Supply chain due diligence: nieuwe loot aan M&A boom
Productie van goederen in lagelonenlanden heeft de afgelopen decennia een grote vlucht genomen. Dat deze ketens zo snel verstoord kunnen raken met zulke grote gevolgen hadden we echter nooit bedacht. De waarde van commerciële contracten is daardoor de afgelopen jaren flink op de proef gesteld. Als er niet geleverd kon worden hielpen boeteclausules ook niet. Veel bedrijven zijn daarom opnieuw naar de tekentafel gegaan om hun productie- en leveringsketens noodgedwongen kleiner, dichterbij huis en dus beheersbaarder te maken.
Voor deze bedrijfskundige aardverschuiving was eerst een mondiale crisis nodig. We weten immers al langer dat de arbeidsomstandigheden in lagelonenlanden twijfelachtig zijn. En dat we niet afhankelijk zouden moeten zijn van handelspartners die het niet zo nauw nemen met mensenrechten en milieu. Maar tot voor kort bleven veel bedrijven daar gewoon produceren. De pragmatische gedachte dat dominee en koopman het beste gecombineerd kunnen worden om zo gewenste veranderingen tot stand te brengen overheerste. Inmiddels weten we beter.
De Europese Commissie heeft in februari 2022 aangekondigd dat het aan deze nieuwe werkelijkheid ook een juridische realiteit wil toevoegen, met een Europese Richtlijn voor corporate sustainability due diligence. Bedrijven krijgen daarbij de verplichting opgelegd om alle negatieve effecten van hun bedrijfsvoering voor mensenrechten, klimaatverandering en hun milieu-impact te identificeren, te beëindigen en zich daar vervolgens over te verantwoorden. Bij gebreke hiervan kunnen de betreffende bestuurders aansprakelijk worden gehouden. Voor de handhaving moeten de Europese landen hier zelf een autoriteit voor aanstellen; De Europese Commissie zal dit alles Europees coördineren.
De richtlijn gaat na nationale implementatie binnen twee jaar gelden voor de ruim 9.400 Europese bedrijven met meer dan 500 werknemers en een wereldwijde netto omzet van meer dan 150 miljoen euro (groep 1). Een tweede groep van zo’n 3.400 kleinere bedrijven met meer dan 250 werknemers en meer dan 40 miljoen euro omzet in high impact sectoren, zoals textiel, landbouw, mineralenwinning krijgt nog twee jaar extra respijt. Er zijn ook nog ruim 2.600 niet-Europese bedrijven die in deze groepen 1 of 2 zitten.
Op niet afzienbare termijn zal bij overnames dus ook standaard onderzocht moeten worden of de target gebonden is aan deze corporate sustainability due diligence verplichting, en zo ja, of daaraan voldaan is. Daarmee groeit de due diligence boom in ieder geval weer verder -duurzaam?- uit.
Paul A. Josephus Jitta, partner en advocaat bij BUREN, is gespecialiseerd in (inter)nationaal ondernemingsrecht. Paul is tevens honorair consul van Ecuador te Amsterdam en medeverantwoordelijk voor de Spanje & Latijns-Amerika desk van BUREN.
