Neem zorgen en vragen van stakeholders vroeg mee in IPO-proces

Door Arien Stuijt 

Het proces voor een beursgang is een militaire exercitie. De regels zijn in marmer gegoten en bedrijven moeten aan een brede waaier van verplichtingen voldoen. Alleen voldoen aan de regels en de juiste vinkjes zetten is echter niet genoeg meer. Een andere brede waaier, namelijk van stakeholders, verwacht óók nogal wat van beursgenoteerde bedrijven en hun bestuurders. De keuzes die je vroeg in het proces maakt bepalen uiteindelijk het succes van de beursgang, maar ook dat van het beursgenoteerde bestaan van de onderneming én hun bestuurders. 

In de afgelopen jaren zijn de diverse stakeholders niet alleen mondiger, maar ook vasthoudender geworden. Een beursnotering brengt nu eenmaal met zich mee dat een bedrijf nog nadrukkelijker in de belangstelling komt te staan. Aandeelhouders roeren zich meer op aandeelhoudersvergaderingen en steeds vaker zetten pressiegroepen met succes maatschappelijke issues op de kalender van de Aandeelhoudersvergadering. Met succes, zie Follow This bij Shell, maar zeker ook bij het Amerikaanse ConocoPhillips in 2021 waar een klimaatresolutie werd aangenomen, maar ook renumeratievoorstellen en invloed op governance en sociale vraagstukken. 

Design van de IPO 
Het is dan ook goed om in een vroeg stadium de risico’s en de standpunten van stakeholders in kaart te brengen. Deze analyse geeft inzicht in de manier waarop het design van de IPO en de onderneming kan worden ingericht. Denk aan de samenstelling van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, een geloofwaardige duurzaamheidsstrategie, bestuurdersbeloningen, de omgang met ZZP’ers versus vaste werknemers en omgang met toeleveranciers. 

Wachten tot aan de beursgang om op dit soort punten actie te ondernemen is dan ook een nederlagenstrategie. Acceptatie van de strategie, uitgangspunten en het design van een onderneming is namelijk belangrijk. Ook voor de reputatie van de onderneming en de bestuurders persoonlijk. Bij kritiek komen vaak bestuursleden persoonlijk onder vuur te liggen. 

Denk bijvoorbeeld aan de samenstelling van de Raad van Commissarissen. Regelmatig wordt pas laat in het IPO-proces de zoektocht naar kandidaten gestart. Hierdoor is de spoeling dun en komen al snel de ‘usual suspects’ uit de kaartenbakken. Diversiteit is dan al snel het kind van de rekening en dat kan tot problemen leiden. Bijvoorbeeld als een duurzame belegger een diverse board eist, of als de situatie om andere dan traditionele oplossingen vraagt. Dat kan een zomaar leiden tot een resolutie op de aandeelhoudersvergadering en kritiek op de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. 

Intenties 
Een belangrijke vraag is hierbij: wat vinden bestuurders zelf eigenlijk van hun eigen drijfveren en die van de onderneming. Wat zijn hun intenties? Is het voldoen aan regels en wetten voor hen genoeg, of zetten ze zelf standaarden voor hun gedrag en dat van de onderneming? Verstandig zou je zeggen, maar in de extreem drukke periode voor een beursgang niet altijd een gegeven. Dan dreigt de equity story een verhaal te worden dat onvoldoende is toegesneden op de behoeftes, wensen en verwachtingen van (potentiële) aandeelhouders en de brede groep van stakeholders. 

Grote beleggers als BlackRock, Vanguard en State Street laten zich al jaren in de publieke ruimte uit over governance onderwerpen. BlackRock’s 2022 Engagement Priorities maken duidelijk dat ESG bij bedrijven een belangrijk item is voor de grootste investeerder van de wereld. Deze onderwerpen meenemen in aanloop naar een IPO, vergroten de kansen op een geslaagde IPO én het leven daarna met een beursnotering. 

Focus bij de beursgang en daarna dan ook niet louter op financiële onderwerpen en cijfers. Denk na over hoe ‘stakeholderproof’ de strategie van de onderneming is en of de uitgangspunten op ESG-gebied voldoende aansluiten bij de verwachtingen, en ga hierover de rechtstreekse dialoog met stakeholders aan. Maak heldere keuzes en zorg dat je goed voorbereid en toegerust bent bij de beursgang.  

De beurskoers is natuurlijk belangrijk na de beursgang, maar het rapportcijfer dat je krijgt van je stakeholders bepaalt de mate van acceptatie van je beleid en uiteindelijk je ‘license to operate’. Dat maakt het leven van een bestuurder een stuk minder risicovol en versterkt duurzaam vertrouwen bij werknemers, klanten, toeleveranciers en andere stakeholders.