Navigeren in een onzekere M&A-markt: 4 juridische trends om in de gaten te houden

De M&A markt in 2025 wordt gekenmerkt door volatiliteit en onzekerheid. Geopolitieke spanningen, stijgende rente, hoge inflatie en toenemende regulatoire druk hebben geleid tot onvoorspelbare transactieprocessen. Deals worden nog steeds gesloten, maar de machtsbalans tussen kopers en verkopers verschuift. Steeds vaker zijn innovatieve structuren nodig om waarderingsverschillen te overbruggen, risico’s te beheersen en transactiezekerheid te waarborgen.

Het Corporate/M&A-team van Van Doorne ziet vier belangrijke juridische trends die van cruciaal belang zijn voor het succesvol navigeren in de huidige onzekere M&A markt:
1. Warranty & Indemnity (W&I) verzekering voor meer verfijnde risicoverdeling
2. Earn-out structuren om waarderingsverschillen te overbruggen
3. Partnerships als alternatief voor volledige overnames
4. Material Adverse Change (MAC) bepalingen om risico’s tussen signing en closing te alloceren.

Deze ontwikkelingen weerspiegelen een bredere verschuiving: juridische innovatie is niet langer een luxe, maar een noodzaak. In de huidige markt kan de juiste structuur het verschil maken tussen een deal die vastloopt en een die slaagt.

1. Warranty & Indemnity (W&I) verzekering: zekerheid in onzekere tijden
De W&I verzekering heeft zich in Nederland in een korte periode ontwikkeld van een nicheproduct tot een mainstream instrument. In de huidige onzekere markt wordt een W&I verzekering steeds vaker ingezet om verschillen in risicotoedeling tussen koper en verkoper te overbruggen. Voor kopers biedt het bescherming tegen onbekende schendingen van garanties en vrijwaringen in de koopovereenkomst. Voor verkopers beperkt het de aansprakelijkheid en versnelt het de onderhandelingen.

Belangrijke ontwikkelingen zijn:

• Toepasbaarheid: W&I is inmiddels gebruikelijk, niet alleen bij large-cap of private equity transacties, maar ook bij kleinere en mid-market deals. De premies dalen en verzekeraars vergroten hun risicobereidheid.

• Premies en dekking: Door toenemende concurrentie zijn premies en eigen risico’s historisch laag, terwijl uitsluitingen afnemen. Sommige polissen dekken zelfs schendingen die plaatsvinden tussen signing en closing.

• Schadeafwikkeling: De Nederlandse W&I markt heeft een betrouwbaar track record opgebouwd met efficiënte schadeprocedures en een hoger uitbetalingspercentage, met name op het gebied van belastingen en financiële rapportage.

Voor zowel kopers als verkopers vergroot W&I de transactiezekerheid door risico’s te beperken. Kopers krijgen meer comfort dat ze beschermd zijn tegen onverwachte problemen, terwijl verkopers een clean exit realiseren met beperkte restverplichtingen.

Waarderingen blijven in veel transacties een heikel punt. In stabiele markten naderen kopers en verkopers elkaar doorgaans snel qua prijs. In de huidige onzekere omstandigheden is het echter moeilijk om toekomstige prestaties te voorspellen, waardoor het de kloof tussen de verwachtingen van verkopers en de bereidheid van kopers om direct te betalen groter wordt.

Earn-outs zijn opnieuw in opkomst als krachtig instrument. Bij een earn-out wordt een deel van de koopprijs uitgesteld en afhankelijk gesteld van de prestaties van de target gedurende een bepaalde periode (meestal één tot drie jaar), vaak gemeten aan de hand van EBITDA.

De voordelen zijn duidelijk:

• Kopers beperken hun initiële investering en koppelen toekomstige betalingen aan behaalde prestaties.

• Verkopers krijgen de kans hun waarderingsverwachtingen te bewijzen en te profiteren van toekomstige groei.

Earn-outs zijn ook een bron van geschillen, met name over de gehanteerde boekhoudmethodes en de inspanningsverplichtingen tijdens de earn-out periode. Rechtspraak benadrukt het belang van nauwkeurige formulering om manipulatie en geschillen te voorkomen.

3. Partnerships: een flexibel alternatief voor volledige overnames
In een onzekere markt neemt ook de belangstelling voor partnerships toe als alternatief voor volledige overnames. Die variëren van minderheidsdeelnemingen en joint ventures tot flexibele contractuele samenwerkingen. Deze structuren stellen partijen in staat groeikansen te benutten, maar dan met minder kapitaal.

De belangrijkste voordelen zijn:

• Beperkt financieel risico: Gezamenlijke investeringen en lagere initiële kapitaalbehoefte.

• Operationele flexibiliteit: Partnerschappen kunnen eenvoudiger worden opgeschaald, afgeschaald of beëindigd dan volledige overnames.

• Toekomstige opties: Een samenwerking biedt kopers de mogelijkheid om “het water te testen” voordat ze een volledige overname aangaan, terwijl verkopers kunnen meeprofiteren van toekomstige waardeontwikkeling.

Partnerships kunnen worden gestructureerd via een juridische entiteit (zoals een BV) of via contractuele afspraken, zoals consortiumovereenkomsten. Elke vorm heeft zijn eigen afwegingen wat betreft governance, overdraagbaarheid en financieringsopties. In een omgeving waarin flexibiliteit essentieel is, bieden samenwerkingen een pragmatische manier om nieuwe markten te verkennen, partnerschappen te testen en risico’s te delen.

4. Material Adverse Change clausules: het verdelen van het onbekende
MAC bepalingen zijn bedoeld om risico’s tussen signing en closing te verdelen. Ze geven kopers de mogelijkheid om zich terug te trekken uit een transactie als zich onvoorziene gebeurtenissen voordoen die een materiele negatieve impact hebben op de target.

Recente ontwikkelingen laten een hernieuwde focus zien op MAC clausules:

• Onderhandelingsmacht voor kopers: Als gevolg van recente economische en geopolitieke onzekerheden leggen kopers steeds meer nadruk op het opnemen van MAC clausules, vooral bij middelgrote en grote transacties.

• Reikwijdte en carve-outs: MAC clausules gebruiken vaak brede, vage taal, maar er wordt zwaar over onderhandeld. Verkopers zorgen doorgaans voor uitzonderingen voor gebeurtenissen waar zij geen invloed op hebben zoals economische ontwikkelingen, wetswijzigingen, oorlog, terrorisme en pandemieën.

• Carve-out op carve-out: Kopers staan er vaak op dat carve-outs niet van toepassing zijn als de target onevenredig zwaar wordt getroffen in vergelijking met peers. Hierdoor gaat het MAC risico terug naar verkopers.

• Beperkte jurisprudentie: Er is zeer beperkte jurisprudentie over MAC geschillen, waardoor de uitkomsten onvoorspelbaar zijn. In het verleden is gebleken dat rechters kijken naar de EBITDA bij het bepalen of er sprake is van een MAC.

Voor kopers kunnen MAC clausules een vangnet vormen. Voor verkopers vormen ze een risico voor transactiezekerheid. Zorgvuldige formulering – met een balans tussen specificiteit en flexibiliteit – is essentieel om geschillen te voorkomen en de belangen van beide partijen te beschermen.

Conclusie: Juridische innovatie in de M&A markt
Ondanks de toegenomen onzekerheid is de M&A-markt allesbehalve stilgevallen. Transacties gaan door, maar vragen steeds vaker om creatieve structuren en zorgvuldige juridische planning. W&I-verzekeringen, earn-outs, partnerships en MAC-bepalingen weerspiegelen een bredere trend: de noodzaak om onzekerheid te managen door risico’s slimmer te verdelen, belangen op elkaar af te stemmen en transactiezekerheid te waarborgen.

De M&A markt ondergaat een fundamentele verandering. In de huidige onzekere omgeving is juridische innovatie geen luxe, maar een vereiste. Bij Van Doorne helpen wij cliënten succesvol te navigeren door dit veranderende landschap, met dealstructuren die risico’s beheersbaar maken en transacties toekomstbestendig vormgeven. De juiste juridische architectuur kan het verschil maken tussen een risicovolle transactie en een succesvolle deal.

Er liggen nog steeds volop kansen – voor wie ze weet te vinden.

Matthijs Driedonks is partner Corporate/ M&A bij Van Doorne

Van Doorne is partner van de M&A Community