Frank de Hek (Oaklins): “De tuinbouw staat aan de vooravond van een nieuwe consolidatiegolf”
Wanneer het gaat om fusies en overnames in de tuinbouw, duikt één naam steeds vaker op: Frank de Hek, managing partner bij Oaklins Netherlands. Hij leidt er de wereldwijde land- en tuinbouwsector – en is vanuit dien hoofde wereldwijd betrokken bij transacties in deze branche. “Niemand anders focust zich er zo sterk op als wij”, zegt hij met een glimlach.
Van niche naar wereldwijd zwaartepunt
Oaklins groeide in Nederland in twintig jaar tijd uit van dertien mensen naar meer dan zestig, en wereldwijd telt het netwerk inmiddels 65 kantoren. Die internationale dekking maakt het mogelijk om echte nichespecialisaties te bouwen. “Toen ik me in 2012 begon te focussen op de tuinbouw, gebeurde er nog nauwelijks iets”, blikt De Hek terug. “Private equity vond het maar een vreemde sector. Maar zodra de eerste investeerder instapte, volgden anderen. Dan krijg je een sneeuwbaleffect.”
Waar de eerste golf overnames vooral zat in zaadveredeling (2012–2015), verschoof de aandacht daarna naar plantvoeding en kassenbouw. Vervolgens zorgden COVID en de gascrisis voor een paar stille jaren. “Maar inmiddels is de markt helemaal terug”, zegt De Hek. “Gasprijzen zijn genormaliseerd en er vindt nu een inhaalslag plaats. Transacties die de afgelopen jaren on hold stonden, komen nu alsnog los. Het is ontzettend druk.”
Private equity en opvolging
De hernieuwde dynamiek wordt voor een belangrijk deel gedreven door private equity. “In 2019 was hun aanwezigheid enorm”, aldus De Hek. “Dat niveau zie ik niet meer terugkomen, maar er zijn nog steeds vele private partijen actief. Zeker omdat de sector relatief crisisbestendig is: iedereen moet blijven eten, en bloemen vallen onder affordable luxury.”
Daarnaast speelt opvolging een rol. Veel tuinbouwbedrijven zijn familiebedrijven van de tweede of derde generatie. “Niet iedereen wil of kan de stap maken naar de professionalisering die nu nodig is. Private equity kan daar met kapitaal en expertise echt waarde toevoegen.”
Robotica als gamechanger
Een van de grootste trends is de opkomst van robotica. “De loonkosten stijgen, terwijl technologie goedkoper en geavanceerder wordt”, legt De Hek uit. “AI en vision-technologie maken nu mogelijk wat tien jaar geleden ondenkbaar was.”
Een treffend voorbeeld is de verkoop van Crux Agribotics aan VDL Groep, een deal die Oaklins begeleidde. De slimme robots van Crux sorteren en verpakken groenten en fruit met behulp van AI, wat arbeidskosten drukt en verspilling tegengaat. “VDL zag hier een strategische match, niet alleen in foodtech maar ook in kassenbouw. Dit soort overnames laat zien hoe snel de sector verduurzaamt en moderniseert.”
Consolidatie in volle gang
Naast robotica is consolidatie een belangrijke drijfveer. Vooral bij groentekwekers gaat het hard. “Een mooi voorbeeld is Den Berk Délice, dat we dit jaar verkochten aan Egeria”, vertelt De Hek. “Egeria wil daar een buy-and-buildstrategie op loslaten. En kijk naar Flavour Farm: zij begonnen met tomaten, breiden uit naar komkommers en vervolgens paprika’s. Je ziet dat kwekers steeds groter moeten worden om concurrerend te blijven.”
In bloemen ligt dat ingewikkelder door het meer diverse productpalet, maar ook daar speelt schaalgrootte een rol. “Het is een versnipperde markt, en dat maakt de consolidatiedruk groot.”
Innovatie en veredeling
Minstens zo interessant is de veredelingshoek. Begin dit jaar begeleidde Oaklins de verkoop van ’s werelds grootste aardbeienzaadveredelaar ABZ Seeds aan Planasa, een grote internationale speler in zachtfruit. “Zaadveredeling is misschien wel het meest aantrekkelijke segment”, zegt De Hek. “De R&D is kostbaar en globalisering maakt schaalvergroting noodzakelijk. Bovendien spelen klimaatverandering en strengere regels rond pesticiden een enorme rol. Planten moeten resistenter worden en beter bestand tegen extreme weersomstandigheden. Dat vergt investeringen die kleine spelers niet altijd kunnen dragen.”
Duurzaamheid als overnamefactor
Naast schaalgrootte en innovatie is duurzaamheid een steeds belangrijker thema. “Veel kassen draaien nog op gas. Zowel vanuit regelgeving als vanuit retailers komt er druk om te verduurzamen”, legt De Hek uit. “Investeringen in geothermie of andere duurzame warmtebronnen worden een cruciaal onderdeel van de overnamecasus.” Ook traceerbaarheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen spelen mee, bijvoorbeeld in de omgang met seizoensarbeiders.
Internationale belangstelling
Nederland speelt in dit alles een sleutelrol. “We lopen wereldwijd voorop in kennis en technologie”, zegt De Hek. “Dat maakt Nederlandse bedrijven aantrekkelijk voor buitenlandse kopers. Strategische partijen als Denso – groot in robotica voor autofabrieken – stappen nu ook in de tuinbouw. Zij zien de lange termijn groeitrends: efficiënter water- en energiegebruik, hogere opbrengsten per vierkante meter, en een razendsnelle technologische ontwikkeling.”
Nederlandse bedrijven zelf kijken ook over de grens, al vaak via greenfield-investeringen. “Ze denken: wij weten het beter, dus we beginnen liever zelf iets nieuws. Maar de internationale interesse om Nederlandse bedrijven te kopen is enorm.”
“Een nieuwe golf komt eraan”
De Hek is optimistisch over de vooruitzichten. “De lange termijn trends – meer monden te voeden, verduurzaming, technologische innovatie – zijn zó sterk dat investeerders niet kunnen achterblijven. Je moet er nu bij zijn om mee te groeien met deze ontwikkelingen. De tuinbouw staat aan de vooravond van een nieuwe golf van consolidatie en vernieuwing.”
LEES OOK: Overname met een missie: waarom de motivatie het succes bepaalt
