‘Niet praten, maar experimenteren met AI’

Op de mens gerichte artificial intelligence, gevrijwaard van al te mooie fabeltjes die vaak gepaard gaan met het verkennen van nieuwe technologie. Ron Vrijmoet startte begin dit jaar met het in AI gespecialiseerde DEUS en geldt al 20 jaar als expert op het gebied van door techniek vernieuwend ondernemerschap. Zijn functie is die van capite procuratio, managing partner, bij DEUS; Latijn voor God… “Maar dat is eerder ludiek, dan hoogdravend bedoeld”, lacht Vrijmoet.

“Er wordt veel gepraat over kunstmatige intelligentie, het is zeker een hype”, zegt hij. “Maar in plaats van al dat praten zouden we veel meer moeten experimenteren met AI. Ook daarom zijn we met DEUS begonnen, met een bedrijf dat wil bouwen, dat schaalbare prototypes maakt.”

Ron Vrijmoet is de geestelijk vader van mobile app-specialist MOGBEN, bedrijf dat hij vier jaar geleden aan Accenture Interactive verkocht. En na zich gedegen te hebben voorbereid, begon hij in januari van dit jaar met DEUS, een organisatie bedoeld om bruggen te slaan tussen Data, Engineering, User experience en Strategie. Bij de start van DEUS waren dé AI-specialisten van bedrijven als TomTom, Arcadis, Nike en Google naar het kantoor in een statig pand aan de Amsterdamse Keizersgracht gekomen om over hun visie op de inzet van kunstmatige intelligentie te spreken.

Tien Geboden

Vrijmoet en zijn team presenteerden die dag ook het boek ’10 Commandments for creating business value with artificial intelligence’; als een soort van Tien Geboden van AI…  Een best practices, samengevat in tien grondregels om met AI de business te laten groeien. “Het zijn de resultaten van een onderzoek dat wij hielden onder zo’n veertig grote Nederlandse organisaties, allen voorlopers op AI-gebied”, vertelt de DEUS-oprichter. Onder de geraadpleegde organisaties waren erkende grootheden als DSM, Picnic, ING, Shell, Randstad en ABN AMRO. “We hebben gekeken hoe zij in de praktijk omgaan met het ontwikkelen van kunstmatige intelligentie in hun sector, hoe zij de menselijke kennis en ervaring daaromheen organiseren. AI-technieken bestormen en veranderen het economische wereldtoneel als een deus ex machina. Duidelijk is dat Nederlandse bedrijven veel behoefte hebben aan kennisuitwisseling met peers.”

Conclusie van het onderzoek? “Nederland dreigt achterop te raken, een afhankelijk land te worden als het op AI aankomt”, stelt Vrijmoet. “We kunnen sowieso niet op tegen mogendheden als China en de Verenigde Staten, al was het alleen al vanwege het feit dat datagebruik daar veel minder botst met privacy wetgeving en met ethiek dan dat bij ons doet. Tegelijkertijd zijn wij van DEUS ons heel erg bewust van de plicht ethische kaders te garanderen bij het bouwen van AI. Maar toch laten we als land, ook vergeleken met andere EU-lidstaten, steken vallen.”

Alle pijlen op data

Uitzonderingen zijn, zo benadrukt Vrijmoet, een handvol banken en multinationals. “En een bedrijf als Picnic, dat vanaf het prille begin al haar pijlen op gebruik van data richtte en daar nu de vruchten van plukt. Als DEUS willen wij het verschil maken, initiatief nemen, maar altijd met die blik op de toegevoegde waarde van AI voor de mens. Wij bouwen effectieve AI-oplossingen die voor medewerkers begrijpelijk zijn, die menselijke belangen dienen.”

Want, zo zeggen ze bij DEUS: AI wordt te vaak vanuit de techniek aangevlogen en er wordt daarbij lang niet altijd goed nagedacht over wat nodig is om die kunstmatige intelligentie in een specifieke business-omgeving efficiënt in te zetten. De vertaalslag naar de business blijkt vaak lastig.

Vaak hebben de (data & technologie) specialisten binnen bedrijven te weinig kennis van de succesfactoren van de business en hebben de business stakeholders te weinig kennis van de oplossingen die AI kan bieden. “Dat gat proberen we te dichten door bedrijven te helpen met inzet van de juiste (online) training en met de inzet van analytics translators die helpen met de vertaalslag van business naar AI oplossingen.”

NLP kan werk vergemakkelijken

De DEUS-oprichter vertelt over een klant die camera’s op de werkvloer in complexe fabrieken slimmer maakt. “Een algoritme wordt getraind om te monitoren of werknemers hun verplichte veiligheidsuitrusting (PPE) dragen, waarmee de veiligheid op de werkvloer is verbeterd”, legt Vrijmoet uit. “Nog zo’n voorbeeld van waardecreatie door AI-inzet is het gebruik van natuurlijke taalherkenning voor het analyseren van grote hoeveelheden documenten. De Nederlandse overheid werkt bijvoorbeeld met honderden verschillende cao’s. Die worden continue gewijzigd als gevolg van nieuwe wetgeving of onderhandeling van sociale partners. En geloof het of niet; maar de analyse en aanpassingen vinden allemaal handmatig plaats, terwijl NLP (Natural Language Processing) dit werk sterk kan vergemakkelijken.”

Machine vision, nog zo’n voorbeeld van slim AI-gebruik, kan in ziekenhuizen worden ingezet om automatisch patronen in röntgenfoto's te ontdekken en daarmee steeds betrouwbaarder diagnose te stellen. DEUS gebruikt dit type machine vision ook voor de Smartify app, de meest gedownloade museum app ter wereld, waarna duizenden kunstobjecten kunnen worden gescand en worden herkend. Voor de Stichting Reclame Code zet DEUS kunstmatige intelligentie in om te monitoren of de regels worden nageleefd. Zo wordt bijvoorbeeld volledig geautomatiseerd gecheckt of een adverteerder voor ongezonde producten zich met online advertising specifiek op minderjarigen richt.

Verder brengt het bedrijf met het ‘DEUS Initiative’, bedrijven, overheden en opleiders samen om kennis en ervaring op het gebied van AI te delen. Het ‘DEUS Initiative’ opereert daarbij onafhankelijk van de andere takken van DEUS.

Stichting als rechtsvorm

“We overwegen het ‘DEUS Initiative’ de rechtsvorm van een stichting te geven, om die onafhankelijkheid nog eens extra te benadrukken en te borgen”, zegt Ron Vrijmoet. “Om zo, met inzet van AI, een bijdrage te kunnen leveren aan het oplossen van grote thema’s als veiligheid, wereldgezondheid en milieu. De AI- en data-leads, de beslissers, samen te laten denken en samen te laten praten. Die community moet heel snel uitgroeien tot 200 a 400 mensen. De huidige corona-crisis heeft de noodzaak om AI-kennis en -ervaring uit te wisselen, alleen maar nog verder vergroot.”

Om met AI-oplossingen succes te hebben, is het noodzaak dat de juiste specialisten worden samengebracht. “Uit ervaring weten we dat de inzet van een multidisciplinair team bestaande uit user-experience specialisten, business strategists, data-scientists en engineers essentieel is om tot baanbrekende resultaten te komen. Daarbij is ook diversiteit binnen het team essentieel. De beste manier om ‘bias’ (vooroordelen) in AI algoritmes te voorkomen is om ‘bias’ binnen het team van te voren uit te sluiten door heel veel diversiteit in dat team. 

Dat de nieuwe technologie tot een soort van nieuwe industriële revolutie leidt, wordt in brede kring aangenomen. Waardoor er ook op M&A-gebied veel staat te gebeuren, zo is de verwachting. Een startup in AI kan in no-time uitgroeien tot gewilde target van toonaangevende bedrijven. Mede om die reden hebben de experts van IMPROVED Corporate Finance/Drake Star Amsterdam hun krachten inhoudelijk gebundeld met DEUS.

Smart cities en new mobility

Managing Partner Frank Verbeek: “Wij zijn gespecialiseerd in technology deals en dan met name in new mobility, in energy-transition, in smart cities. En laat daar nou juist relevante AI een steeds belangrijker rol spelen. Kunstmatige intelligentie gold tot voor kort altijd als iets ergens aan de horizon. Maar nu zien we het dus allemaal  in de dagelijkse praktijk gebeuren. Toch staat AI bij veel bedrijven nog in de kinderschoenen. Binnenkort krijgen wij allen bij IMPROVED/Drake Star Amsterdam  een clinic van de DEUS-specialisten over gebruiksvriendelijke inzet van artificial intelligence. Want IMPROVED wil haar opdrachtgevers kwalitatief adviseren en heeft derhalve besloten om in de vertaalslag van data naar AI de noodzakelijke stappen te maken.”

Vervolgens gaat IMPROVED Corporate Finance/Drake Star Amsterdam samen met Ron Vrijmoet van DEUS opdrachtgevers adviseren.

Frank Verbeek: “Welke AI-ontwikkelingen zijn uitgekomen, welke juist helemaal niet? En waar staat deze klant qua datagebruik? Eén ding is duidelijk; achterlopen is gevaarlijk. En de corona crisis heeft kristalhelder gemaakt dat de belangstelling in nieuwe technologieën alleen maar is toegenomen. En natuurlijk zal daardoor ook de belangstelling voor in artificial intelligence excellerende bedrijven toenemen.”