5 mega-trends in de Food-sector en de impact op M&A

Vijf punten
• Na een dip in fusies en overnames door crises en economische onzekerheden, wordt in 2025 een opleving verwacht dankzij groeiende investeringen van private equity.
• Nederlandse foodbedrijven blijven aantrekkelijk voor internationale kopers, waarbij schaalvergroting en focus op kernactiviteiten belangrijke trends zijn.
• Bedrijven spreiden risico’s door te investeren in diverse teeltlocaties, maar klimaatverandering blijft onvoorspelbare uitdagingen creëren.
• Europese regelgeving stimuleert duurzame productie, maar margedruk en consumentengedrag remmen de vraag naar biologische en duurzame producten.
• AI en andere technologieën verbeteren efficiëntie, transparantie en duurzaamheid, maar blijven vooralsnog een ondersteunende rol spelen binnen de sector.

De foodsector heeft de afgelopen jaren te maken gehad met een breed scala aan uitdagingen, variërend van pandemie-gerelateerde verstoringen en prijsschommelingen tot klimaatverandering en geopolitieke spanningen. Deze dynamiek heeft grote invloed gehad op overnames, fusies en andere trends binnen de sector. Vier experts delen hun inzichten over de huidige staat en toekomst van de foodsector.

De foodsector heeft de laatste jaren heel wat uitdagingen voorgeschoteld gekregen. Van de specifieke status tijdens de coronacrisis, de uitdaging van prijsschommelingen, oogsten die onder druk staan door klimaatveranderingen, tot de oorlog in Oekraïne, die allemaal impact hebben gehad op de sector. En dan is er nog de mogelijke vraag naar biologische producten of vleesvervangers.

We hebben vier experts die affiniteit hebben met wat er speelt in de foodsector gevraagd naar wat er gebeurt met overnames en fusies, en welke trends er op het wereldtoneel zijn.

1. Aan de vooravond van grote overnames en investeringen.
De afgelopen jaren speelde er veel in de foodsector. Giovanni Chin, managing director en global co-head consumer sector bij Rabobank, stelt dat de markt de afgelopen jaren verschillende kanten opging. “In 2020 begonnen we met corona, wat een enorme shock opleverde. Dat had zeker invloed op de M&A activiteit, die was toen zeer beperkt. De focus bij bedrijven was toen met name intern gericht. In 2021 herstelden we, en had je een recordjaar wat betreft M&A activiteit. In 2022 namen de volumes af, mede door de inval in Oekraïne en de gestegen grondstof- en energieprijzen, alsook de scherp stijgende rentetarieven. Dat leverde vertragingen op in M&A activiteit, en dat liep door in 2023. De verwachting is dat we aan de vooravond staan van een toename in M&A activiteit. Dit jaar zagen we al een lichte toename, maar voor 2025 verwachten we een grotere stijging.”

Luc Oostenbach, Associate Director Strategy bij KPMG, ziet dat er ook veel op de achtergrond speelt. “Er zit veel in de pijpleiding en het is wachten totdat het balletje gaat rollen. Private equity-bedrijven zitten ver over de normale looptijd heen met hun portfoliobedrijven en hebben veel geld in kas om te investeren. Dat gaat echt een aanjager worden van de business.”

De echte waarde van een bedrijf is door alle schommelingen de afgelopen jaren wat lastig in te schatten. Er is geen stabiele set van financials. Maar volgens Yvette Erdkamp, Director Corporate Finance bij ING, hebben de afgelopen jaren ook een voordeel opgeleverd. “Bedrijven hebben met alle uitdagingen eigenlijk een stress-test doorstaan. Het is daarbij ook belangrijk om te zien hoe een bedrijf met alle uitdagingen om is gegaan. Hebben ze standaard contracten aangepast en efficiëntie verbeteringen doorgevoerd, of juist margins in tact gehouden door prijsverhogingen? We kijken dan ook naar de financiële prestaties op de lange termijn. Of 2025 in M&A-activiteit hetzelfde wordt als het recordjaar 2021, weten we nog niet, maar er zit wel veel in de pijplijn.”

2. Nederland speelt mee in de marges
Hoe zit het dan met de Nederlandse bedrijven? Staan die op het punt verkocht te worden, of juist bedrijven over te nemen? Volgens Chin zijn Nederlandse food bedrijven de laatste jaren vooral een target geweest van grote(re) internationale strategen. “Er zijn niet veel echt grote Nederlandse food bedrijven meer. Nederlandse bedrijven worden vaak gekocht om op die manier iets toe te voegen aan het bedrijf dat koopt.”

Cyrille Filott, Global Strategist Consumer Foods, Packaging & Logistics bij Rabobank, sluit zich daarbij aan. “Het thema voor volgend jaar is schaalvergroting. De volumegroei is niet zo heel hoog. Waarde creëren op de ouderwets manier met het lanceren van nieuwe producten is moelijker dan pre-Covid.”

Aan de andere kant blijft food relevant volgens Oostenbach. “Er is altijd vraag naar. Kijk maar eens naar zuivel. De omzet van alle zuivelbedrijven bij elkaar is enorm en mensen passen hun gedrag niet snel aan. Dat is ook duidelijk bij investeerders.”

En er is meer behoefte aan focus, ziet Erdkamp ook. “Ik zie dat er meer focus wordt aangebracht in de strategie maar ook op de kerndoelen van een bedrijf. We zien meer corporate carve-outs in de bredere food sector, zo hebben we recent de Savoury divisie van What’s Cooking en vorig jaar SVZ voor Royal Cosun verkocht. Met het opgehaalde geld kan er dan meer gefocust en geïnvesteerd worden in wat belangrijk is voor de toekomstige groei van het bedrijf.” En dat is slechts één voorbeeld. Chin noemt Unilever als een ander voorbeeld. “De marges worden kleiner bij bepaalde divisies. En dan zijn er andere manieren om waarde te creëren. Zo wordt de divisie die ijsjes maakt, separaat.”

3. Klimaat levert uitdagingen op
Klimaat speelt een belangrijke rol in de foodsector. Het is een thema dat telkens meer aandacht krijgt. Om minder risico te lopen, worden bedrijven uitgedaagd om hun productie te spreiden. Erdkamp zegt daarover: “Door de klimaatuitdagingen hebben bedrijven steeds meer aandacht voor het spreiden van hun inkooprisico’s over verschillende geografieën, zodat ze niet te afhankelijk zijn van de oogsten uit een bepaalde regio. Bijvoorbeeld, waar mogelijk worden tegenvallende oogsten uit Afrika opgevangen door oogsten in Zuid-Amerika.”

Dat zien ze bij de Rabobank ook. Filott noemt de toenemende onvoorspelbaarheid bij de oogsten van groente en fruit een uitdaging. Dat leidt nog niet tot fusies en overnames, maar wel tot de vraag waar je de producten vandaan haalt. “Het gaat nog heel langzaam met de veranderingen, ondanks dat er de afgelopen jaar wat dingen mis is gegaan.”

Chin vult aan: “Bij blauwe bessen en aardbeien wordt er veel geproduceerd in Peru. Daar hebben de oogsten onder druk gestaan vanwege klimaatveranderingen. Veel van de grote berry-producenten kijken nu naar andere gebieden waar je kunt diversifiëren. In landen als Marokko en China wordt er nu meer geteeld. Zo ben je minder afhankelijk van de oogst in één gebied.” Maar de urgentie is niet zo groot. Bij groenten noemt Oostenbach tomaten als voorbeeld. “Hier zag je een sterke groei in Marokko maar daar waren in 2023 veel problemen met droogte. In Spanje zag je eerder dit jaar juist een overproductie door het warmere weer, maar door het noodweer van de laatste weken wordt er juist weer een tekort verwacht.”

4. Duurzaamheid vooral vanuit regelgeving
Hoe Food wordt verwerkt en of dat duurzaam gebeurt, is een thema dat speelt in publicaties en bij consumenten. Maar onderaan de streep wordt de consumptie nauwelijks beïnvloed door duurzaamheid. Het is vooral een thema in Europa, dat volgens Filott vooral het gevolg is van (Europese) regelgeving: “Supermarkten, restaurants en andere bedrijven hebben targets om hun emissies naar nul te brengen tegen 2050. En dat geldt ook voor de producten die ze verkopen. Maar het levert wel allemaal kosten op, waarvan de impact op de bottom line in eerste instantie niet direct zichtbaar is. Dit levert bij bedrijven margedruk op, waarbij de impact op kleine bedrijven groter is omdat ze de investeringen moeten uitsmeren over een relatief lage omzet.”

In 2021 leek dat anders. Na de coronacrisis was er de opkomst van vleesvervangers en werden bedrijven in die sector hoog gewaardeerd. Rabobank werkte mee aan de verkoop van Vivera aan het Braziliaanse JBS. Chin zegt daarover: “In 2021 waren vleesvervangers erg in trek en zagen we heel veel interesse in het segment, ook van de grote vlees producenten. Dit leidde tot hoge waarderingen. Het afgelopen jaar staan veel producenten van vleesvervangers echter onder druk door weggevallen volumes. Vleesvervangers kregen meer aandacht in de pers, dan wat we in het koopgedrag van consumenten zagen. De consument is nog niet op grote schaal bereid een premie te betalen voor vleesvervangers.”

Bovendien zijn er andere dingen belangrijker voor consumenten. Volgens Filott is het allerbelangrijkste bij een product smaak. “En daarna volgt de prijs. Biologisch eten heeft het zwaar gehad bij de stijging van de prijzen. De consument moet keuzes maken. Een niet-biologische appel smaakt dan bijna hetzelfde als een biologische appel, maar is wel 30-40 procent duurder. Dan gaat vaak de keuze naar een ‘gewone’ appel.”

De vraag naar bedrijven die biologisch of duurzaam produceren fluctueert. Oostenbach geeft Oatly als voorbeeld. “Na de coronatijd werden bepaalde bedrijven zoals Oatly extra hard geraakt. De beurswaarde daalde met 95 procent. Het krabbelt nu weer op. Maar tegelijkertijd komen retailshops met hun eigen lijn, waardoor er meer concurrentie ontstaat. En dat levert een risico op voor investeerders. Bovendien zijn het dure producten voor consumenten.”

5. Technologie speelt kleinere rol
Waar voor sommige sectoren nieuwe technologieën voor impact zorgen, is die rol bij de foodsector minder groot. Oostenbach noemt food al hyperefficiënt: Als je naar AI kijkt, dan zal dat vooral in de backoffice en planning impact hebben, en bijvoorbeeld in de strijd tegen food waste. Je ziet nu al bij supermarkten digitale bordjes die beginnen met afprijzen wanneer de houdbaarheidsdatum afloopt.”

Erdkamp ziet technologie in de sector ook als een middel voor het bieden van transparantie aan klanten. Waar komt een product bijvoorbeeld vandaan? “Transparantie is een bepalende trend geworden voor foodretailbedrijven. Consumenten willen steeds vaker weten waar producten, zoals vlees en fruit , vandaan komen. Met het scannen van een QR-code zie je dan de reis die producten hebben afgelegd.”

Maar AI kan ook andere dingen brengen. Filott ziet een rol voor AI in het productieproces. “Bedrijven zetten AI in om de juiste smaak en textuur te creëren voor producten. Daardoor hoef je niet meer te werken met panelleden die een product kiezen. Daarnaast gebruiken bedrijven het voor betere planning, productiebeheer en het vermijden van afval. En AI helpt ook voor communicatie met consumenten door bijvoorbeeld chatbots.”

Tien toonaangevende Food deals in 2024

1. Bridor neemt Pandriks over
Bridor, een Frans bakkerijproductiebedrijf en dochteronderneming van LE DUFF Group, een Frans restaurantconglomeraat, heeft Pandriks overgenomen, een Nederlands bedrijf dat biologische en ambachtelijk geïnspireerde bakkerijproducten maakt.
Dealwaarde: € 250 – 500 miljoen

2. Boparan neemt 2 Sisters Storteboom over
Boporan, het privékantoor van Ranjit Singh, heeft overeenstemming bereikt over de overname van 2 Sisters Storteboom, de Nederlandse pluimveeactiviteiten van 2 Sisters Food Group, met vestigingen in Nederland en Polen. Bij Storteboom werken circa 2.700 medewerkers in zes pluimveeverwerkingscentra in Nederland en drie in Polen.
Dealwaarde: € 250 – 500 miljoen

3. Group of Butchers neemt Abbelen over
Group of Butchers, een Nederlandse vleesleverancier en -producent, heeft Abbelen overgenomen, een in Duitsland gevestigd voedingsbedrijf dat gemaksvleesproducten en plantaardige producten produceert.
Dealwaarde: € 100 – 250 miljoen

4. Goodlife neemt Audens Food over
GoodLife Foods, een Nederlandse producent van zowel merk- als private label diepgevroren hartige voedingsproducten, en portefeuillebedrijf van IK Partners, heeft Audens Group Solutions overgenomen, een Spaanse fabrikant in de diepvriesvoedselmarkt. De combinatie zal resulteren in een zeer complementaire productiegroep.
Dealwaarde: € 100 – 250 miljoen

5. Tönnies Group neemt de Duitse rundveeactiviteiten van Vion over
Tönnies Group, een Duitse vleesverwerker, heeft Vion’s German Bovine Activity, het in Nederland gevestigde voedingsbedrijf, overgenomen. Tönnies is van plan drie rundvleeslocaties van Vion, een uitbeenfaciliteit en twee huidenverwerkingsfabrieken over te nemen. Met deze overname zal Tönnies Group blijven bloeien en uitbreiden, terwijl de gevestigde toeleveringsketens en klantrelaties behouden blijven.
Dealwaarde: € 100 – 250 miljoen

6. DP Eurasia overgenomen door Jubilant Foodworks Nederland
Jubilant Foodworks Nederland, de Nederlandse tak van Jubilant Foodworks, een Indiaas foodservicebedrijf, heeft een meerderheidsbelang verworven in DP Eurasia, de Nederlandse masterfranchisenemer van het merk Domino’s Pizza in Turkije, Rusland, Azerbeidzjan en Georgië.
Dealwaarde: € 187 miljoen

7. Edeka neemt bedrijfsonderdelen van De Groot Fresh Group over
Edeka Einkaufskontor GmbH (‘Edeka’), een Duitse supermarktretailer en groothandel, heeft de bedrijfsonderdelen van de Groot versgroep (‘De Groot’), De Groot internationaal en de Groot versrijping overgenomen. De Groot Fresh Group is een Nederlands opererende distributeur van groenten en fruit.
Dealwaarde: € 50 – 100 miljoen

8. Brouwerij Martens neemt United Dutch Breweries over
Brouwerij Martens, een Belgische brouwerij die verschillende soorten bier produceert, heeft United Dutch Breweries, een Nederlandse brouwerij gericht op de productie en distributie van diverse bieren waaronder Oranjeboom, overgenomen van Gimv en het management.
Dealwaarde: € 50 – 100 miljoen

9. Goodlife Foods neemt Pure Ingredients over
GoodLife Foods neemt Pure Ingredients over, een toonaangevende fabrikant op de markt voor halal diepvriesproducten. De combinatie zal resulteren in een zeer complementaire groep die innovatieve diepvriessnacks en maaltijdcomponenten produceert en verkoopt in heel Europa.
Dealwaarde: € 50 – 100 miljoen

10. Dawn Foods koopt Royal Steensma
Dawn Foods, een in de VS gevestigd bedrijf dat bakkerijoplossingen levert aan klanten over de hele wereld, heeft Royal Steensma overgenomen, een Nederlands bedrijf dat een breed assortiment bakkerij-ingrediënten heeft en gespecialiseerd is in chocoladecoatings, amandel- en banketkruiden, gebakmixen, fruitvullingen en gekonfijt fruit en decoraties.
Dealwaarde: Niet openbaar gemaakt

Bron: Dealmaker.nl

Lees ook: Trendonderzoek 2024/2025: De meest en minst veelbelovende sectoren