Sterke opleving Europese defensie uitgaven

Door Bas Pille, Jeroen Verstappen en Laurens de Jager

Na jaren van bezuinigingen beleeft de Europese defensiesector een duidelijke opleving. Met de toezegging van de overheid om de defensie uitgaven de komende jaren geleidelijk op te voeren richting de NAVO richtlijn van 5 procent van het BBP, en een hernieuwd besef van Europese en nationale veiligheidsverantwoordelijkheid, staat de sector aan de vooravond van een significante groeifase. Deze beweging wordt versterkt door Europese beleidsinitiatieven die de influx van publieke middelen naar de defensiesector versnellen.

De ReArm Europe plan/Readiness 2030 en het Security Action for Europe (‘SAFE’) instrument omvatten onder meer een tot EU leningsfaciliteit van 150 miljard euro om gezamenlijke aanschaf en investeringen in militaire systemen te ondersteunen.

Daarnaast geeft activatie van de nationale ontsnappingsclausule in het kader van het Stabiliteits en Groeipact ruimte voor substantiële extra uitgaven voor een aantal lidstaten door tijdelijke versoepeling van de Europese begrotingsregels, met name voor defensie uitgaven. Als gevolg zijn de orderboeken van Europese defensie OEMs en toeleveranciers de afgelopen periode gegroeid tot recordniveaus, waarbij verwacht wordt dat het grootste deel van de orders nog geplaatst moet worden in de komende jaren.

Grote groeikansen voor gespecialiseerde Nederlandse toeleveranciers
Nederland heeft een sterke reputatie als leverancier van hoogwaardige technologische systemen en componenten voor de mondiale defensiemarkt. Veel Nederlandse defensieondernemingen specialiseren zich in kritische subsystemen, sensoren en gespecialiseerde software die door grote OEMs in wereldwijde programma’s worden geïntegreerd.

Daarnaast zijn er start- en scale-ups die voortkomen uit civiele innovaties. Denk hierbij aan bijvoorbeeld ontwikkelaars en producenten van geavanceerde drones, beeldverwerking en sensortechnologie, die met hun oplossingen nu snel opschalen in toepassingen voor defensie.

Groeiuitdagingen zorgen voor versnelling consolidatiegolf
Kleinere en middelgrote leveranciers staan voor wezenlijke strategische en operationele uitdagingen. Daarnaast creëert opschaling van productie een substantiële additionele kapitaalsbehoefte, terwijl verkooporders vaak geconcentreerd en cyclisch zijn.

Veel bedrijven zijn afhankelijk van enkele grote orders en hebben moeite om de voorfinanciering van productie zelfstandig te dragen. Directe voorfinanciering door de overheid of banken is vaak lastig vanwege sector- of concentratierisico’s, waardoor funding in toenemende mate via private partijen moet plaatsvinden. Dit leidt tot meer joint ventures, strategische partnerships en risicodragende investeringen door private equity-fondsen.

Tegelijkertijd start er een consolidatiegolf. Om te kunnen voldoen aan de vraag naar grotere programma’s vanuit Europese ministeries van defensie ontstaat er een behoefte om (productie)capaciteit, R&D en ontwikkelingskennis en certificeringen te delen. Dit heeft ertoe geleid dat er een golf van overnames in de defensiesector op gang komt die de komende periode alleen maar versnelt.

Voor kleinere technologiebedrijven kan samenwerking met grotere spelers snelle toegang bieden tot schaalvoordelen, certificeringstrajecten en internationale verkoopkanalen. Deze drie elementen zijn essentieel om te voldoen aan de eisen die overheden stellen aan OEM’s en om in aanmerking te komen voor overheidsopdrachten.

Extra aandacht voor goedkeuringstrajecten noodzakelijk
Compliance en regelgeving spelen een centrale rol in M&A trajecten binnen deze sector. Exportcontroles, Europese dual use regels en nationale veiligheidswetgeving bepalen in sterke mate welke producten waar kunnen worden geleverd. Leveringen aan niet NAVO-landen zijn potentieel politiek en juridisch gevoelig en vereisen vaak nog uitgebreidere vergunningen, risicoanalyses en goedkeuringen.

Tegelijkertijd zijn FDI-screenings en nationale toetsingsmechanismen steeds uitgebreider: overnames van strategische assets door partijen uit niet geassocieerde landen kunnen extra voorwaarden, vertragingen of zelfs blokkering tot gevolg hebben. Deze aspecten beïnvloeden de dealstructuur en verkoop-opties en verdienen daarom extra aandacht tijdens een verkoop- of financieringsproces.

Private sector noodzakelijk om Europese veiligheid te waarborgen
Jarenlang is nationale veiligheid het domein van voornamelijk de publieke sector geweest en hebben verschillende nationale overheden sterk bezuinigd op hun defensiebudgetten. De inval van Rusland in Oekraïne en de nieuwe wind die waait vanuit de Verenigde Staten heeft Europa wakker geschud.

In parallel met de nu flink groeiende budgetten is er ook een groeiend besef dat private partijen hierin verantwoordelijkheid moeten nemen. De voormalig hoogste NAVO-militair admiraal (b.d.) Rob Bauer is een sterk pleitbezorger van het intensiveren van verdere nationale en internationale samenwerking tussen de publieke en private sector. Recent is hij een samenwerking aangegaan met Deloitte om de weerbaarheid en veiligheid van Nederland te vergroten.

De private sector begint nu snel te mobiliseren en ook private equity partijen zijn steeds actiever aan het worden in de Europese defensiesector. Veel fondsen hebben hun investeringsmandaten aangepast om investeringen in defensie (via bestaande en/of nieuwe fondsen) mogelijk te maken.

Inmiddels zijn er diverse gespecialiseerde defensiefondsen opgericht. Er is een duidelijke kans voor private equity partijen om te profiteren van de verwachte en noodzakelijke consolidatie in de sector: het gat tussen het Europese MKB en de grote OEMs is groot en biedt kansen voor PE gesteunde platformen bij pan-Europese buy and build strategieën. Europese consolidaties kunnen bovendien helpen bij het voldoen aan (toekomstige) local content requirements bij de aanschaf van defensiegoederen.

Conclusie
Europa moet een forse inhaalslag maken om haar veiligheid op de lange termijn te kunnen waarborgen, en de industrie zet daar inmiddels volop op in. Europese defensiebedrijven hebben een grote behoefte aan groeikapitaal en strategische ondersteuning, wat aantrekkelijke kansen biedt voor investeerders.

Deloitte adviseert al jarenlang gerenommeerde bedrijven en overheden in de Nederlandse en Europese defensiesector op gebieden zoals cybersecurity, risicomanagement en M&A transacties en ziet frequent M&A vraagstukken rond potentiële verkopen, consolidatie en groeifinanciering.

Bas Pille is Manager Corporate Finance – M&A bij Deloitte

Jeroen Verstappen is Partner | Debt & Capital Advisory bij Deloitte

Laurens de Jager is Partner Corporate Finance bij Deloitte