‘Due diligence op gebied van menselijk kapitaal wordt nauwelijks gedaan’

“Investeerders zeggen vaak: ‘Mensen zijn onze belangrijkste asset.’ En tegelijkertijd is dat vaak waar ze te weinig aandacht aan besteden. Deels misschien wel vanwege een gebrek aan interesse, deels misschien wel vanwege de eigen achtergrond. De meeste investeerders zijn toch technisch en financieel opgeleid.”

Aan het woord is Kasper Pruijsen, mede-oprichter en partner van Fenix Leadership, een onderneming die investeerders en portfoliobedrijven adviseert bij de keuze van o.a. hun operationele model, de bijbehorende organisatie en het optimaliseren van leiderschap en het creëren van high-performing teams.

Daarbij leunt Fenix Leadership o.a. op het gedachtegoed van de Amerikaanse managementdenker Patrick Lencioni.

Die geeft aan waar de schoen kan wringen bij minder functionerende teams. Op vijf gebieden kan de boel in de soep lopen. Het eerste is vertrouwen. Alle teamleden moeten zich kwetsbaar kunnen opstellen en in een veilige omgeving alles kunnen delen. Het tweede is angst voor conflicten. Zonder stevige discussies te voeren komt men nooit achter de werkelijke issues die spelen.

Het derde gebied is gebrek aan betrokkenheid. Dan ontwijkt men de lastige zaken en probeert men afspraken uit de weg te gaan. Het vierde, daaruit voortvloeiende probleem is het ontlopen van verantwoordelijkheid. Het vijfde en laatste gebied betreft te weinig aandacht voor de algehele bedrijfsdoelen en -resultaten. De teamleden zijn dan vooral bezig met hun eigen projectjes en stellen deze boven de gezamenlijke doelen.

Volgens Lencioni’s theorie functioneert een team gebrekkig wanneer het op een of meer van deze gebieden niet helemaal op orde is.

Meer liefde in de boardroom
En dat is maar al te vaak het geval, zegt Pruijsen. Zowel binnen het portfoliobedrijf als tussen het managementteam van het bedrijf en de investeerder is het vertrouwen nog wel eens gering. “Er is te weinig ‘liefde’, zeggen wij dan.” Liefde, inderdaad. “Wij gebruiken die term bewust, naast het woord vertrouwen. Het tegendeel van liefde/vertrouwen is angst, en angst is fnuikend. Helaas speelt angst voor baanverlies, het ego, politieke spelletjes en dergelijke in veel organisaties een belangrijke rol.”

Lees ook: Jons Janssens (Conway & Co): ‘Veel investeerders hebben blinde vlek voor de waarde van technologie’

“Niet dat de mensen zich volledig door angst laten leiden. Maar je ziet wel vaak dat leiders echte verbinding met hun eigen team en een nauwe samenwerking uit de weg gaan. Ze zijn daarbij vaak sterk gefocust op hun eigen verantwoordelijkheidskolom. De CFO is heel erg bezig met finance, de operationeel directeur is heel erg bezig met operatie – enzovoorts. Ook is de aansturing vaak sterk hiërarchisch. Leiders delegeren allerlei taken, zonder mensen te stimuleren. Of ze bemoeien zich juist met van alles, waardoor ze initiatieven in de kiem smoren en het na verloop van tijd voor niemand meer duidelijk is wie precies waarvoor verantwoordelijk is. Terwijl op het moment dat je als leider mensen duidelijkheid geeft over wat er van hen verwacht wordt en stimuleert het beste uit zichzelf te halen, de samenwerking veel beter verloopt.”

Groeiverdubbelaar
Juist wanneer een bedrijf moet groeien – zoals portfoliobedrijven worden geacht te doen – is het zaak om deze knelpunten op te lossen. “Het is niet ongewoon dat een investeerder wil dat een portfoliobedrijf binnen vijf jaar de winst verdubbelt. Maar dat kan alleen als het bedrijf een heldere structuur en rolverdeling heeft en mensen goed worden aangestuurd. Dit vereist vaak een verschuiving in mindset, vooral bij het managementteam. Dat moet met elkaar de belangrijkste strategische uitdagingen vaststellen. En de zaken die nodig zijn voor de uitvoering daarvan oppakken.”

Daarbij gaat het met name om zaken zoals het ontwikkelen van de leiders, het operationele model, de cultuur, de samenstelling van het managementteam en het optimaliseren van de teamdynamiek – allemaal zaken waarover Fenix Leadership adviseert en waar het private-equityfirma’s en portfoliobedrijven bij begeleidt.

Het belangrijkste advies van Pruijsen? Om vooral de juiste aandacht te besteden aan teams en hun functioneren om ‘hoge kosten, conflicten en inefficiëntie’ voor te zijn. “De due diligence-kosten die investeerders maken voor operations, finance, legal en commercie lopen al gauw op tot drie à vier ton”, zegt Pruijsen. “Maar een due diligence of een nulmeting op het gebied van menselijk kapitaal, dat wordt amper gedaan. Een due diligence op het team bestaat vaak uit een dinertje tussen de CEO/CFO en de investeerder, richting het einde van het due diligence- traject. Dan gaat het vaak om de klik tussen de partijen. Dat is eigenlijk best bizar.”

Hij pleit ervoor in een vroeg stadium zo’n ‘nulmeting’ te doen. “Daarmee wordt helder wat het de leider, het team en de organisatie nodig heeft om in de nieuwe fase versneld te kunnen groeien om daarmee waarde te creëren voor de onderneming en de investeerder. Hoe eerder hoe beter, dus bij voorkeur direct na closing.” Tijdens de wittebroodsweken, met andere woorden: “Dan weet iedereen waar hij aan toe is. Elk team heeft dan meteen helderheid: Wat wordt er van ons verwacht? Wat moeten we doen? De stemming is dan nog goed, dus je kunt problemen meteen oplossen. Terwijl dat in een later stadium veel meer weerstand opwekt.”

Tijdens het evenement ‘Handen in de klei’ op 7 november is Pruijsen een van de sprekers en zal hij nader ingaan op deze zaken, vanuit zijn ervaringen als partner van Fenix Leadership met private-equityfirma’s en portfoliobedrijven.

Private Equity – Met Handen in de Klei: Grootste fouten uit 2024, Strategieën voor 2025

Bent u klaar om de uitdagingen van private equity head-on aan te gaan? Kom dan op 7 november naar het Conservatorium Hotel in Amsterdam het event: Met Handen in de Klei.

Dit exclusieve evenement voor PE-investeerders en portfolio CEO’s biedt u:
• Praktische inzichten uit 2024 voor uw strategie in 2025
• Lessen van ervaren external operating partners
• Interactieve roundtables over sales, teambuilding, AI en ESG
• Netwerkmogelijkheden met vakgenoten

Geen theoretische verhalen, maar concrete ervaringen en oplossingen. Leer van de grootste fouten uit 2024 en ontdek hoe u ze in 2025 kunt voorkomen.

Meer informatie/inschrijven: Private Equity – met Handen in de Klei