Professor Matti Suominen: ‘Welke investering je ook gaat doen, je hebt financiële skills nodig om die goed te kunnen wegen’
De afgelopen decennia is M&A bij veel bedrijven een centraal onderdeel geworden van de strategie. Doordat er grote hoeveelheden kapitaal mee zijn gemoeid, kan een enkele fout zeer grote gevolgen hebben. Voor de bestuurders die betrokken zijn bij het besluitvormingsproces zijn financiële vaardigheden daarom cruciaal, betoogt professor Matti Suominen. Hij is de docent van het programma Valuation aan het Amsterdam Institute of Finance.
“Vandaag de dag geldt in het bedrijfsleven het principe van winner-takes-all”, zegt Suominen. De opkomst van digitale managementtools stelt organisaties namelijk in staat om heel groot te worden maar tegelijkertijd toch efficiënt te blijven opereren. Overnames zijn een goede manier om schaalgrootte te bereiken. Dat betekent dat bedrijven die ervoor kiezen geen M&A te doen, het risico lopen schaalvoordelen te missen wat hun concurrentiepositie onder druk zet.
Bankiers en verkopers
Het maken van een goede afweging bij een deal is echter niet eenvoudig, waarschuwt Suominen. Vaak hebben partijen die erbij betrokken zijn namelijk belangen die niet samenvallen met de belangen van de onderneming. “Bankiers willen bijvoorbeeld dat je een deal doet omdat ze eraan verdienen. Dit kan ertoe leiden dat ze de potentiële kostenbesparingen hoger inschatten dan ze anders zouden doen. Bij elke deal is er daarnaast ook altijd een verkoper die het bedrijf van haver tot gort kent. Als die ziet dat het voor hem het juiste moment is om te verkopen, verkoopt die je zonder schroom een te duur bedrijf.”
Andere overwegingen
Ook binnen organisaties zelf kunnen andere motivaties dan puur financiële een rol spelen. Suominen vertelt over een bedrijf met een hoofd M&A dat er al zes jaar werkte. Ondanks die lange diensttijd had die geen enkele deal kunnen doen. “Hij wilde verder met zijn carrière, maar realiseerde zich dat in een sollicitatiegesprek waarschijnlijk zou worden gevraagd hoeveel M&A-deals hij had gedaan. Aangezien het antwoord nul was, concludeerde hij dat het nodig was om de hele organisatie ervan te overtuigen dat het tijd was om wel een deal te doen. De M&A-afdeling verzon vervolgens cijfers en presenteerde daarmee een aantrekkelijke M&A-kans aan het management. Dat moet dan wel in staat zijn om daarnaar te kijken en te zeggen: ‘Wacht even, ik voorzie dat deze investering niet goed gaat uitpakken.’”
“Als je een bedrijf koopt voor tien miljard euro en je betaalt tien procent te veel, verlies je al een miljard. Dat is enorm.”
– Professor Matti Suominen
Enorme gevolgen
De gevolgen van dit soort beslissingen kunnen groot zijn, gaat Suominen verder. “Koop je een bedrijf voor tien miljard euro en betaal je daarbij tien procent te veel, dan verlies je al een miljard. Dat is enorm. De grootste Europese bedrijven opereren al snel op een schaal waarbij beslissingen veel waarde kunnen vernietigen.”
3G-licenties: een rampzalige investering
Dezelfde dynamiek die zichtbaar is bij M&A-processen, speelt ook een rol als bedrijven moeten beslissen over andere grote investeringen. Suominen verwijst naar de miljarden euro’s die Europese telecombedrijven aan het begin van deze eeuw uitgaven aan 3G-licenties in Duitsland. De overheid verkocht deze licenties voor netwerken voor mobiele data via veilingen. “Sommige bedrijven die licenties kochten, verloren daarna het grootste deel van hun waarde. Eén onderneming zag de aandelenkoers met meer dan negentig procent dalen. Kortom, ze verloren bijna alles door één rampzalige investeringsbeslissing. Een van de betrokken bestuurders gaf later toe dat de netto contante waarde van die investering nooit was berekend. Ze hadden gewoon vertrouwd op andere, alternatieve waarderingstechnieken.”
Opgeblazen cijfers
Suominen geeft nog een voorbeeld. Bij een grote papierproducent mislukten investeringen in productiefaciliteiten vaak. “Dat kwam doordat de divisieleiders van de organisatie hun eigen activiteiten wilden uitbreiden. Ze bliezen daartoe hun cijfers op. Om dit het hoofd te bieden ontwikkelde het hoofdkantoor skills om beter te kunnen beoordelen of de prognoses die werden gegeven wel realistisch waren.”
Basale financiële vaardigheden
Betekent dit dat elke leidinggevende de financiële kennis van een CFO moet hebben? Zeker niet, verduidelijkt Suominen. Maar in het moderne bedrijfsleven zijn basale financiële vaardigheden wel heel belangrijk om controle te hebben en houden waar het geld in de organisatie naartoe stroomt.
“In deze markt kun je niet overleven zonder M&A. Het is wetenschappelijk aangetoond dat bedrijven er beter in worden naarmate ze meer deals doen. Maar of het nu gaat om een windmolenpark, een vliegtuig, een grootschalig IT-systeem, of welke investering dan ook, je hebt financiële skills nodig om die te kunnen wegen. Voor bestuurders is een academische leeromgeving een goed startpunt voor de ontwikkeling van deze vaardigheden”, besluit Suominen.
Amsterdam Institute of Finance is kennispartner van de M&A Community
Verbeter in drie dagen je kennis en vaardigheden op het gebied van waardering. Neem deel aan het Valuation-programma van professor Matti Suominen bij het Amsterdam Institute of Finance. Voor meer informatie en aanmelden, klik je hier.
