NVP Seminar 2021: Future-proof investeren

Participatiemaatschappijen zijn deel van de oplossing en spelen een belangrijke rol in het bouwen van de toekomst. Hoe gaat de wereld eruit zien en hoe geven we de toekomst vorm? Deze vraag stond centraal tijdens het NVP Seminar 'Future-proof'.

Future Proof investeren klinkt een beetje als een open deur in de context van Private Equity. We investeren immers allemaal voor de toekomst: een mooi rendement over de looptijd van de investering en een succesvoller bedrijf dat voor een mooie prijs weg kan bij de exit. Bij Venture Capital liggen de gouden bergen sowieso in de toekomst. Nee, met Future Proof bedoelt de NVP natuurlijk dat de investeringen die we nu doen niet alleen rendement opleveren, maar ook nog eens bijdragen aan een duurzame en leefbare aarde. Kortom, investeren in bedrijven die naast een goede return ook goede resultaten opleveren voor de leefbaarheid van onze planeet.  

In het openingswoord gaf Annemarie Jorritsma (voorzitter NVP) de zaal helder de opdracht mee voor de komende tijd: “we moeten de goede doelen en de goede middelen bij elkaar vegen.” Bestaande bedrijven, nieuwe bedrijven, overheden en investeerders: iedereen heeft een taak bij het realiseren van de belangrijke transities die ons de komende tijd te wachten staan. 

Kleine stappen of radicale kenteringen?
Het eerste programmapunt behandelde hoe bestaande bedrijven de transitie naar een Future Proof-toekomst kunnen doormaken, eventueel gesteund door overheden en investeerders. Grappig genoeg stonden hier de twee inleidende sprekers lijnrecht tegenover elkaar. Volgens demissionair staatssecretaris Dilan Yeşilgöz-Zegerius gaat het om kleine stapjes: burgers en consumenten meenemen en ze waar nodig financieel ondersteunen om te kiezen voor goederen en diensten die misschien onbekend zijn, maar uiteindelijk wel beter, groener en voordeliger.  
Architect Thomas Rau moest juist niets weten van dit soort trage, kleine veranderingen. Hij eist een radicale omkering van het denken: van hem moeten we voortaan niet meer denken in tijdelijke economische keuzes, maar in ecologische gevolgen voor de lange termijn. In de bouw betekent dat vooral materialen niet meer zien als consumptiegoederen, maar als spullen in bruikleen die netjes geregistreerd moeten worden en na de sloop van het gebouw weer hergebruikt moeten worden.  

Beide aanpakken zijn overigens niet zonder resultaat: het kabinet investeert al 7 miljard extra in groen, heeft een investeringsstop op fossiele energie afgekondigd en scherpt de klimaattargets aan, terwijl Rau voortbouwt aan zijn radicale gebouwen met geregistreerde materialen (zoals het onlangs opgeleverde hoofdkantoor van Triodos).  

In de paneldiscussie die volgde was er ruim aandacht voor de balans tussen radicale kenteringen en graduele transities bij bestaande bedrijven. Neem nu Upfield, dat van een slaperige margarinedivisie van Unilever onder de vleugels van KKR transformeerde naar de grootste speler in plant-based zuivelvervangers: de hippe veganistische merken naast Zeeuws Meisje. Een dergelijke transitie vond plaats bij de Rabobank, waar de investeringstak de draai maakte van een ongespecificeerd fonds naar een groene investeerder in voeding.  

Taco Carlier van Vanmoof bracht het perspectief mee dat het wel eens wennen kon zijn om van een kleine challenger door te groeien naar een wereldmerk, omdat de duurzaamheidsvraagstukken op schaal uiteraard veel belangrijker worden. Een belangrijke nuance die werd aangestipt door Ellen de Kreij van Apax is dat er bij duurzaamheid vaak wordt stilgestaan bij de duurzaamheid van het product of de dienst, maar dat er ook veel te verbeteren valt op het verduurzamen van de operations van de portfoliobedrijven. Apax heeft bij de laatste twee opgehaalde fondsen afgesproken dat alle bedrijven net zero moeten worden.  

Ondernemende creativiteit 
Na de pauze lag de focus op de toekomst van ons eten. De spraakmakende inleider van dit blokje was filosoof Bas Haring die schetste hoe ons voedselsysteem de afgelopen eeuwen is geëvolueerd naar grote monocultures, maar dat daarentegen steeds meer het verlangen op komt naar kleine, lokale en biologische teelt. Daarna deed hij wat filosofen het liefst doen, namelijk anderen op hun denkfouten wijzen. Op een geestige en creatieve manier wees hij erop dat ons romantische beeld van lokaal geproduceerd voedsel, met liefde klaargemaakt in eigen keuken, eigenlijk heel inefficiënt en onhandig is – en dus niet zo goed voor de planeet. De gulden middenweg ligt, volgens hem, dus als vanouds weer in het midden. 

Daarna was het de beurt aan het panel met daarin twee parels van de Nederlandse bodem die op hun eigen manier de problemen in de proteïneketen aanpakken. Mosa Meat en Protix produceren respectievelijk kweekvlees en alternatieven voor soja in veevoeder en tellen als Nederlandse groeibriljanten in een hoog competitief landschap. Investeerder Eske Scavenius van Rubio Ventures vulde hun perspectief aan met de uitdagingen waar investeerders voor staan: lastige cases qua winstgevendheid en grote competitie tussen de alternatieven voor vlees onderling. Gediplomeerd chef en investeerder Sheila Struyck had het laatste woord met een gloedvol betoog dat we vooral niet op elkaar moeten gaan zitten wachten, maar dat we direct allemaal onze verantwoordelijkheid moeten nemen.  

Kortom, iedereen is het er wel over eens dat er iets moet gebeuren, maar er zijn tientallen manieren om tot de oplossing te komen. Gradueel of radicaal, van bovenaf of van onderop, vanuit de hoogste verdiepingen van de kantoortorens, van de grote corporates tot aan de eenzame uitvinders die in hun garages knutselen aan de groene innovaties van de toekomst… Onder de vaardige debatleiding van Diana Matroos – die als BNR-presentatrice geregeld de onderhavige ondernemers voor haar microfoon heeft en die zeer goed in het onderwerp is ingevoerd – kwam het tot een mooie en constructieve uitwisseling van perspectieven en ideeën. Duidelijk is dat het in Nederland barst van de ondernemende creativiteit en dat er fondsen in allerlei soorten en maten zijn om die transitie bij te staan. Dat stemt toch hoopvol voor de toekomst!