‘Mediahuis biedt commerciële en financiële slagkracht om de mooie titels van NDC te versterken’

Zelf zijn de twee bedrijven er in principe uit: als de ondernemingsraden positief adviseren, kan Mediahuis NDC Media overnemen. Wel moet Mediahuis nog wachten op goedkeuring van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) voordat het NDC Media inderdaad kan overnemen.

De kans dat de ACM inderdaad toestemming geeft lijkt op het eerste gezicht misschien klein, aangezien het tot een nog verdere consolidatie zou leiden in een sector die toch al sterk is geconcentreerd. Als de overname doorgaat, geven straks nog maar twee grote concerns in Nederland kranten uit: Mediahuis (dat eerder ook de Telegraaf Media Groep en NRC Handelsblad kocht) en DPG (De Persgroep, de grootste krantenuitgever van Nederland, met titels als AD, de Volkskrant, Trouw, Het Parool en de vroegere dagbladen van Wegener).

Twee Belgische concerns, die de basis voor hun expansie in Nederland hebben gelegd in een tijd dat de Nederlandse dagblad uitgevers kwetsbaar waren door allerlei conflicten – bij het beursgenoteerde Telegraaf Media Groep sleepte zich lange tijd een overnamestrijd voort, terwijl het AD, NRC Handelsblad en de dagbladen van Wegener en DPG-voorloper PCM worstelden met de private-equitybedrijven waarvan ze eigendom waren. Wel zijn er dan nog een paar kleine onafhankelijke Nederlandse titels, zoals Het Financieele Dagblad, het Reformatorisch Dagblad, het Nederlands Dagblad en de Barneveldse Krant. Maar ‘de facto’ kent Nederland toch een een duopolie waar het gaat om dagbladen.

Toch zal dat de ACM waarschijnlijk niet afschrikken. Dat verwacht Paul de Hek, managing director corporate finance van ING, de bank die Mediahuis bij de overnamegesprekken met NDC bijstond. "De nieuwsvoorziening wordt niet bedreigd aangezien de mensen hun nieuws makkelijk via internet en andere kanalen kunnen betrekken. En op de advertentiemarkt dreigt al helemaal geen kartelvorming, aangezien andere partijen – met name Google en Facebook – zo veel advertenties naar zich hebben toe getrokken."

Redding onder voorwaarden

De markt voor dagbladen krimpt sinds jaar en dag. De ontlezing, de voortgaande digitalisering, de voortschrijdende beeldcultuur en daar bovenop ook nog eens de economische crisis na 2008 en de coronacrisis: er bleef de Nederlandse dagbladen de afgelopen jaren weinig bespaard. Bijna alle regiotitels zagen hun oplage halveren sinds 2000. 

Alleen uitgevers die volop weten mee te gaan in de digitalisering – denk aan het online brengen van titels en filmpjes aanbieden naast print – kunnen overleven. Voor NDC waren de kosten om die digitaliseringsslag met overtuiging te maken te hoog. Het concern leed in 2017 5,2 miljoen verlies en in 2018 4,8 miljoen. De schuld was opgelopen tot naar schatting ruim 22 miljoen.

Begin dit jaar zinspeelde directeur Pier Baarsma al op een overname in een interview met de regionale televisie- en radiozender RTV Noord: 'Wanneer we niet binnen twee jaar aantonen zelfstandig verder te kunnen, worden we verkocht.' De twee stichtingen die sinds 2013 NDC bezitten – FB Oranjewoud (87 procent) en Je Maintiendrai (13 procent) – trokken in het begin van de zomer een verkoopproces op gang, met Axeco Corporate Finance als M&A-adviseur. Beide stichtingen zijn sterk ideologisch gedreven; ze behartigen het belang van de Noordelijke provincies. Zo staat in de statuten van FB Oranjewoud dat de stichting moet zorgen voor verbetering van het sociaal, economische en cultureel klimaat in Noord-Nederland. Dit uitte zich in duidelijke eisen aan potentiële kopers om het regionale karakter van de kranten te behouden. Kortom: NDC wilde wel gered worden, maar alleen een redding onder voorwaarden.

Digitaal en lokaal

In feite waren er maar twee serieuze overnamekandidaten, DPG en Mediahuis. Waarom de keuze uiteindelijk op Mediahuis is gevallen? Misschien omdat DPG het te druk heeft met de integratie van de onlangs van Sanoma bladen en de site Nu.nl. Of omdat de ACM een overname door het grote DPG nooit goed zou keuren. Of omdat DPG de gewoonte heeft om overgenomen titels verder te integreren met de rest van het bedrijf dan Mediahuis doet, verder dan de aandeelhouders van NDC wilden. Allemaal speculaties, we weten het niet.

Hoe dan ook, duidelijk is wel dat de 'fit' tussen NDC en Mediahuis goed is. "Mediahuis streeft naar schaalvergroting. Daarom heeft het in het verleden TMG en NRC Handelsblad gekocht, en daarom wil het nu NDC kopen. Zodat de kosten die digitalisering met zich meebrengt kan worden verdeeld over meer titels."

Waarbij Mediahuis uiteraard kijkt naar het winstpotentieel van de kranten die het overweegt te kopen. "Het Mediahuis gelooft heilig in de kracht van lokale en regionale kranten. Je ziet ook dat de redacties van de overgenomen titels niet worden samengevoegd. Wel worden er artikelen uitgewisseld, maar de fijnmazige nieuwsvoorziening door lokale journalisten blijft gehandhaafd." Niet door de het lokale karakter in het digitale tijdperk tegen te gaan, maar juist door het op beter tot uitdrukking te laten komen. Mediahuis heeft 'de commerciële en financiële slagkracht om de mooie titels van NDC te versterken', aldus De Hek.

En niet alleen de de toekomst van Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden en andere titels van NDC lijkt nu verzekerd. Mediahuis had bovendien interesse in het NDC Grafisch bedrijf, dat de kranten van de NDC drukt. Saillant detail: voor de landelijke productie en verspreiding maken De Telegraaf en NRC (net als de landelijke DPG-kranten) gebruik van de NDC-drukkerij en de distributie. Een aardige bijvangst: “Het gaat Mediahuis vooral om de titels van NDC”, aldus De Hek.