McKinsey Private Markets Review 2024: de beurs bloeit, private markten verpieteren
Vorig jaar stroomde maar liefst 22 procent minder kapitaal naar de PE-sector en andere private investeerders dan in 2022. Dat is de grootste daling sinds 2009. Organisatieadviesbureau McKinsey & Company brengt deze ontwikkeling in de nieuwste editie van de Global Private Markets Review in kaart.
Lees ook: Diederik Nelissen (McKinsey): ‘We verwachten een stijging van minimaal twee keer de huidige omvang’
Een nieuw tijdperk voor private equity is aangebroken
‘Private markets turn down the volume’ was vorig jaar de titel van de Global Private Markets Review van het organisatieadviesbureau McKinsey & Company. Dit jaar is het ‘Private Markets: a slower era’. Op de omslag van het rapport staat een uitgemergeld boompje, dat krom is getrokken door de aanhoudende wind uit één richting. Het zal de macro-economische tegenwind zijn waar private equity-partijen en andere niet-beursgenoteerde kapitaalverschaffers mee te maken hebben, en anders wel de stijgende financieringskosten en de een onzekere groeivooruitzichten. “Decennialange rugwinden van lage en dalende rentetarieven en consistent stijgende multiples lijken tot het verleden te behoren”, constateert het rapport.
Of dat zo is, moet nog blijken. Maar de sector had in 2023 inderdaad met diverse uitdagingen te maken, en dat blijkt duidelijk uit het rapport. De hoge rente en andere problemen die in de tweede helft van 2022 roet in het eten gooiden, bleven in 2023 opspelen, waardoor het voor de sector over de hele wereld lastiger werd om kapitaal aan te trekken en om deals te sluiten terwijl bedrijfseconomische prestaties onder druk bleven staan.
In verhouding tot de hoge rente (lees: hoge financieringskosten) waren de ‘multiples’ laag; een rally zoals op de effectenbeurzen liet op de private markten op zich wachten. Met als gevolg dat veel partijen huiverig waren om een exit te maken. Wat er weer aan bijdroeg dat zij het lastig kregen om kapitaal aan te trekken.
Vooral dat laatste: volgens het rapport stroomde in 2023 maar liefst 22 procent minder kapitaal naar de sector dan in 2022 – iets meer dan één biljoen dollar. Dat is de grootste daling sinds 2009. Tegelijkertijd nam de waarde van de activa onder beheer (assets under management, AUM) toe, mede omdat er zo weinig exits waren: met twaalf procent tot 13,1 biljoen dollar (per 30 juni 2023). De reserves aan ‘dry powder’ – het bedrag aan kapitaal dat is toegezegd maar nog niet is ingezet en boven de markt hangt – namen toe tot 3,7 biljoen dollar.
Europa als uitzondering
Zoals elk jaar waren er uitzonderingen op de algemene trends.
Zo deed het ene werelddeel het beter dan het andere. Zo daalde in Azië de hoeveelheid kapitaal die de sector wist aan te trekken met 44 procent, volgens het rapport onder andere door ongelukkig overheidsingrijpen.
Europa deed het wonderwel goed met de 243 miljard dollar die de sector ophaalde, slechts drie procent minder dan in het voorgaande jaar. Zij het dat deze ‘schijnbare veerkracht van de regio’ enigszins ‘illusoir’ is volgens het rapport: “De fondsenwerving in de regio daalde het voorgaande jaar met 24 procent en ligt nu 27 procent onder het record van 2021.”
Minder geld naar private equity
Binnen de sector presteerden bepaalde segmenten ook beter dan andere. Het rapport gaat dieper in op de ontwikkelingen in private equity, vastgoed, private schuld en infrastructuur en onder hun kapitaalverschaffers. Elk van deze sub-sectoren worden in het rapport nader belicht. Zo gaat het tweede hoofdstuk over de ontwikkelingen in private equity.
Net als elders hadden PE-fondsen het lastig om kapitaal aan te trekken; fondsenwerving daalde voor het tweede jaar op rij, en wel met vijftien procent tot 649 miljard dollar. (Zie illustratie).
Buyout-fondsen onttrokken zich aan deze daling: ze waren zelfs succesvoller dan ooit tevoren, en wisten 424 miljard dollar op te halen. Groeikapitaal en venture capital zaten daarentegen in de hoek waar de klappen vielen. Groeikapitaal daalde met dertig procent tot 117 miljard dollar.
Helemaal dramatisch was het voor VC-fondsen: zij haalden in 2023 59 procent minder geld op dan in 2022 (98 miljard dollar, het laagste niveau sinds 2016). McKinsey put zich niet uit in verklaringen voor deze verschillen, maar vermoedelijk heeft het te maken met risicomijdend gedrag van financiers: buy-outs – ervaren managers die gedreven ondernemers worden – staan tenslotte bekend als weinig riskant.
Dit is vermoedelijk ook de belangrijkste verklaring voor een andere opmerkelijke ontwikkeling: dat financiers zich steeds vaker tot grote partijen wenden ten koste van kleinere fondsen. Fondsen van meer dan vijf miljard dollar wisten acht procent meer geld aan te trekken dan in het voorgaande jaar, fondsen van minder dan één miljard dollar juist 33 procent minder. De concentratie in de sector lijkt daarmee in volle gang, al aarzelt McKinsey om zich hierover al te stellig uit te spreken: “Of deze recente concentratie indicatief is voor de veelbesproken consolidatie of gewoon een cyclische kapitaalrotatie is, zoals in eerdere recessies, blijft ongewis.”
Afgenomen prestaties, minder deals
Hoewel de PE-sector minder geld wist op te halen, nam – althans op papier – ook hier de waarde van activa onder beheer toe, en wel met acht procent tot 8,2 biljoen dollar. Slechts een klein deel van deze groei werd gedreven door goede bedrijfsprestaties: PE-fondsen hadden een effectief rendement (IRR) van slechts 2,5 procent (tot 30 september 2023).
Buyouts en groeikapitaal genereerden positieve rendementen, terwijl VC geld verloor.
Net als elders op de private kapitaalmarkt kelderden het dealvolume en het aantal deals. “Na een hectisch 2021, waarin het volume piekte op een recordhoogte van 3,4 biljoen dollar en robuuste activiteiten in de eerste helft van 2022, werd dealmaking moeilijker in de tweede helft van 2022. Dat tragere tempo zette door in 2023, met een dealvolume van in totaal 2,1 biljoen dollar, 21 procent lager dan het voorgaande jaar en 38 procent onder de piek van 2021. Het aantal deals daalde nog sterker, met een daling van 24 procent tot minder dan 54.000.”
Het aantal exits weerspiegelde deze neergaande trend: een daling van 23 procent, tot het laagste niveau sinds 2013. In dollars gemeten was de daling tien procent, tot een waarde van ‘slechts’ 840 miljard, ruim onder het gemiddelde jaarlijkse volume van één biljoen in het afgelopen decennium. Kortom: voor menige private equity-firma was het adagium: ‘blijf zitten waar je zit en verroer je niet’.
Meer dry powder
Ondertussen stapelt het buskruit zich net als elders op. “De waarde van het dry powder in de PE-sector nam in de heerste helft van 2023 toe tot een recordhoogte van 2,2 biljoen, gedreven door een dramatische afname in het aantal deals, terwijl de fondsenwerving doorging, zij het in een lager tempo.”
Voorlopig lijkt het erop dat PE-sector sterker dan voorheen inzet op omzetgroei en margeverbetering uit bestaande bedrijfsactiviteiten. Maar vroeg of laat zal dat dry powder wel aan het werk worden gezet.
Voor kopers wordt de markt al aantrekkelijker: “Van 2010 tot 2022 stegen de multiples in PE sterker dan op de beurs. De mediaan van de aankoopprijsmultiple van buyouts steeg in deze periode van 7,7 keer naar 11,9 keer EBITDA. Met andere woorden, een belegger moest in 2022 ongeveer vijftig procent meer betalen dan in 2010 om dezelfde EBITDA te verwerven. De opwaartse mars van de multiples stokte echter in 2023, en daalde voor het eerst in een decennium. Per 30 september 2023 daalde de mediaan van de wereldwijde buyout-multiple bijvoorbeeld tot elf keer EBITDA.”
Wie biedt?
