Significante toename van internationale fusies en overnames Afrika

Onderstaande onderzoeksresultaten onderschrijven de verwachting dat Afrika gedurende het volgende decennium uit zal groeien tot een mondiale M&A markt:

·         De waarde van investeringen gedaan in Afrika is in de laatste tien jaar verdrievoudigd (stijging van 214% in 2012 ten opzichte van 2003) tot ruim $ 182 miljard en het aantal transacties is verdubbeld (stijging van 109%) tot een huidig totaal van 2.417.

·         De bedragen geïnvesteerd in Afrika door niet-Afrikaanse kopers is in 2012 met 71% toegenomen ten opzichte van 2011 ondanks een afname van wereldwijde investeringen met 7% in dezelfde periode.

·         Nederland valt met 47 transacties in de periode 1 januari 2003 – 31 december 2012 (met een gezamenlijke waarde van $ 4 miljard) net buiten de top 10 van buitenlandse investeerders, maar binnen de top 5 van Europese investeerders (achter het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en Zwitserland).

·         Het Verenigd Koninkrijk staat bovenaan de lijst van buitenlandse investeerders. Dit land investeerde het meest sinds 2003 en verdubbelde haar investeringen in Afrika (stijging van 133%) in 2012 ten opzichte van 2011.

·         Vorig jaar waren buitenlandse investeerders verantwoordelijk voor de helft van de waarde van de totale investeringen in Afrikaanse M&A. Zij sloten 255 transacties met een waarde van $ 20 miljard ten opzichte van een totaal van 758 transacties met een waarde van $39,5 miljard. In 2003 was dit respectievelijk nog 122 transacties en $ 6,4 miljard.

·         De detailhandel begint zich te ontpoppen als belangrijke sector voor buitenlandse investeerders. De M&A investeringen voor de detailhandel industrie verdubbelden tot $ 3,8 miljard en 71 transacties in 2012 (ten opzichte van $1,9 miljard en 33 transacties in 2003).

Landen met de meeste overnames 

In de afgelopen tien jaar hebben het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en China het meest geïnvesteerd in Afrika. Het Verenigd Koninkrijk staat bovenaan met 437 transacties met een totale waarde van $ 30,5 miljard, gevolgd door Frankrijk (141 transacties met een totale waarde van $ 30,5 miljard, waaronder de acquisitie van Egyptes OCI Cement door Lafarge ter waarde van $ 15 miljard) en China (49 transacties met een totale waarde van $ 20,8 miljard).

 

Shawn der Kinderen, partner van Freshfields Amsterdam en hoofd van Freshfields Afrika praktijk, geeft aan dat buitenlandse bedrijven (waaronder Nederlandse) steeds meer interesse tonen in het Afrikaanse continent als locatie voor investeringen, “De aanhoudende groei op de Afrikaanse M&A markt is een van de vele indicatoren dat Afrika steeds meer een wereldwijde bestemming begint te worden voor investeerders en een bron van groei geworden is. Buitenlandse investeerders dragen voor een aanzienlijk deel bij aan het aantal transacties in Afrika. Ondanks dat Nederland niet zo actief is als bijvoorbeeld Frankrijk of Italië, overwegen steeds meer Nederlandse bedrijven te investeren in Afrika.

 

Het managen van de risico’s 

Er zijn diverse redenen aan te dragen voor de groei in M&A activiteiten in Afrika. Buitenlandse investeerders, geconfronteerd met tegenvallende groeicijfers in hun eigen land, worden aangetrokken door de steeds groter wordende middenklasse. Het investeringsklimaat zelf is ook aantrekkelijker geworden doordat Afrikaanse regeringen buitensporige wetgeving op de schop hebben genomen en bureaucratie hebben aangepakt. Daarnaast neemt het aantal democratisch verkozen regeringen ieder jaar toe wat eveneens bijdraagt aan de ontwikkeling van dit continent als geschikte locatie voor investeringen.

 

Ondanks het voorgaande, zijn er nog steeds risico’s verbonden aan het doen van investeringen in Afrika, volgens Der Kinderen, “Het opzetten van solide beschermingsprotocollen en -systemen tegen omkoping en corruptie is nog steeds cruciaal in veel jurisdicties en sectoren. Daarnaast blijft politieke instabiliteit een zorg voor menig Afrikaans land. Bescherming onder bestaande internationale verdragen kan daartegen uitkomst bieden. Dit betekent dat een investeerder zich van tevoren moet afvragen vanuit welke jurisdictie hij zijn investering in Afrika structureert.”

  

Het terug laten vloeien van investeringsgelden en -opbrengsten uit Afrika kan worden bemoeilijkt door valuta en wisselkoers controles waardoor bedrijven genoodzaakt zijn tot verdere “off shore” structurering. Zelfs nu sommige jurisdicties verder ontwikkeld zijn (zoals de nieuwe mededingingsautoriteit voor de Gemeenschappelijke Markt van Oost- en Zuid-Afrika (COMESA)), zorgt dit voor nieuwe uitdagingen.

 

Shawn voegt toe, “Ieder land heeft zijn mogelijkheden, maar ook zijn risico’s. Een goed geadviseerde investeerder kan deze risico’s aanpakken, maar om dat op een effectieve manier te doen is over het algemeen een langere doorlooptijd nodig dan in meer ontwikkelde markten.”

 

 

 

Buitenlandse investeerders richtte zich in het bijzonder op de metaal-, olie- en gasindustrieën en de mijnbouw. Er werden 752 transacties met een totale waarde van $ 33,9 miljard in de metaal en mijnbouw sector genoteerd en 299 transacties met een totale waarde van $ 29,6 miljard in olie- en gas sector. Bij elkaar is er in de afgelopen tien jaar met 1.190 transacties $ 87,6 miljard geïnvesteerd in grondstoffen.

 

De retail sector begint zich echter te ontwikkelen als belangrijke sector voor buitenlandse investeringen met $ 58 miljard aan investeringen voortvloeiende uit 569 transacties. De waarde van investeringen gericht op deze sector is de afgelopen tien jaar verdubbeld tot $ 3,8 miljard in 71 transacties gedurende 2012 (ten opzichte van $ 1,9 miljard en 33 transacties in 2003). De sector gezondheidszorg is ook aangetrokken, met 2012 als beste jaar voor wat betreft het totaal aan investeringen in de afgelopen 10 jaar. Buitenlandse investeerders besteedden vorig jaar $ 0,7 miljard in 12 transacties, terwijl ze deze sector in 2003 nog links laten liggen en in 2004 slechts   $ 11,6 miljoen investeerden in 4 transacties.

 

Der Kinderen zegt hierover, “De mogelijkheden die het continent biedt voor de mijnbouw sector zijn de grote aanjagers van groei geweest. Maar M&A in de detailhandel zou het stokje kunnen overnemen nu het BBP per huishouden blijft stijgen, de middenklasse in Afrika groeit en de vraag vanuit de consument toeneemt.”

 

Best presterende Afrikaanse landen 

Zuid-Afrika, Egypte en Nigeria waren gedurende de afgelopen tien jaar de meest aansprekende locaties voor buitenlandse investeerders in het algemeen. Nederlandse investeerders  deden de meeste transacties in Zuid-Afrika. Zuid-Afrika trok $ 59,1 miljard aan in 836 transacties, gevolgd – zowel in waarde als aantal – door Egypte, waar $ 46,5 miljard werd geïnvesteerd met 266 transacties. Zoals te verwachten was, nam het aantal investeringen in Egypte aanzienlijk af tijdens de ongeregeldheden in 2011, toen buitenlandse investeerders 34 transacties sloten met een waarde van slechts $ 0,29 miljard. In Nigeria werd $ 22,1 miljard geïnvesteerd in 90 transacties. 

 

Ook de Afrikaanse economieën zelf leveren hun bijdrage aan de toegenomen M&A activiteit op het continent, waarbij Zuid-Afrika de meest actieve Afrikaanse investeerder is buiten haar eigen markt (met investeringen van $ 6,2 miljard en 153 transacties).