Rob Hendriks over muziekrechten: ‘Een steeds belangrijker wordende alternative investment voor beleggers’

Muziek is niet tastbaar, maar raakt wel aan de zintuigen, verbeelding, emoties en herinneringen van eenieder. Welk lied komt in uw hoofd op als u denkt aan uw eerste liefde? Rob Hendriks, advocaat-partner bij Simmons & Simmons en vroeger muzikant in de rockband Hardware, noemt een paar nummers op: Nothing Else Matters van Metallica en Bed of Roses van Bon Jovi. Hij is medeoprichter van het muziekfonds Pythagoras Music Fund. Zijn boodschap: beleg niet alleen op brood, maar ook in muziek.

Terug in de tijd

Afgelopen zomer ging u voor de show van Mötley Crüe naar Boston toe. Was dat een trip down memory lane?

‘’Ja, absoluut. Toen ik in de jaren ‘80 in de muziek zat en in 1987 mijn eerste plaat Heavy Nights uitbracht, waren die jaren de hoogtijdagen van de bekende hard rockbands, zoals Mötley Crüe, AC/DC, Def Leppard en Van Halen. Die muzikanten leidden het echte Rock ‘n’ Roll-leven. Op een gegeven moment is het fout gegaan met Vince Neil, maar ook met Nikki Sixx die bijna is overleden aan een overdosis heroïne. Kickstart my heart gaat daarover. The Dirt is een documentaire over de opkomst, de ondergang en de wederopstanding van de band.’’

Het klinkt bijna Bijbels: het lijden en vervolgens de wederopstanding.

‘’Ja. In 2019 kwam de aankondiging dat Mötley Crüe het nog één keer zou doen samen met Def Leppard, met de eenarmige drummer Rick Allen die zijn linkerarm verloor na een auto-ongeval. En natuurlijk Poison, ook zo’n band uit de jaren tachtig die te snel succes heeft gehad, waardoor het mis is gegaan.’’

‘’Ik dacht: ik moet hierbij zijn, omdat ik een meet & greet zou gaan hebben met de bandleden’’, vervolgt Hendriks enthousiast. ‘’Ik ben daar samen met Bas Berghuis van Woortman, partner binnen de IP-praktijk, naartoe gevlogen. Ik noem dat een once-in-a-lifetime-ervaring. Ik heb met Tommy Lee gepraat over hoe ik vroeger keek als hij triplets drumde. Muzikanten hebben onderling een bepaalde connectie: je hebt dezelfde humor en deelt dezelfde opvatting over het leven. Wat wel het nadeel is: het begint dan weer te kriebelen als ik naar Tommy Lee kijk. Bas zei tegen mij: ‘Jij had daar ook kunnen zitten’. Ik zie mezelf dan weer in 1987 staan in Paradiso. Time flies.’’

Als jurist heeft u al bepaalde mijlpalen behaald. Wat had u nog willen doen als muzikant?

‘’Wat ik nog als muzikant had willen doen maar niet heb gedaan: het conservatorium. Uiteindelijk heb ik gekozen voor de rechtenstudie.’’

Is dat uit veiligheid geweest?

‘’Veiligheid, maar ook ouders die dan zeggen: ‘Je zit al in de muziek en je speelt al in een band. Doe nou ook iets anders’. Toen heb ik gedacht: misschien hebben zij wel een punt. Ik vond de rechtenstudie gewoon interessant. Die twee werelden heb ik een tijd gecombineerd, tot de periode dat ik al drie jaar advocaat was en het gewoon niet meer ging.’’

Mo’ Money, Mo’ Problems

The Notorious B.I.G. rapte er al over: hoe meer geld er als artiest verdiend wordt, hoe meer problemen er ontstaan. Wellicht is dat voor een deel een verwijzing naar de muziekindustrie. Investeren in muziekrechten biedt stabiliteit en veiligheid, zeggen de voorstanders. Ook de grotere private equity fondsen als KKR en Blackstone hebben de afgelopen jaren hun interesse getoond in muziekrechten. Rob Hendriks verduidelijkt: ‘’Het lijkt een beetje op vastgoed: het geeft een jaarlijkse cashflow, namelijk royalty's. Die royalty's vloeien voort uit de streaming van muziek via diensten als Spotify, Deezer en Apple Music, maar bijvoorbeeld ook uit het gebruik van muziek via radio en televisie, social media zoals TikTok, YouTube, Meta/Instagram en in commerciële openbare gelegenheden zoals horeca en commercials. Een muziekrecht heeft een bepaalde waarde. Als jij in staat bent om een catalogus te bouwen die evenwichtig is en verspreid is over verschillende genres, dan kun jij een waarde creëren waardoor je over vijf tot acht jaar een exit kunt maken. Maar los daarvan hebben investeerders de jaarlijkse cashflow.’’

Een nadeel kan zijn dat een nummer in de catalogus in een bepaald jaar minder wordt gestreamd. ‘’Als je aan de andere kant een nummer hebt dat meer wordt gestreamd, dan kun je het compenseren. Daarom moet je een catalogus inkopen die breed is en een sustainable cashflow heeft. Je moet eigenlijk de evergreens kopen en niet investeren in eendagsvliegen. Je ziet in de markt wat er wordt verkocht: Pink Floyd, Bruce Springsteen en Justin Timberlake bijvoorbeeld. Die evergreens hebben wij in Nederland ook. De catalogi van bands als bijvoorbeeld Golden Earring, Shocking Blue, Focus en artiesten/componisten als Andre Hazes, Herman Brood en Peter Koelewijn bevatten ook evergreens. Je moet investeren in rechten die door de jaren heen hun diensten hebben bewezen.’’

Zakelijk luisteren

Rob Hendriks is een van de vijf partners van het in februari 2021 opgerichte muziekfonds Pythagoras Music Fund, dat mede is opgericht door John Ewbank, Hein van der Ree, Michiel Boere en John Brands. ‘’John Ewbank kende ik nog van vroeger. Hij was toetsenist bij de band van Robby Valentine, die in 1991 een nummer 1-hit had gescoord met Over and Over Again. Begin 2021 las ik dat Ewbank een muziekfonds wilde beginnen. Daar wil ik ook in investeren, dacht ik. We zijn met zijn vijven en beslissen met zijn allen waar we wel of niet in investeren. We zitten bij elkaar, krijgen proposities aangeboden en luisteren vervolgens dan naar de muziek. Denken we dat over vijf jaar mensen nog luisteren naar Alicia Keys, Shocking Blue of Herman Brood?’’, vertelt hij.

De nummers die een artiest of componist heeft gemaakt zijn als het ware zijn kinderen. Soms krijgen die nummers een heruitgave: de kleinkinderen van de artiest of componist. ‘’Het is niet alleen het investeren in muziekrechten, maar een artiest wil ook de zekerheid hebben dat hij het verkoopt aan een partij die zorgvuldig omgaat met zijn nalatenschap. Daarom vinden zij het belangrijk dat er een John Ewbank bij zit die zelf artiest en componist is. Het is daarnaast de bedoeling dat we van sommige nummers bijvoorbeeld een heruitgave doen, zoals Uit mijn bol van André Hazes dat opnieuw is uitgebracht door Kris Kross.’’

Hoe luistert u naar zo’n muziekpropositie?

‘’Je moet je muzieksmaak uitschakelen. Dan wordt het vrij zakelijk. Hoe zit die catalogus in elkaar? Is het alleen het auteursrecht? Of ook het publicatierecht? Of wellicht een combinatie ervan? Zijn er ook eventuele subcontractors? Tegenwoordig hebben meerdere mensen meegeschreven aan een nummer. Die rechten zijn afzonderlijk van elkaar verhandelbaar. Wij kijken alleen naar: welke rechten kunnen we kopen, welke positie geven die rechten ons en hoe sustainable is de cashflow over het verleden geweest en wat verwachten we in de toekomst?’’

Rendement telt

Pythagoras Music Fund heeft bij de eerste investering Nanada Music en Red Bullet Productions overgenomen van Willem van Kooten, met daarin de muziekrechten met betrekking tot (delen van) de catalogi van bijvoorbeeld Shocking Blue (Venus), Focus (Hocus Pocus) en Golden Earring (Radar Love). Van Kooten is een icoon in de Nederlandse muziekindustrie en een van de eerste Nederlandse investeerders in muziekrechten. Daarnaast heeft hij aan de wieg gestaan van Radio Veronica. Hendriks legt uit hoe het investeren in muziekrechten vanuit juridisch oogpunt werkt. ‘’Dan maakt het verschil of de investering een aandelen- of assetdeal is. Je kunt een entiteit kopen waarin de muziekrechten zitten. Dat kan bijvoorbeeld een bv zijn. Het grote voordeel daarvan is dat je de andere contractuele partijen niet hoeft te benaderen. Als je een assetdeal doet en je koopt een aantal master-, publicatie- en/of auteursrechten die in contracten vastzitten, loop je de kans dat je nieuwe afspraken moet maken met de eigenaren. Je ziet dat een partij als Buma/Stemra ook moet meewerken, want er komt een nieuwe belanghebbende die geregistreerd moet worden. Een assetdeal is daarom veel ingewikkelder.’’

De waardering bij een investering in een muziekrecht kan als volgt gaan. ‘’Bij een assetdeal moet alleen worden gekeken naar de inkomstenstroom. Om die inkomstenstroom te waarderen wordt een bepaalde berekeningsmethode gebruikt. De waarde van het master-, publicatie- en/of auteursrecht moet worden berekend. Daarnaast spelen de inkomsten uit de naburige rechten ook een rol. Dat zijn de zogeheten syncs: liedjes in commercials, TikTok, games, Netflix, etc. Hoe hoger de inkomstenstroom en hoe meer rechten je kunt kopen, hoe hoger de multiple. In feite is het niet meer dan de multiple die je betaalt maal de inkomstenstroom. Daar zie je wel weer: hoe bekender de artiest, hoe meer je betaalt. Bij Bruce Springsteen is er naar verluidt een multiple van 30 betaald.’’

De waardering bij een aandelendeal gaat voor een gedeelte zoals bij een assetdeal, maar dan met een mogelijke vermindering van de koopprijs. ‘’Alleen krijgen we dan afslagen op de koopprijs van eventuele claims zoals de vennootschapsbelasting of bepaalde kosten. Als het een vennootschap met een latente vennootschapsbelastingclaim betreft, kan het wel een verschil maken voor de verkoopprijs.’’

‘’Kleinere fondsen, zoals Pythagoras, die zich richten op minder grote artiesten betalen een multiple van tien tot vijftien’’, vertelt Hendriks. ‘’Het gaat er niet om of je een Pink Floyd of André Hazes hebt gekocht. Uiteindelijk kijk je naar het rendement voor je investeerders. Hoe hoger de multiple, hoe langer het duurt voordat je het terugverdient. Terwijl als je een deal doet in Nederland van vijf miljoen en je hebt het ingekocht voor een multiple van tien, dan maak je eerder rendement.’’

Pythagoras Music Fund heeft eerder de muziekrechten van artiesten en componisten als Lennart Nijgh en Peter Koelewijn gekocht. Ook zijn muziekrechten gekocht met betrekking tot composities die door Alicia Keys, Tupac, Katy Perry en Whitney Houston zijn opgenomen. Die investeringen hebben dus een Nederlands tintje. Naar welk Nederlandstalig lied zou de lezer na het lezen van dit interview moeten luisteren?

‘’Naar Iedereen Is Van De Wereld van The Scene. The Scene is een van de meest iconische Nederlandstalige rockbands van de jaren tachtig en negentig, met Thé Lau. The Scene maakte Nederlandstalige muziek met een boodschap. Dat nummer, al bijna dertig jaar oud, gaat over het feit dat iedereen gelijk is. Het onderwerp was toen al actueel, maar vandaag de dag actueler dan ooit. Er is in de wereld op diverse vlakken sprake van een steeds verdergaande polarisatie. Iedereen Is Van De Wereld gaat over: we wonen allemaal in hetzelfde land en we leven op dezelfde wereld. Laten wij ophouden met mensen uitsluiten.’’