M&A Trendforum: De impact van de (geo)politieke aardverschuiving op M&A

Op woensdag 17 januari kwam de M&A community bijeen in het hoofdkantoor van ING aan de Bijlmerdreef om het glas te heffen op wat hopelijk weer een succesvol dealjaar mag worden. De nieuwjaarsborrel werd bovendien gecombineerd met het M&A Trends Forum, waarbij er in de vorm van twee rondetafeldiscussies (een voor private equity-investeerders en een voor M&A-directors) en een plenaire sessie werd gefilosofeerd over de kansen en uitdagingen die het komende jaar de markt voor fusies en overnames zullen domineren.

Terugdraaien van de globalisering
Er zijn grosso modo twee manieren om zo’n strategisch denkproces aan te vliegen. In de eerste plaats kun je van binnen naar buiten kijken, door te bedenken wat het gewenste effect van strategische keuzes op M&A-gebied is op de staat van het Nederlandse deallandschap en de bredere ‘BV Nederland’.

Van de andere kant kun je ook van buiten naar binnen kijken: wat is het effect van de veranderingen in de buitenwereld op het strategische denkproces van de strategische decision makers in de M&A Community. Op dit M&A Trends Forum werd er expliciet van buiten naar binnen gekeken, door de vraag te stellen wat de grote politieke aardverschuivingen van dit moment betekenen voor de strategische koers van bedrijven en investeerders. De populistische golf en geopolitieke onrust draait namelijk flink wat jaren globalisering terug – en dat klinkt door in het strategische denken.

Het ondernemersklimaat onder het nieuwe kabinet
Om deze zaken te bespreken was er een panel van experts samengesteld om de impact van de monsterzege van de PVV, de geopolitieke onrust en de strijd tussen Joe Biden en Donald Trump te bespreken. De (geo)politieke onrust van de afgelopen tijd heeft nogal wat impact gehad op de energiemarkt, dus Petra van den Broek (CFO bij SPIE) en Arieke Boersen (M&A Director en Director Ventures bij Eneco). Robert de Boeck schoof ook aan: de partner bij Antea Participaties en ongezouten commentator en columnist . Martin Visser (chef van De Financiële Telegraaf) bracht met zijn journalistieke blik het ‘outside in’-perspectief in de discussie.

Als we de boeiende discussie zo mogen samenvatten komen er een aantal zaken naar voren. In de eerste plaats is het logisch dat het voor de M&A-markt beter is als er een regering zit die meer gericht is op het scheppen van een positief ondernemersklimaat dan een regering die vooral bezig is met herverdelen (en het opvoeren van de belastingen).

Dat spreekt voor zich. Verder is het ook erg belangrijk dat de regering consistent is en de lijnen op lange termijn uitzet: veel strategische plannen lopen immers over meerdere jaren en zaken als de energietransitie hebben nu eenmaal tijd nodig – een voorspelbaar klimaat voor meerdere jaren helpt bij het opstellen van strategische plannen.

Zorgen over Nederlandse concurrentiepositie
Ook was het panel het er over eens dat de Europese Unie acteert als een belangrijke ‘kiel’ in de politiek: omdat er op continentaal niveau de grote lijnen op het gebied van energie en klimaat worden uitgezet worden de grillige bewegingen in de lokale politiek gedempt; de handelingsvrijheid van een populistische of meer radicale regering is zo beperkt.

En dat is maar goed ook, meent het panel. Toch zijn er wel wat issues op lokaal niveau die van grote impact zijn op de strategische beslissingen van organisaties, met name op het gebied van onderwijs en migratie. Als het onderwijsniveau blijft dalen en het steeds onaantrekkelijker wordt om hooggeschoold personeel uit het buitenland te werven komt de Nederlandse concurrentiepositie in het veld van de kenniseconomieën in het gedrang.

Een andere bron van zorg is de toenemende regeldruk: Petra van den Broek van SPIE gaf het omineuze voorbeeld dat toen zij bij SPIE begon 70 procent van de mensen ‘buiten de deur’ werkte om bij opdrachtgevers te werken en 30 procent van het bedrijf bezig was met interne processen, maar dat dat nu omgekeerd is: 70 procent van de medewerkers is bezig met interne processen en 30 procent met de externe uitvoer.

Nou is het niet gemakkelijk om een zaal vol M&A’ers te verleiden tot politieke uitspraken, zoals moderator René de Monchy ondervond. Gek is dat natuurlijk niet: het is immers de taak van de dealmakers om juist verschillen te overbruggen en coalities te smeden, niet door zelf stellingen in te nemen maar door juist goed te kijken waar de overeenkomsten liggen. Daar ligt dan ook de kracht van de M&A community: zoals een deelnemer van een van de roundtables het mooi zei weten de investeerders, dealmakers, bestuurders en ondernemers van Nederland in lastige omstandigheden toch tot goede oplossingen te komen.

Beeld: Robert Tjalondo