State of Dutch Tech: Doet Europa er nog toe in de tech-toekomst van de wereld?
Tijdens het jaarlijkse Techleap-evenement ‘State of Dutch Tech’ op woensdag 12 februari bespraken ondernemers, VC-investeerders en overheidsfunctionarissen de grootste uitdagingen op het gebied van tech-ondernemerschap en financiering.
De conferentie opende met een video waarin Nederland werd gepresenteerd als een technologisch innovatief land. “We hebben een cultuur van engineering. We besluiten iets te bouwen en doen het dan ook”, klonk het optimistisch.
Toch blijkt uit het nieuwste ‘State of Dutch Tech’-rapport van Techleap dat er nog veel te winnen valt. Vooral de afname van nieuwe startups en het gebrek aan Nederlandse investeerders in grote financieringsrondes zijn zorgwekkende trends.
Financiering in de vroege fase blijft een obstakel
Het aantrekken van vroege fase-investeringen (tot vijftien miljoen euro) blijft een van de grootste uitdagingen voor startups. Slechts 104 startups wisten meer dan 100.000 euro op te halen, een daling van 23 procent ten opzichte van 2023, toen dit nog 172 startups lukte. Ook het aantal financieringsdeals daalde met twintig procent.
Een mindsetprobleem
In de openingswoorden van Constantijn van Oranje (Special Envoy bij Techleap) en Beau-Anne Chilla (Partner bij FORWARD.one) werd de beperkte ambitie onder Nederlandse ondernemers als een rem op de groei van het tech-ecosysteem genoemd. De VS en China gaan ‘all-in’ op deep-tech omdat dit de economische toekomst van de wereld is. Die urgentie is in Nederland – of breder Europa – veel minder voelbaar.
Ook het recente rapport van Mario Draghi werd aangehaald als een wake-up call. Draghi waarschuwde dat Europa voor een cruciale keuze staat: nu drastische maatregelen nemen of een langzame economische neergang accepteren. Zonder significante hervormingen loopt Europa het risico te verworden tot een ‘irrelevant museum’, een toeristische bestemming zonder economische kracht vergeleken met de dynamische economieën van de VS en China.
Volgens premier Dick Schoof, die het eerste exemplaar van het ‘State of Dutch Tech’-rapport in ontvangst nam, wordt op EU-niveau de urgentie van het Draghi-rapport erkend. Nederland beschikt over topmensen, bedrijven en universiteiten, en kan volgens hem absoluut meespelen in de mondiale tech-wedloop.
Europa moet opschakelen
Binnen de Europese samenwerking zal Nederland extra inspanningen moeten leveren, aldus Schoof. De Franse president Emmanuel Macron kondigde een dag eerder aan om de komende jaren 109 miljard euro te investeren in Franse AI-projecten om zo een prominente rol te spelen in de AI-wedloop. “AI is cruciaal voor de toekomstige samenleving”, benadrukte Schoof. “Nederland moet een stap verder gaan.”
De AI-race: Is Nederland te laat?
Volgens het Techleap-rapport blijven AI-investeringen in Nederland echter sterk achter bij landen als Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Toch gaf de recente lancering van het Chinese open-source AI-model DeepSeek eind januari een sprakje hoop. “Met beperkte middelen hebben ze iets indrukwekkends neergezet”, aldus Van Oranje.
Bob Rietveld, Chief Data Officer van Techleap, wees op de achterstand: Nederland telt 911 AI-bedrijven tegenover 8.702 in de VS. De gemiddelde kapitaalronde voor AI-bedrijven in Nederland bedraagt 34 miljoen euro, bijna twee keer minder dan in Zwitserland en drie keer minder dan in de VS.
Zijn we te laat? Niet volgens Rietveld. Hij ziet nog steeds ‘trillion dollar questions’ die beantwoord moeten worden. Bovendien leiden beperkingen vaak tot grote innovaties.
De rol van de overheid
In het volgende deel van de openingssessie schoof onder andere Dirk Beljaarts, minister van Economische Zaken, aan. Hij erkende de grote geopolitieke uitdagingen, maar benadrukte dat het versterken van kritische industrieën een prioriteit is. Ook hij wees op de Europese mindset als beperkende factor. “In de VS zijn durfkapitalisten veel gedrevener om startups naar de scale-upfase te brengen. We hebben meer lef nodig in Europa. We lopen achter.”
Daarnaast is helder en consistent overheidsbeleid cruciaal, aldus Beljaarts. Tim Knotnerus, CEO van biotechbedrijf AgomAb Therapeutics, verhuisde zijn bedrijf naar België vanwege het lange termijn-beleid en de waardering voor de biotechsector door overheid, media en publiek. Zijn missie om de ziekte van Crohn te genezen levert niet alleen maatschappelijke waardering op, maar ook kapitaal: in oktober 2024 haalde AgomAb 89 miljoen dollar op.
Uit het recente M&A Trendonderzoek van M&A en Ansarada blijkt dat Nederlandse investeerders zich steeds meer zorgen maken over het verdeelde politieke klimaat, wat leidt tot strengere regelgeving en onzekerheid rond buitenlandse investeringen. Beljaarts erkende dit probleem en benadrukte dat consistentie in beleid essentieel is voor een gezond ondernemersklimaat. Als voorbeelden noemde hij de 30%-expatregeling en betere opties voor medewerkerparticipatie.
Conclusie
De oproep aan tech-ondernemers en investeerders was duidelijk: denk groot en wees bereid risico’s te nemen als Nederland – en bij voorkeur Europa – strategische posities wil innemen in de technologie van de toekomst. Er blijven financieringskloven die gedicht moeten worden, waarbij private equity een sleutelrol speelt. Oftewel: “Spend, baby, spend”, besloot Beau-Anne Chilla de opening van het evenement.
