Remco van Daal en Jochem Moerkerken, PwC: ‘CEO’s realiseren zich heel goed dat transformaties hoognodig zijn’
‘Klaar voor groei’, zo luidt de boodschap van Remco van Daal en Jochem Moerkerken van PwC, vooruitkijkend naar de komende negen maanden van 2025. Want de M&A-markt lijkt zich voorzichtig te herstellen. Wereldwijd, maar zeker ook in Nederland. Hoge inflatie, de kans van stijgende rentetarieven, economische en geopolitieke onzekerheden ten spijt.
“De aanloop richting de Covid-pandemie liet veel M&A-activiteit zien, een heel positieve aanloop naar die crisis”, zegt Van Daal. “Vervolgens was er die – relatief korte – stop. Waarna het weer veel harder ging. Groei! Voor de resterende maanden van 2025 zijn we positief gestemd. Daar komt bij dat Nederland super internationaal georiënteerd is. Wij worden geroemd om onze VOC-mentaliteit, veel deals die hier worden gedaan staan in de spotlights.”
Maar toch; net als kort na de Covid-19-crisis daalden de dealvolumes in Nederland vorig jaar met twintig procent. Nog altijd hoger dan het niveau voor de pandemie, maar onzekerheden speelden de markt parten. “Met name in de energie- en financiële sector zagen we incidentele transacties met hoge waarden”, aldus Remco van Daal. “Nu zien we dat belangrijke drijfveren – denk aan de geopolitieke dynamiek en de huidige kapitaalmarkt – prominenter worden en bepalend zijn voor de 2025-dealmarkt. Bedrijven richten zich steeds meer op groei en transformatie. Om concurrerend te blijven in een snel veranderend landschap.”
‘PE gaat M&A-activiteiten stimuleren en domineren’
En al is onzekerheid alles behalve positief voor het doen van acquisities en het aangaan van fusies, toch is er zicht op optimisme. Jochem Moerkerken – in het PwC dealteam gespecialiseerd in strategie, en value creation – stipt aan dat op de Nederlandse markt private equity naar verwachting de M&A-activiteiten gaat stimuleren en daarmee domineren.
“Met name in de mid market”, aldus Moerkerken. “Vanwege een overvloed aan kapitaal, een toenemende exit-druk en het zoeken naar hoge rendementen komt er meer aanbod. Denk bijvoorbeeld aan PE-portfoliobedrijven en niet-kernactiva van bedrijven. De economische omstandigheden verbeteren, waardoor er waarschijnlijk een gunstige omgeving wordt gecreëerd voor M&A-activiteiten. Met als gevolg dat bedrijven weer gaan richten op groei, en M&A is een manier om groei te versnellen.”
Zijn PwC-collega Remco van Daal: “Macro-economische volatiliteit en inflatie blijven belangrijke zorgen voor CEO’s, maar tegelijkertijd wordt daardoor prioriteit gegeven aan vernieuwing en technologische integratie. Met name op het gebied van AI en digitale transformatie. Die focus op innovatie en aanpassing zal de M&A-activiteit komende jaren stimuleren. Bedrijven willen hun mogelijkheden verbeteren, hun concurrentiekracht behouden.”
‘De verkoop van niet-kernactiva stroomlijnt bedrijven’
Daarbij is het zaak portfolio’s te optimaliseren om zo beter te kunnen inhaken op steeds evoluerende economische en consumententrends, zo zeggen Van Daal en Moerkerken. “In de praktijk betekent dit een voortdurende beoordeling en afstemming van activa om zo te kunnen voldoen aan de actuele marktvraag en in te kunnen spelen op kansen. De verkoop van niet-kernactiva stroomlijnt bedrijven, kosten worden zo verlaagd en er komen middelen vrij voor investeringen in de core business.”
Rondwarend spook voor bedrijven is het niet tot stand kunnen brengen van waardecreatie. Maar ondanks de aanhoudende geopolitieke onzekerheid menen Remco van Daal en Jochem Moerkerken dat er sprake is van gewenning aan – wat zij noemen – ‘het nieuwe normaal’. “We zien dat er een stabiliteit in denken is ontstaan. Ja, de inflatie is hoog, dat is een gegeven. Net als de rentestand. Maar vergeleken met vroeger valt dat laatste wel weer mee. CEO’s realiseren zich heel goed dat transformaties hoognodig zijn. Denk wederom aan AI, maar ook aan duurzaamheid. Dit alles, gekoppeld aan opvolgingsvraagstukken die bij familiebedrijven altijd een issue zijn en waar we nu inhaalacties zien, kan door het inspelen op potentiële M&A-kansen worden opgelost.”
‘Er bestaat heel duidelijk die toegenomen druk om te desinvesteren’
Waarbij, als eerder al aangestipt, private equity komende tijd een belangrijke rol kan gaan spelen op de Nederlandse M&A-markt. “PE is hier zeker een driver, er bestaat heel duidelijk die toegenomen druk om te desinvesteren”, zeggen Van Daal en Moerkerken. “Private equity beschikt over een ongelofelijke investeringscapaciteit. Afgelopen jaren zagen we relatief weinig transacties, veel portfoliobedrijven acteren al heel lang onder één en dezelfde PE-partij, we zien heel duidelijk dat perioden die PE-partijen hun portfoliobedrijven aanhouden is toegenomen.”
En, zo vervolgen beide PwC-partners: “Deels vanwege gebrek aan kopers, deels omdat er werd gewacht op betere marktomstandigheden. Na een piek in de eerste helft van 2023 stabiliseerde in 2024 het aandeel van private equity in deals op een gemiddelde van 44 procent. Weerspiegeling van die voorzichtige benadering, waarbij PE-bedrijven zich meer richten op het optimaliseren van de resultaten van bestaande investeringen dan op het aangaan van nieuwe investeringen.”
Van Daal en Moerkerken verwachten dat de Nederlandse M&A-markt dit jaar gaat profiteren van meer stabiele rentes en veel beschikbaar kapitaal. “Versterking van het investeerderssentiment en vergroting van kapitaalinzet”, aldus Remco van Daal. “PE-bedrijven blijven in met name sectoren als IT en de energietransitie een cruciale rol spelen. Door gebruik te maken van hun kapitaalreserves kunnen ze in die specifieke sectoren groeien. Focus op innovatie, duurzaamheid en strategische aanpassing zal leiden tot aanzienlijke M&A-activiteit. PE-bedrijven zijn daarbij goed gepositioneerd om te profiteren van deze trends.”
‘Supply chains zijn opnieuw opgebouwd, we zijn bezig met een Europese reset’
Reden voor M&A-somberheid, ingegeven door de ijzige wind die sinds het nieuwe leiderschap in de Verenigde Staten richting Europa waait? Jochem Moerkerken pareert die emoties: “De heftige disrupties zijn uit de markt, er is sprake van een nieuwe zekerheid in de onzekerheid, die inherent is aan de huidige marktsituatie. Vergeet niet dat we anno 2025 op hetzelfde dealniveau zitten als in de recordjaren voor de Covid-pandemie. Supply chains zijn sinds die crisis opnieuw opgebouwd, nu zijn we bezig met opbouw in Europa, met een reset.”
Bovendien, zo zeggen de PwC-partners: de ‘belofte’ van de president van de Verenigde Staten om ‘America Great’ te maken en economische voorspoed te creëren, kan leiden tot het shoppen van VS-bedrijven op die voor hen relatief goedkope Europese – en dus ook Nederlandse – markt.
“Keerzijde is natuurlijk de zorg om een handelsoorlog”, zegt Remco van Daal. “Als je exporteert naar de Verenigde Staten geeft dat met het oog op nieuw Amerikaans beleid veel onzekerheid. Ik kijk met veel interesse naar wat er daar nu allemaal gebeurt.”
Zijn collega Jochem Moerkerken: “Anderzijds is een groot deel van het M&A-volume Europees georiënteerd. Bovendien daalt de waarde van de dollar ten opzichte van de euro. Dat kan ook positief uitpakken.”
‘Faillissementen gaan nu weer een rol spelen, dat biedt M&A-kansen’
Kijkend naar de Nederlandse markt, concluderen zowel Van Daal als Moerkerken: “Afgelopen jaren zag je dat het aantal faillissementen lager was dan voor de Covid-crisis, vooral door de overheidssteun. Dat laatste is nu wel klaar, faillissementen gaan weer een rol spelen, die gaan terug naar een normaler niveau en dat biedt komende tijd M&A-kansen. Bovendien zien we door de digitale transformatie, de energietransitie en cyberrisico’s een herschikking van eigendomsverhoudingen.”
Want schaalvergroting is tekenend. Tal van familiebedrijven worden – mede door het gebrek aan opvolging – overgenomen door PE of door corporates. “Die consolidatie zagen we afgelopen jaren natuurlijk al bij tandartspraktijken, IT-ondernemingen en accountantskantoren. Tien jaar geleden had elk MKB-bedrijf een eigen server, nu moeten die allemaal samenwerken met grote cloud-partijen en worden de kleintjes dus overgenomen. En nog recenter zie je schaalvergroting in bijvoorbeeld de automotive sector. Denk aan de snelle groei van autobedrijven als Van Mossel. En wordt zo’n Nederlandse reus vervolgens niet weer interessant voor grote Europese spelers?”
Onder de streep kijken beide PwC dealexperts positief naar wat M&A-jaar 2025 nog gaat brengen. “Bedrijven kunnen aanzienlijke waarde creëren door overnames. Faillissementen in de detailhandel en financiële instabiliteit bieden kansen om waardevolle merken, intellectueel eigendom en activa tegen aantrekkelijke waarderingen te verwerven. Door deze noodlijdende activa strategisch om te draaien en te integreren, kunnen bedrijven aanzienlijke waarde tot stand brengen en hun marktpositie versterken.”
Belangrijk is ook dat bedrijven weten te navigeren door het complexe landschap van nieuwe wet- en regelgeving. Want daaraan voldoen, is cruciaal, zo stellen Van Daal en Moerkerken. “Want dit is weer van invloed op het succes van fusies en overnames. Bedrijven moeten deze uitdagingen pro-actief aanpakken om mogelijke valkuilen te omzeilen en soepele transacties te waarborgen.”
5 factoren die Nederlandse M&A-activiteit komende maanden mede vormgeven
1) Rentevoet: renteontwikkelingen zullen van invloed zijn op het sluiten van deals. Stijgende langetermijnrentes kunnen rendementen en financieringen belemmeren, terwijl lagere financieringskosten mogelijk gunstig zijn voor PE-bedrijven ten opzichte van strategische kopers.
2) Geopolitieke dynamiek: geopolitieke spanningen, vooral voortkomend uit conflicten in het Midden-Oosten en Oekraïne en de door president Trump ingevoerde importheffingen zorgen voor onzekerheden. Dynamiek die een cruciale invloed heeft op het M&A-landschap.
3) Energietransitie: bedrijven gaan actief op zoek naar investeringen in technologieën en projecten die de overgang naar een koolstofvrije economie ondersteunen. Kansen voor bedrijven om te innoveren, duurzame oplossingen te ontwikkelen en zich te positioneren als leiders in de groene economie.
4) Tech innovatie: de opkomst van AI en de digitale transformatie blijven een belangrijke drijfveer voor M&A-activiteit. Dit creëert kansen voor bedrijven om te investeren in geavanceerde technologieën, de operationele efficiëntie te verbeteren en innovatieve producten aan te bieden.
5) Verandering in regelgeving: vooral in de financiële dienstverlening en de energiesector gaan die een cruciale rol spelen bij het beïnvloeden van M&A-activiteit. Bedrijven moeten zorgen klaar te zijn voor veranderingen om zo te profiteren van nieuwe kansen en naleving te kunnen waarborgen.
