvan circa twintig grote – en een scala aan ervaren specialisten”, vervolgt hij. “Deze investeerders hebben zelf vaak een grote onderneming en affiniteit met hetgeen wij doen. Gecombineerd met onze kennis en ervaring op het gebied van handelsbedrijven, worden we door hen gezien als een strategische investeerder. Door onze jarenlange ervaring en omvangrijke portefeuille van bedrijven kennen wij de wereld van de ondernemer en de uitdagingen die bij dat ondernemen komen kijken. En, absoluut key; wij spreken de taal van die ondernemer. Wij zien onze investeringen als een partnership. En dat moet gaan om vertrouwen, kwaliteit en inhoud.”

MKB Fonds beheert momenteel vijf gesloten fondsen met een totale omvang van 75 miljoen euro. De verwachting is dat begin volgend jaar een zesde fonds van start zal gaan, wederom met een omvang van twintig tot 25 miljoen euro.

“Gezien de grote interesse zouden we navenant grotere fondsen kunnen werven”, zegt Thomas Wals. “Echter, dan zouden we óf in grote bedrijven moeten investeren, óf dat in een nog hoger tempo moeten doen. Geen van beide streven we niet na. We willen in ditzelfde marktsegment blijven, omdat we daar uiterst succesvol in zijn. Niet afdoen van de kwaliteit van onze investeringen door jaarlijks nog meer transacties te doen. Wel verwachten wij binnen afzienbare tijd de stap richting buitenland te maken en zo onze markt te vergroten.”