Van mode naar M&A: Marcellina Rietvelt over het winnen van de M&A Award voor Best Young M&A Lawyer

Hoewel op de universiteit tijdens de rechtenstudie M&A niet een apart vak is, wordt al vrij vroeg met stages de interesse voor fusies en overnames aangewakkerd. De stages bieden een kijkje in de – wellicht een cliché maar niet minder waar – dynamische wereld van fusies en overnames. De grote deals, de snelle interacties tussen de verschillende partijen, de commerciële en juridische puzzelstukjes – het closing diner is de kers op de taart. Maar wat als je niet al tijdens je rechtenstudie een stage binnen M&A hebt gedaan? Is het dan per definitie uitgesloten? Dat hoeft niet altijd, zo blijkt uit het verhaal van Marcellina Rietvelt, advocaat binnen de praktijkgroep Corporate/M&A van CMS.

Geïnspireerd door Hollywood
De meeste advocaten zijn in twee groepen te verdelen: de ene groep weet al vrij vroeg dat hij of zij advocaat wil worden, terwijl de andere groep het nog niet zeker weet en om die reden rechten studeert. ‘’De reden dat ik in eerste instantie rechten ben gaan doen is omdat ik Legally Blonde had gezien. De film gaat over een vrouw die rechten gaat studeren aan Harvard om haar ex terug te winnen en uiteindelijk uitgroeit tot een briljante advocaat. Die film inspireerde mij. Daarnaast speelde mijn vader ook een rol in de beslissing om rechten te gaan studeren. Hij vond dat rechten wel goed bij mij zou passen’’, vertelt zij. Eerst volgde ze een bachelor Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Leiden en vervolgens een master Strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam.

Ondanks dat Rietvelt werd geïnspireerd door de film wist zij nog niet zeker of de advocatuur wel haar pad zou zijn. ‘’Ik hoorde bij de groep die niet wist wat ze wilde doen, dus ik deed rechten. Het is een brede opleiding natuurlijk. Je hoeft ook niet per se advocaat te worden. Je kan er alle kanten mee op. Strafrecht was een van de vakken waar ik heel goed in was. Het is natuurlijk ontzettend interessant en je krijgt tijdens je opleiding alleen maar spannende zaken te zien. Ik denk dat daarom veel mensen ook strafrecht studeren.’’

Echter, het enthousiasme voor het strafrecht werd in de praktijk vrij snel minder. Tijdens haar studie werkte Marcellina Rietvelt bij een klein advocatenkantoor met een strafrechtpraktijk. ‘’Ik merkte dat ik het in theorie eigenlijk veel leuker vond dan in de praktijk. Je denkt aan de grote zaken natuurlijk, maar het gros is veel simpeler: openbare geweldpleging of diefstalletjes. Wat ik me ook totaal niet had gerealiseerd is dat je ook de hele familie van de strafrechtcliënten erbij krijgt. Moeders, broers en zussen die elke dag bellen. Dat vond ik wel lastig. Ik had een baas die daar heel goed in was, maar ik vond het wel moeilijker om daarmee om te gaan. Wat je ook vaak zag is dat cliënten stukken moesten aanleveren, maar dat niet deden.’’

Ze herinnert zich ook situaties waarin de cliënt op het laatste moment aan de rechter toegaf het ten verdachte gelegde feit te hebben gedaan, terwijl haar baas net een overtuigend pleidooi had gehouden over zijn mogelijke onschuld. Dat inzicht leidde tot een duidelijke conclusie. ‘’Ik vond de theorie veel leuker dan de praktijk. Ik dacht: ik ga hier toch niet in door.’’

Van de toga’s naar de tijdschriften
Na deze ervaring koos Marcellina Rietvelt voor iets anders: de mode. ‘’Ik zat toen richting het eind van mijn master. Ik had vervolgens de vraag wat ik dan wel moest doen. Ik had altijd al wat met mode, dus ik besloot iets te doen wat ik oprecht leuk vind. Ik heb vervolgens vakken aan de modeacademie gevolgd, zoals over modejournalistiek en fotostyling. Ik schreef daarnaast mee aan tijdschriften en organiseerde events. Op de eerste dag vroeg ik: waar zijn de lesboeken? Ze keken me aan met een blik van: hier is een vel papier en een stift. Ik was natuurlijk gewend aan de juridische opleiding waarvoor je gewend bent om veel stof te lezen.’’

Hoewel het wennen was ten opzichte van de juridische wereld was de creatieve omgeving wel verfrissend. ‘’Je werd uitgedaagd om anders te denken. Dat heeft me geholpen om ‘out of the box’ te denken. Nu – in transacties – kan ik makkelijk schakelen en creatieve oplossingen bedenken. Desondanks miste ik wel de intellectuele uitdaging. Het draaide veel meer om het gezien worden, terwijl ik wel iemand ben die authenticiteit belangrijk vindt. Het was wat dat betreft wel een wat oppervlakkige wereld. Dat paste dus ook minder goed bij mij. Maar ik was vervolgens wel weer terug bij nul.’’

Na de modewereld begon Marcellina Rietvelt weer van voren af aan. ‘’Ik had het idee dat al mijn vrienden en vriendinnen precies wisten wat ze wilden, maar ik niet. Mensen zeiden: ‘Ze heeft zoveel potentie, maar bij sommige mensen komt het er gewoon niet uit’. Dat deed natuurlijk pijn. Op een gegeven moment ging ik borrelen met een vriend die werkte binnen een Corporate Litigation-praktijk in Rotterdam. Hij vond dat ondernemingsrecht wel iets voor mij zou zijn. Ik dacht toen: ik zie mezelf gewoon helemaal niet op zo’n kantoor zitten. Bovendien had ik ook weinig met het ondernemingsrecht. Toch besloot ik het een kans te geven. Ik vond een vacature voor een personal assistent op de M&A-afdeling van CMS. Ik had nog nooit van M&A gehoord. Ik moest het googelen. Maar ik dacht: ik schrijf gewoon een brief.”

Een cv vol bochten
Het sollicitatiegesprek vond plaats in de Mondriaantoren waar CMS toen nog in zat. Al snel viel het de partners op dat het cv van Marcellina Rietvelt niet echt overeenkwam met de verwachtingen. ‘’Tijdens het sollicitatiegesprek stelde een van de partners de confronterende vraag: ‘Wat kom je hier eigenlijk doen met zo’n gek cv? Eerst strafrecht, daarna mode en nu PA bij M&A’. Ik zei vervolgens: ‘Dat cv betekent alleen maar dat jij een PA krijgt die net zo slim is als jij’. Het werkte, want ik werd aangenomen. Maar al snel wilde ik meer weten over M&A en vroeg ik om meer te leren. Ik kreeg zo nu en dan de tips om bepaalde stukken of literatuur door te nemen. Boeken over due diligence, SPA’s – ik wilde het allemaal begrijpen. Ik dacht toen: dit is veel leuker dan ik had gedacht. Dit is helemaal mijn ding.’’

Na vijf maanden vroeg Rietvelt of ze advocaat-stagiair kon worden. Het antwoord was niet helemaal wat ze had verwacht: dat er in de Corporate/M&A-praktijkgroep namelijk alleen mensen worden aangenomen die ondernemingsrecht hebben gestudeerd, goede stages hebben gedaan en cum laude zijn afgestudeerd. ‘’Ik zei: ‘Ja, maar weet je wat het is? Ik denk dat ik hier gewoon heel goed in ga worden’. Vervolgens werd tegen me gezegd dat ik wel lef heb. Dat werd gewaardeerd door de partner. Echter, de meerderheid van de partners zag het niet zitten. Gelukkig kwam er een paralegal-functie vrij. Met deze functie zat ik dichterbij het vuur en het bleek ontzettend waardevol. Ik kon inhoudelijke kennis opdoen zonder tijdsdruk.’’

Wanneer tijdens de kerstperiode veel advocaten weg zijn en de transacties zich opstapelen, ontstaat er een kans voor Marcellina Rietvelt: twee partners laten haar meedraaien in transacties. ‘’Ik ging alle kamers af en vroeg: ‘Heb jij hulp nodig? Jij hebt sowieso hulp nodig, als ik het zo zie’. Ik heb alles naar me toegetrokken. Ik wist: als de advocaten terug zijn, moet ik onmisbaar zijn. Het zou mij niet overkomen dat ik dan van de zaken word afgegooid.’’

De tweede poging
Via een van de deals kwam Marcellina Rietvelt in contact met Cecilia van der Weijden, partner van de energie-praktijk. ‘’Ze vroeg: wil je meedraaien in een grote transactie met zonneparken? Natuurlijk wilde ik dat. De samenwerking tussen ons verliep heel lekker. Na een paar maanden ben ik bij haar naar binnen gelopen en vroeg ik – met trillende handen – of zij mijn patroon wilde worden. Cecilia zei meteen: ‘Ik zie het helemaal zitten’. Vervolgens keerde ik terug naar het hoofd van de Corporate-praktijk. Ik maakte kenbaar dat ik nu een patroon had: ‘Wanneer kan ik beginnen als advocaat?’. Ik kreeg wederom een ‘nee’ te horen. Hij antwoordde: ‘We hebben dit gesprek al eens gehad’. Hij zag het wel in me, maar hij had het al eerder aan de andere partners voorgelegd, zonder succes.’’

Rietvelt gaf echter niet snel op. ‘’Ik maakte duidelijk dat dit mijn droom is en dat ik het echt wil. Ik vroeg of alle partners er nog een keer over wilde stemmen. Bij deze tweede keer werd uiteindelijk ingestemd en werd ik in september 2019 beëdigd. Nu ben ik onder andere werkzaam binnen de energie-praktijk. Het is in de afgelopen jaren gigantisch gegroeid. De sector is voortdurend in beweging. Wat dit werkveld zo interessant maakt? De regelgeving, de technieken, het overheidsbeleid en ook de publieke opinie. Je moet erg goed begrijpen wat de cliënt wil. Ik probeer bij elke transactie heel goed te doorgronden: waarom wil je dit bedrijf kopen? Wat is je strategie? Wat ben je ermee van plan? Hoe ziet je huidige business eruit? Cliënten vragen soms iets wat niet is wat ze nodig hebben. Dan moet je durven zeggen: ik denk dat dit beter werkt.’’

Als winnaar uit de bus
Toen ze vorig jaar werd genomineerd voor de Best Young Lawyer reageerde Marcellina Rietvelt verrast. ‘’Ik had nooit verwacht dat ik op de shortlist zou komen – laat staan dat ik zou winnen. Ik zei dat ook toen ik moest pitchen voor de jury: ‘Ik had nooit verwacht dat ik hier ooit voor jullie zou staan’. En dat was ook echt zo. De pitch ging voor mijn gevoel goed destijds. Ik had zoiets van: ze kunnen het verhaal wel of niet leuk vinden. Vervolgens gaan die stemrondes open. Ik eindigde uiteindelijk als tweede. Wat bleek? Veel vrienden, kantoorgenoten en bevriende advocaten van andere kantoren hadden op mij gestemd.’’

Tijdens de M&A Awards in december van vorig jaar stond ze achterin met een glas wijn, met het idee dat ze toch niet naar het podium zou moeten lopen. ‘’Vervolgens hoor je dat je naam wordt geroepen. Ik was eerlijk gezegd wel in shock. Het was een onwijs mooie erkenning. Ik vind het bijzonder dat mensen van de jury die mij niet kennen het ook hebben gezien in mij. Dat geeft natuurlijk de bevestiging dat je echt op je plek zit en nog veel meer de bevestiging dat het pad dat ik heb bewandeld de juiste is – met alle moeilijke keuzes die ik heb moeten maken en alle teleurstellingen die er zijn geweest.’’

‘’Doe dit werk als je het echt leuk vindt’’, besluit Rietvelt. ‘’Het is de mooiste baan van de wereld, maar het is ook zwaar: veel ’s avonds en in het weekend werken en je moet altijd bereikbaar zijn. Ik kreeg ooit het advies: M&A is topsport. Je moet dus goed voor jezelf zorgen, want als je dat verwaarloost, houd je het niet vol. En in stressvolle situaties: blijf kalm. Ik vergelijk het met een vliegtuig. Als de piloot in paniek raakt, raakt iedereen in paniek. Jij moet rust uitstralen.’’